Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Tổng thống Donald Trump vừa ký thành luật một gói chi tiêu mới, chấm dứt 43 ngày đóng cửa chính phủ liên bang. Trước đó, Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật với 222 phiếu thuận và 209 phiếu chống. Dự luật này sẽ giúp chính phủ duy trì ngân sách cho đến cuối tháng 1. Trump đổ lỗi cho “những kẻ cực đoan” trong Đảng Dân chủ vì lần đóng cửa chính phủ kéo dài nhất từ trước đến nay và kêu gọi cử tri “đừng quên điều này” trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ.
Các đảng viên Dân chủ trong một ủy ban của Quốc hội Mỹ đã công bố các tài liệu mới từ tư gia của Jeffrey Epstein, cho thấy Trump từng ở nhà của tên tội phạm tình dục này cùng với một trong những nạn nhân của hắn. Trong một email khác, Epstein, người tự tử vào năm 2019, tuyên bố Trump “biết về các cô gái.” Trump từ lâu đã phủ nhận việc biết về hoạt động buôn bán tình dục của Epstein. Nhà Trắng cáo buộc Đảng Dân chủ đã bịa ra một “câu chuyện giả mạo.”
Pakistan đã thông qua sửa đổi hiến pháp, theo đó trao thêm quyền lực cho Thống chế Asim Munir, tổng tư lệnh quân đội và là nhà lãnh đạo trên thực tế của đất nước. Sau khi dự luật được tổng thống phê chuẩn, Thống chế Munir sẽ được trao quyền kiểm soát hải quân và không quân, đồng thời được hưởng quyền miễn trừ truy tố hình sự trọn đời. Lần sửa đổi này cũng tạo ra một tòa án mới nằm trên Tòa án Tối cao.
Liên minh Châu Âu được cho là muốn áp dụng phí xử lý đối với các bưu kiện nhỏ vào đầu năm 2026, sớm hơn hai năm so với dự kiến. Động thái này là một phần trong chiến dịch trấn áp hàng nhập khẩu giá rẻ từ Trung Quốc thông qua các nền tảng thương mại điện tử như Alibaba và Shein. Theo Financial Times, Maros Sefcovic, Cao ủy Thương mại EU, tin rằng việc triển khai nhanh hơn sẽ “gửi đi một tín hiệu mạnh mẽ” cho thấy khối này thực sự nghiêm túc về khả năng cạnh tranh.
Waymo mở rộng dịch vụ taxi tự lái của mình để bao gồm các đường cao tốc trên khắp California và Arizona. Đơn vị xe tự lái của Alphabet hiện đã hoạt động trong nhiều thành phố, bao gồm San Francisco, nhưng chưa hoạt động trên đường cao tốc, nơi tốc độ cao hơn đòi hỏi các biện pháp kiểm soát an toàn khác. Waymo sẽ là công ty đầu tiên cung cấp dịch vụ taxi tự lái hoàn toàn trên đường cao tốc tại Mỹ.
Pháp bỏ phiếu đình chỉ đề xuất của Tổng thống Emmanuel Macron nhằm cải cách lương hưu, nâng độ tuổi nghỉ hưu tối thiểu hợp pháp từ 62 lên 64. Chính phủ trung dung của Pháp đang gặp khó khăn trong việc thông qua ngân sách cho năm 2026. Cuộc bỏ phiếu là sự nhượng bộ của cánh tả đối với Sébastien Lecornu, người được tái bổ nhiệm làm Thủ tướng sau khi từ chức chưa đầy bốn tuần sau lần nhậm chức đầu tiên.
Phần lớn thế giới đã được chiêm ngưỡng một màn trình diễn ánh sáng vũ trụ khi những cơn bão địa từ mạnh mẽ thắp sáng bầu trời đêm. Cực quang được tạo ra bởi đợt phun trào vật chất vành nhật hoa – phun trào plasma từ bề mặt Mặt Trời – bắn các hạt về phía Trái Đất. Những cơn bão địa từ lớn có thể gây mất sóng vô tuyến có bước sóng ngắn, ảnh hưởng đến vệ tinh, và làm gián đoạn lưới điện.
Con số trong ngày: 39%, là tỷ lệ cổ phiếu và quỹ tương hỗ của Mỹ do những người trên 70 tuổi sở hữu.
