Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Giới chức Australia cam kết sẽ rà soát luật súng đạn của quốc gia và hành động mạnh mẽ hơn để chống lại chủ nghĩa bài Do Thái sau vụ xả súng hàng loạt tại lễ hội Hanukkah ở bãi biển Bondi vào Chủ nhật. Hai tay súng – một cặp cha con – đã sát hại ít nhất 15 người và làm bị thương hàng chục người khác. Thủ tướng Anthony Albanese dự kiến tổ chức một cuộc họp nội các quốc gia trong hôm nay để thảo luận về vụ tấn công này.
Khi phiên tòa liên quan đến vấn đề an ninh quốc gia kéo dài hơn hai năm kết thúc, ông trùm truyền thông và tù nhân nổi tiếng nhất Hong Kong, Jimmy Lai, đã bị tuyên có tội với các cáo buộc âm mưu thông đồng với nước ngoài và xúi giục nổi loạn. Ông bị cáo buộc kêu gọi sự hỗ trợ từ nước ngoài cho phong trào dân chủ của thành phố, bao gồm cả việc kêu gọi các lệnh trừng phạt, trong các cuộc biểu tình lan rộng vào năm 2019. Một phiên điều trần giảm nhẹ hình phạt sẽ được tổ chức vào ngày 12/01.
José Antonio Kast, một nhân vật siêu bảo thủ, đã giành chiến thắng trong vòng bỏ phiếu quyết định của cuộc bầu cử tổng thống Chile. Ông dễ dàng vượt qua đối thủ thuộc Đảng Cộng sản, Jeannette Jara, với khoảng 58% số phiếu bầu. Kast cam kết sẽ trục xuất tất cả những người nhập cư bất hợp pháp và tuyên bố điều hành một “chính phủ khẩn cấp” tập trung vào vấn đề nhập cư, tội phạm, và kinh tế. Chính quyền Trump đã gửi lời chúc mừng Kast, nói rằng họ có chung những ưu tiên với ông.
Trung Quốc công bố hàng loạt dữ liệu kinh tế đáng thất vọng. Đầu tư vào tài sản cố định giảm 2,6% trong năm tính đến tháng 11, so với cùng kỳ năm 2024. Đầu tư bất động sản giảm 15,9% trong cùng khung thời gian này. Trong khi đó, tăng trưởng doanh thu bán lẻ giảm từ mức 2,9% (so với cùng kỳ năm ngoái) trong tháng 10 xuống còn 1,3% trong tháng 11.
Cảnh sát cho biết họ vẫn đang truy lùng một tay súng sau vụ nổ súng tại Đại học Brown ở Providence, Rhode Island. Vụ tấn công khiến hai người thiệt mạng và chín người khác bị thương, trong đó có vài người đang trong tình trạng nguy kịch. Cơ quan chức năng cho biết họ đã thả một “đối tượng được quan tâm” bị giam giữ trước đó.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết đất nước ông sẵn sàng từ bỏ nỗ lực gia nhập NATO để đổi lấy các đảm bảo an ninh có tính ràng buộc từ các đồng minh phương Tây. Vào Chủ nhật, Zelensky đã có cuộc đàm phán kéo dài 5 giờ với các đặc phái viên của ông Trump tại Berlin. Steve Witkoff, một thành viên trong phái đoàn Mỹ, cho biết hai bên đạt được “rất nhiều tiến bộ.” Đàm phán dự kiến sẽ tiếp tục vào hôm nay.
Syria bắt giữ 5 nghi phạm liên quan đến vụ nổ súng gần thành phố Palmyra khiến ba người Mỹ – hai binh sĩ và một thông dịch viên dân sự – thiệt mạng vào thứ Bảy. Các quan chức cho biết kẻ tấn công, người đã bị bắn hạ, vừa mới gia nhập lực lượng an ninh nội địa của Syria và bị nghi ngờ có liên hệ với Nhà nước Hồi giáo (IS). Vụ việc làm dấy lên lo ngại về độ tin cậy của các dịch vụ an ninh tại Syria trong lúc Mỹ mở rộng hợp tác với nước này.
