Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ đang trong quá trình cân nhắc tính hợp pháp của các mức thuế quan mà Donald Trump đưa ra. Trước đó, Tổng thống đã phê chuẩn các mức thuế mà không cần sự chấp thuận của Quốc hội, bằng cách viện dẫn một đạo luật về quyền kinh tế khẩn cấp. Tuy nhiên, một số thẩm phán bảo thủ đã đặt câu hỏi liệu các mức thuế này có vi hiến hay không bởi chúng làm suy yếu quyền đánh thuế của Quốc hội. Có lẽ phải mất vài tuần nữa tòa mới có thể ra phán quyết. Nếu Trump thua, ông vẫn còn những lựa chọn khác để duy trì hàng rào thuế quan.
Mỹ dự kiến cắt giảm 10% chuyến bay tại 40 sân bay lớn kể từ ngày mai. Bộ trưởng Giao thông Sean Duffy đã đặt mục tiêu giải quyết phần nào tình trạng thiếu hụt nhân viên kiểm soát không lưu do đợt đóng cửa chính phủ dài nhất trong lịch sử nước Mỹ, khiến 13.000 nhân viên kiểm soát không lưu và 50.000 nhân viên vận tải phải làm việc không lương. Các hãng hàng không cho biết 3,2 triệu hành khách đã bị ảnh hưởng bởi tình trạng thiếu hụt này.
Vladimir Putin vừa ra lệnh cho các quan chức chuẩn bị cho các cuộc thử nghiệm vũ khí hạt nhân. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrei Belousov cho biết động thái này là cần thiết sau khi Trump tuyên bố đã chỉ thị cho Bộ Chiến tranh Mỹ bắt đầu những thử nghiệm của riêng mình trong một bài đăng trên Truth Social hồi tuần trước. Các nhà phân tích lo ngại rằng quyết định này có thể thúc đẩy các cường quốc hạt nhân khác làm theo, gây bất ổn toàn cầu.
Snap công bố thỏa thuận trị giá 400 triệu đô la để tích hợp công cụ tìm kiếm AI của Perplexity vào nền tảng của mình từ năm 2026. Mạng xã hội này cho biết người dùng sẽ nhận được “câu trả lời hội thoại được lấy từ các nguồn có thể xác minh” khi tìm kiếm thông tin trong ứng dụng Snapchat. Snap cũng báo cáo doanh số quý III tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 1,5 tỷ đô la. Cổ phiếu của tập đoàn đã tăng 14% trong phiên giao dịch sau giờ làm việc.
Số người chết ở Philippines do Bão Kalmaegi đã lên tới ít nhất 114 người, trong khi 127 người khác được cho là mất tích. Cơn bão cũng đã mạnh lên khi hướng về phía Việt Nam, dự kiến đổ bộ vào đất liền vào cuối ngày hôm nay hoặc sáng sớm ngày mai. Hiện tại, khoảng 350.000 người đã được sơ tán khỏi tỉnh Gia Lai.
Pháp cho biết sẽ cấm Shein hoạt động tại nước này “chừng nào còn cần thiết” sau khi các quan chức phát hiện búp bê tình dục mô phỏng trẻ em và vũ khí được bán trên nền tảng này. Gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc, vốn vừa khai trương cửa hàng vật lý đầu tiên tại Paris trong tuần này, tuyên bố đã đình chỉ các bên bán hàng thứ ba và sẽ làm việc với chính phủ Pháp để “nhanh chóng giải quyết mọi lo ngại.”
Tuần này, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum chính thức đệ đơn kiện hình sự đối với người đàn ông đã sờ soạng và cố gắng hôn bà trên đường phố Mexico City, một vụ việc đã được quay hình lại. Người đàn ông này sau đó bị bắt giữ vào thứ Ba. Sheinbaum khẳng định bà sẽ xem xét lại cách thức xử lý nạn quấy rối đường phố – điều mà “tất cả phụ nữ ở đất nước chúng ta đều trải qua.”
Con số trong ngày: 245%, là mức tăng trưởng doanh số theo năm của Pop Mart, nhà sản xuất búp bê Labubu của Trung Quốc.
TIÊU ĐIỂM
Gói lương khổng lồ của Elon Musk
Sẽ chẳng có gì đáng chú ý tại cuộc họp cổ đông thường niên của Tesla trong hôm nay, ngoài việc bỏ phiếu về mức lương của Elon Musk. Robyn Denholm, chủ tịch của nhà sản xuất xe điện, lập luận rằng thỏa thuận này – có giá trị tiềm năng khoảng 1 nghìn tỷ đô la và giúp nâng cổ phần của Musk từ 16% lên hơn 25% – đóng vai trò rất quan trọng để ông tập trung vào Tesla. Để nhận được toàn bộ khoản thưởng này, Musk phải nâng giá trị của công ty từ khoảng 1,5 nghìn tỷ đô la lên 8,5 nghìn tỷ đô la và đạt được các mục tiêu đầy tham vọng, từ sản xuất xe hơi đến taxi robot và robot hình người.
Các nhà phê bình chỉ ra rằng, vì việc chi trả được thực hiện theo từng giai đoạn, nên sẽ có một số mục tiêu dễ đạt được hơn nhiều so với các mục tiêu khác. Musk và hội đồng quản trị, những người thường xuyên bị nghi ngờ về tính độc lập (bao gồm cả bởi một thẩm phán ở Delaware, người đã bác bỏ một thỏa thuận lương trước đó vào năm ngoái), đang tiến hành một chiến dịch mạnh mẽ để kêu gọi thông qua thỏa thuận mới. Họ có thể vượt qua sự phản đối từ các nhà đầu tư tổ chức lớn – như Quỹ Quốc gia Na Uy – và đảm bảo sự ủng hộ của các cổ đông bán lẻ trung thành với Tesla, những người mà Musk chẳng thể làm gì có lỗi với họ.