TIÊU ĐIỂM
Phiên tòa xét xử Sheikh Hasina đẩy Bangladesh đến bờ vực
Hơn một năm trước, các cuộc biểu tình do sinh viên lãnh đạo đã lật đổ Sheikh Hasina, thủ tướng độc tài của Bangladesh từ năm 2009. Vụ việc này được ca ngợi ở Bangladesh và nhiều nơi khác như một chiến thắng cho nền dân chủ. Nhưng đó lại là một chiến thắng đầy cay đắng: khoảng 1.400 người đã thiệt mạng trong các cuộc biểu tình. Trong những tháng kể từ đó đến nay, Bangladesh đã bị nhấn chìm trong những làn sóng trả thù – thường là ngoài vòng pháp luật. Hôm nay, Sheikh Hasina phải đối mặt với một phán quyết pháp lý: một tòa án địa phương dự kiến sẽ phán quyết về vai trò của bà trong nỗ lực đàn áp các cuộc biểu tình ban đầu.
Các công tố viên đang đề nghị án tử hình cho năm cáo buộc, bao gồm cả tội ác chống lại loài người. Sheikh Hasina phủ nhận mọi cáo buộc, và đảng của bà đã bác bỏ phiên tòa này, gọi nó là một phiên tòa dàn dựng. (Bà không tham dự các phiên điều trần vì đã xin tị nạn ở Ấn Độ.) Một phán quyết khoan hồng có thể khiến những người chỉ trích bà thêm phẫn nộ, trong khi một phán quyết khắc nghiệt lại khiến những người ủng hộ bà nổi giận. Bất kỳ làn sóng bất ổn trên diện rộng nào cũng sẽ cản trở Bangladesh quay lại với nền dân chủ và gây nguy hiểm cho cuộc bầu cử dự kiến diễn ra vào tháng 02/2026.
Vua Thái Lan thăm Trung Quốc
Nhiều người từng dự đoán công chúng sẽ vô cùng đau buồn sau khi Thái hậu Sirikit qua đời hồi tháng 10. Tuy nhiên, phản ứng lại khá im ắng, qua đó cho thấy thái độ đối với chế độ quân chủ Thái Lan đang thay đổi. Hành vi thất thường của con trai bà Sirikit, Vajiralongkorn, người trị vì với tư cách là Vua Rama X, chẳng giúp ích gì. Nhưng trong lúc người Thái cân nhắc lại quan điểm của mình về chế độ quân chủ, nhà vua đã bắt đầu mở rộng vai trò ngoại giao của mình. Hôm nay, Vajiralongkorn sẽ đến Trung Quốc trong chuyến thăm cấp nhà nước kéo dài năm ngày – đây mới chỉ là chuyến thăm thứ hai của ông kể từ khi lên ngôi, sau chuyến thăm Bhutan hồi tháng 4.
Ông sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhân kỷ niệm 50 năm Thái Lan và Trung Quốc khôi phục quan hệ ngoại giao. Tập được cho là đã thúc đẩy chuyến thăm này từ năm 2022. Quan hệ giữa hai nước gần đây trở nên căng thẳng khi Trung Quốc thúc giục chính phủ Thái Lan hỗ trợ trấn áp các vụ lừa đảo trực tuyến. Nhưng quan hệ kinh tế giữa hai nước vẫn bền chặt: Trung Quốc là đối tác thương mại hàng đầu và là một trong những nhà đầu tư nước ngoài lớn nhất của Thái Lan.
Kỷ niệm 10 năm Thảm sát Bataclan
Ngày 13/11/2015, một nhóm biệt kích thánh chiến, mặc áo khoác chứa bom tự sát và được trang bị vũ khí hạng nặng, đã sát hại 130 người và làm bị thương hàng trăm người khác tại Paris. Chúng tấn công Nhà hát Bataclan, các quán cà phê gần đó, và cả những người qua đường bên ngoài sân vận động Stade de France. Đây là vụ tấn công đẫm máu nhất trên đất Pháp kể từ Thế chiến II. Hôm nay, Pháp sẽ tưởng niệm vụ tấn công bằng các buổi lễ tại thủ đô, với sự tham dự của Tổng thống Emmanuel Macron và Thị trưởng Paris Anne Hidalgo.
Kể từ đó đến nay, mối đe dọa về một cuộc tấn công khủng bố phối hợp ở quy mô như vậy đã giảm bớt, Nicolas Lerner, người đứng đầu DGSE, cơ quan tình báo đối ngoại của Pháp, phát biểu trong tuần này. Tuy nhiên, ông nói thêm, nguy cơ khủng bố nội địa vẫn là mối đe dọa “đáng lo ngại nhất.” Những cá nhân có tư tưởng cực đoan đang ngày càng trẻ hóa. Công tố viên chống khủng bố tiết lộ rằng: tính đến nay, 17 nghi phạm dưới 18 tuổi đã bị chính thức điều tra về các tội danh liên quan đến khủng bố. Tháng trước, ba phụ nữ trẻ vừa bị bắt giữ và điều tra vì nghi ngờ âm mưu khủng bố.