Con số trong ngày: 25 triệu, là số dân sẽ tăng thêm ở Jakarta và Dhaka tính đến năm 2050. Con số này gần bằng toàn bộ dân số hiện tại của Australia.
TIÊU ĐIỂM
Phán quyết cho phiên tòa nổi tiếng nhất Hong Kong
Hôm nay, Jimmy Lai, ông trùm truyền thông và tù nhân nổi tiếng nhất Hong Kong, đã bị tuyên có tội với cáo buộc âm mưu thông đồng với nước ngoài và xúi giục nổi loạn sau phiên tòa về an ninh quốc gia kéo dài hai năm. Các tờ báo của ông trước đó đã ủng hộ hàng triệu người xuống đường biểu tình chống chính phủ vào năm 2019; bản thân vị tỷ phú này cũng xuống đường và tìm kiếm sự ủng hộ từ Mỹ. Sau cuộc trấn áp năm 2020, ông hoàn toàn có thể trốn chạy, nhưng ông đã chọn ở lại. Người đàn ông 78 tuổi này đã trải qua 5 năm sau song sắt, chủ yếu là biệt giam. Ông đang đối mặt với án tù chung thân (việc tuyên án sẽ diễn ra vào một ngày khác trong tương lai).
Phán quyết được đưa ra vào thời điểm nhạy cảm đối với Hong Kong, nơi vẫn đang chấn động sau vụ hỏa hoạn chung cư tàn khốc vào tháng trước, khiến ít nhất 160 người thiệt mạng. Chính quyền đã bắt giữ một người nộp đơn kiện đòi hỏi trách nhiệm giải trình, cùng những người chỉ trích khác. Cuộc bầu cử ở đặc khu vào ngày 07/12 đã ghi nhận tỷ lệ cử tri đi bầu thấp thứ hai trong lịch sử – nhiều người cho rằng đây là sự từ chối ngầm đối với một cơ quan lập pháp chỉ cho phép những người thân Bắc Kinh tham gia. Phán quyết đối với Jimmy Lai có thể không kéo những người Hong Kong đang im lặng trở lại đường phố, nhưng có thể làm gia tăng sự phẫn nộ của họ.
Cuộc đàm phán quan trọng của Ukraine tại Berlin
Nỗ lực mới nhất nhằm chấm dứt chiến tranh Ukraine sẽ diễn ra vào hôm nay, khi Tổng thống Volodymyr Zelensky nối lại đàm phán với Steve Witkoff và Jared Kushner, hai nhà đàm phán người Mỹ, tại Berlin. Các cuộc đàm phán, do Thủ tướng Đức Friedrich Merz làm trung gian, nhằm mục đích khơi thông tiến trình xoay quanh một loạt các vấn đề bị đình trệ lâu nay, bao gồm các đảm bảo an ninh mà Ukraine tìm kiếm từ các đồng minh để chống lại sự gây hấn của Nga trong tương lai, và vấn đề lãnh thổ đầy tranh cãi. Các nhà lãnh đạo châu Âu và NATO dự kiến cũng tham gia đàm phán vào buổi tối.
Cuộc họp này mở màn cho những gì có thể là một tuần quan trọng đối với Ukraine. Vào thứ Năm tới, các nhà lãnh đạo EU sẽ họp tại Brussels, trong một hội nghị thượng đỉnh dự kiến sẽ thống nhất một cơ chế tài trợ cho Ukraine. Một lựa chọn, được Pháp và Đức ủng hộ, là “khoản vay bồi thường” được bảo đảm bởi 210 tỷ euro (246 tỷ USD) tài sản của Nga đang bị đóng băng tại EU. Nhưng Bỉ, nơi đang giữ phần lớn số tiền đó, lại phản đối. Do đó, các nhà lãnh đạo có thể lựa chọn một giải pháp khác, chẳng hạn như cùng nhau vay tiền.
“Cơn đau đầu” từ bất động sản Trung Quốc
Tại Hội nghị Công tác Kinh tế Trung ương vừa kết thúc, nơi định hướng chính sách kinh tế cho năm tới, các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã quyết tâm ổn định thị trường bất động sản khổng lồ của đất nước. Đây là một tin tốt, ngoại trừ việc các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã hứa làm điều tương tự vào tháng 09/2024, nhưng chẳng mang lại kết quả gì.