Nỗ lực tái vũ trang tốn kém của Châu Âu
Việc tái vũ trang Châu Âu để đối phó với thách thức từ cuộc xâm lược của Nga, cũng như ứng phó với cam kết suy yếu của Mỹ đối với nền quốc phòng của lục địa già, đã trở thành ưu tiên hàng đầu của mọi thành viên NATO. Tại hội nghị thượng đỉnh hồi tháng 6, các đồng minh, ngoại trừ Tây Ban Nha, đã nhất trí tăng chi tiêu quốc phòng “cốt lõi” lên 3,5% GDP vào năm 2035, và chi thêm 1,5% cho cơ sở hạ tầng liên quan đến an ninh.
Hôm nay, các thành viên NATO vừa bế mạc một diễn đàn công nghiệp quốc phòng tại Bucharest, thủ đô Romania. Mục tiêu là vạch ra phương pháp để thu hẹp những khoảng cách năng lực lớn nhất của châu Âu, cụ thể là trong lĩnh vực máy bay tình báo, giám sát, và trinh sát, vũ khí chính xác tầm xa và phòng không. Mở rộng năng lực sản xuất quân sự của Châu Âu là rất quan trọng. Nhưng để tăng sản lượng, các công ty quốc phòng của châu lục cần các hợp đồng dài hạn được đảm bảo, thứ mà chỉ có chính phủ mới có thể cung cấp. Vấn đề là nhiều ngân khố châu Âu đang chịu áp lực do tăng trưởng kinh tế chậm, nợ công cao, và nhu cầu chi tiêu công cạnh tranh. Chủ đề của diễn đàn năm nay là “Đổi mới, Tăng tốc, Duy trì” nhưng một chủ đề khác có lẽ nên là “Tìm kiếm Nguồn Tài chính.”
Thượng đỉnh về khí hậu gây thất vọng của Lula
Dự kiến sẽ có chưa đến 60 nguyên thủ quốc gia có mặt tại Belém, Brazil vào hôm nay để tham dự cuộc họp chuẩn bị cho Hội nghị Thượng đỉnh về Biến đổi Khí hậu (COP30) của Liên Hiệp Quốc năm nay – con số thấp nhất kể từ năm 2019. Trong nhóm G-20, ngoài Brazil, chỉ có các nhà lãnh đạo Anh, Đức, Pháp, Liên minh Châu Âu, và Châu Phi xác nhận tham dự. Tỷ lệ người tham dự thấp cho thấy rằng các chính trị gia đã không còn quan tâm nhiều đến các vấn đề môi trường.
Đây là một nỗi thất vọng đối với Tổng thống Brazil, Luiz Inácio Lula da Silva, người thường được gọi là Lula. Mục tiêu chính của ông tại COP, sự kiện khai mạc vào thứ Hai vừa qua, là đảm bảo nguồn tài trợ cho một kế hoạch trị giá 125 tỷ đô la, trong đó các nước giàu và các tổ chức cho vay tư nhân sẽ trả tiền để các quốc gia như Brazil bảo vệ rừng nhiệt đới của họ. Cho đến nay, có rất ít quốc gia cam kết tài trợ. Lula cũng rất muốn thúc đẩy việc sử dụng nhiên liệu sinh học, mà Brazil là nước sản xuất lớn thứ hai. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu lợi ích môi trường của chúng có lớn hơn chi phí hay không, và cũng có rất ít quốc gia bày tỏ sự quan tâm. Hội nghị Belém có lẽ sẽ khiến Lula, và bất kỳ ai quan tâm đến biến đổi khí hậu, cảm thấy thất vọng.
Tầm quan trọng ngày càng tăng của Trung Á
Trong hôm nay, Donald Trump sẽ tiếp đón lãnh đạo của năm quốc gia Trung Á tại Nhà Trắng. Họ sẽ kỷ niệm mười năm thành lập cơ chế được gọi là “C5+1” mà thông qua đó Mỹ đã điều phối quan hệ với Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan, và Uzbekistan kể từ thời Tổng thống Barack Obama. Trump cũng muốn đa dạng hóa nguồn cung khoáng sản quan trọng của Mỹ ra ngoài Trung Quốc, và Trung Á được cho là có trữ lượng của 25 loại khoáng sản mà chính phủ Mỹ cho là thiết yếu nhất. Một điểm khác trong chương trình nghị sự là việc phát triển Hành lang Trung Á, tuyến đường thương mại từ Trung Quốc đến Châu Âu đi qua Trung Á và Caucasus, bỏ qua Nga và Iran.
Quyết định xâm lược Ukraine của Điện Kremlin đã khiến các nước cộng hòa hậu Xô-viết ở Trung Á lo ngại. Họ muốn vun đắp các liên minh mới, bao gồm cả với Mỹ và châu Âu. Tuy nhiên, ảnh hưởng của Nga trong khu vực vẫn rất sâu rộng. Trong khi đó, Trung Quốc đang ngày càng trở thành một đối tác thương mại quan trọng. Trump có thể muốn lôi kéo các nhà lãnh đạo Trung Á, nhưng ông đang phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt.