Dữ liệu công bố hôm nay xác nhận rằng giá cả, doanh số, và đầu tư bất động sản vẫn đang giảm. Vanke – công ty từng là một trong những nhà phát triển bất động sản lớn nhất đất nước – đang phải đối mặt với hạn chót trả nợ trái phiếu trị giá 2 tỷ nhân dân tệ (280 triệu USD) sau khi các chủ nợ từ chối lời cầu xin gia hạn. Những khó khăn dai dẳng của lĩnh vực bất động sản đã đè nặng lên các bộ phận khác của nền kinh tế. Ví dụ, doanh số bán lẻ chỉ tăng trưởng 1,3% theo giá trị danh nghĩa trong tháng 11 so với một năm trước đó, mức thấp nhất trong 27 năm qua (không tính thời kỳ đại dịch). Người ta thường nói “nhà là nơi trái tim thuộc về,” nhưng khi nhà cửa mất giá thì trái tim người tiêu dùng Trung Quốc cũng suy sụp theo.
Ngày phán xét ở Wisconsin
Hôm nay, Hannah Dugan, một thẩm phán quận ở Wisconsin, sẽ thấy mình ở một vị trí mà bà có lẽ chưa bao giờ ngờ tới: đứng ở phía bên kia vành móng ngựa. Thay vì là chủ tọa phiên tòa, bà sẽ phải hầu tòa vì bị cáo buộc giúp một người di cư không giấy tờ trốn tránh các nhân viên di trú bằng cách đưa người này qua cửa dành cho bồi thẩm đoàn. Dugan đã bị bắt vào tháng 4. Nếu bị kết tội với hai cáo buộc liên bang – cản trở quy trình tố tụng liên bang và che giấu tội nhân để ngăn cản việc bắt giữ – bà có thể đối mặt với 6 năm tù.
Vụ án của Thẩm phán Dugan tiết lộ hai cách mà Donald Trump đã làm rung chuyển việc thực thi luật nhập cư. Thứ nhất, các tòa án, cùng với trường học và nhà thờ, từng là nơi “bất khả xâm phạm” đối với các nhân viên di trú. Giờ thì không còn nữa. Thứ hai, Bộ An ninh Nội địa đã bắt giữ hàng chục người trong năm nay vì cáo buộc cản trở các vụ bắt giữ người nhập cư. Bằng chứng mong manh đã buộc các công tố viên liên bang phải nhiều lần hủy bỏ cáo buộc chống lại những người biểu tình ở Los Angeles và Chicago. Thẩm phán Dugan hẳn đang hy vọng xu hướng đó sẽ tiếp tục.
Rắc rối tại Bảo tàng Louvre
Các nhân viên tại Louvre ở Paris sẽ đình công trong hôm nay để phản đối điều kiện làm việc tại bảo tàng nổi tiếng nhất thế giới. Công đoàn kêu gọi đình công cho biết các nhân viên cảm thấy như “tuyến phòng thủ cuối cùng trước khi sụp đổ.”
Vài tháng qua không mấy suôn sẻ đối với Louvre. Hồi tháng 10, những tên trộm đã lấy đi tám món đồ từ bộ sưu tập trang sức hoàng gia được giữ tại Galerie d’Apollon. (Số trang sức này vẫn chưa được tìm thấy). Một phòng trưng bày gần đây đã phải đóng cửa khi các thanh tra phát hiện dầm sàn yếu ớt. Sang tháng 11, một vụ rò rỉ nước đã làm hỏng hơn 300 tài liệu từ thư viện Ai Cập Cổ đại. Theo công đoàn, các nhân viên đang bị đặt vào một “vị trí không thể chịu đựng nổi.”
Laurence des Cars, giám đốc của Louvre, cho biết bảo tàng sẽ lắp đặt thêm 100 camera giám sát vào cuối năm 2026, cũng như thiết lập một đồn cảnh sát ngay trong bảo tàng. “Mọi thứ đều là ưu tiên,” bà nói trước Quốc hội Pháp.
