Author: Nhat Huy

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ tăng lãi suất từ ​​10,25% lên 15%. Mức tăng này là nhằm ổn định đồng lira và giúp kiềm chế lạm phát năm vốn chạm mức gần 12% trong những tháng gần đây. Đây cũng là một dấu hiệu cho thấy Tổng thống Recep Tayyip Erdogan, vốn là một người phản đối quyết liệt tỷ giá cao, đang nghiêm túc trong việc ổn định đồng tiền của đất nước.

Số lượng đơn xin trợ cấp thất nghiệp mới ở Mỹ tăng 31.000 trong tuần trước, lên 742.000. Các nhà kinh tế thì dự đoán giảm nhẹ. Con số tăng này phản ánh tác động của làn sóng coronavirus mới lên các doanh nghiệp Mỹ, trong bối cảnh những hạn chế mới áp đặt làm giảm nhu cầu. Song, thị trường lao động đã phục hồi nhẹ trong những tháng gần đây, dù vẫn chưa trở lại mức trước đại dịch. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

TIÊU ĐIỂM

Mỹ đẩy nhanh rút quân khỏi Afghanistan

Donald Trump đang gấp rút đưa quân ra khỏi Afghanistan. Vào tháng 2, Mỹ hứa sẽ rút lực lượng của mình trước tháng 5 năm sau nếu Taliban cắt đứt quan hệ với khủng bố quốc tế và bắt đầu đối thoại chân thành với chính phủ Afghanistan. Các cuộc đàm phán đó bắt đầu ở Doha vào tháng 9, nhưng tiến độ không mấy khả quan. Dù vậy, số lượng lính Mỹ ở Afghanistan vẫn giảm từ 9.000 xuống còn 4.500 người trong năm qua. Continue reading “Thế giới hôm nay: 19/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed cam kết tiến hành một “hành động quan trọng cuối cùng” trong cuộc xung đột với khu vực Tigray ở miền bắc. Các lực lượng của chính phủ ông dự kiến ​​sẽ tiến vào thủ phủ Mekelle của Tigray sau khi các lãnh đạo vùng này làm ngơ thời hạn hạ vũ khí. LHQ đã mô tả tình hình là một “cuộc khủng hoảng nhân đạo toàn diện”. Khoảng 30.000 người tị nạn đã chạy sang nước láng giềng Sudan.

Cảnh sát Thái Lan bắn hơi cay và vòi rồng vào hàng trăm người biểu tình gần tòa nhà quốc hội ở thủ đô Bangkok. Khi ấy các nhà lập pháp bên trong đang tranh luận về các thay đổi hiến pháp. Những người biểu tình muốn cải cách chế độ quân chủ và thủ tướng Prayuth Chan-ocha, cựu tổng tư lệnh quân đội nắm quyền từ 2014, phải từ chức. Một số người đã bị thương trong các cuộc biểu tình. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hãng dược Mỹ Moderna thông báo vắc-xin covid-19 thử nghiệm của họ đã đạt hiệu quả phòng ngừa bệnh 94,5%. Kết quả của một thử nghiệm giai đoạn cuối, với sự tham gia của 30.000 người Mỹ trưởng thành, được đưa ra một tuần sau khi Pfizer công bố mức độ hiệu quả tương tự với thuốc của họ. Vắc-xin của Moderna không cần phải được bảo quản ở nhiệt độ siêu lạnh như thuốc của Pfizer.

Hungary và Ba Lan chặn dự thảo ngân sách của EU và gói giải cứu virus, vì các gói này coi việc tôn trọng pháp quyền trở thành một điều kiện rót quỹ. Thủ tướng Áo cho biết quy định này là cần thiết với số tiền khổng lồ được đề cập. Ngân sách cho giai đoạn 2021-27 là 1,1 nghìn tỷ euro (1,3 nghìn tỷ đô la) trong khi quỹ phục hồi là 750 tỷ euro. Continue reading “Thế giới hôm nay: 17/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mười thành viên của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á, cùng với Úc, Trung Quốc, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc, vừa ký kết một hiệp định thương mại. Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) sẽ tạo ra khối thương mại lớn nhất thế giới và chiếm gần một phần ba GDP toàn cầu. Nhóm này, không bao gồm Mỹ, sẽ tăng cường ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực.

Donald Trump lần đầu tiên thừa nhận chiến thắng của Joe Biden, nhưng tiếp tục nhấn mạnh bầu cử đã bị gian lận. Sau đó, ông tweet “Tôi KHÔNG thừa nhận GÌ CẢ!” Ông Trump đang theo đuổi các thách thức pháp lý khác nhau xoay quanh vấn đề kiểm phiếu. Không một vụ nào trong số chúng được cho là sẽ thành công. Cuối tuần qua, hàng nghìn người ủng hộ ông Trump đã biểu tình phản đối kết quả ở Washington, DC. Continue reading “Thế giới hôm nay: 16/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Donald Trump vừa tung ra hơn một chục tweet đả kích Fox News, nhà đài đã làm rất nhiều để giúp chống đỡ cho nhiệm kỳ tổng thống của ông. Một số người dẫn chương trình bình luận của Fox vẫn theo sát quan điểm của ông nhưng nhóm tin tức của hãng công khai bác bỏ khiếu nại của ông về gian lận bầu cử. Ông Trump đã kêu gọi người theo dõi chuyển sang xem OANN và Newsmax, hai nhà đài cực hữu. Nhưng trang web tin tức Axios đưa tin ông đang lên kế hoạch xây dựng một kênh của riêng mình.

Tổng thống đắc cử Joe Biden đã bổ nhiệm Ron Klain làm chánh văn phòng Nhà Trắng. Ông Klain từng đảm nhiệm vai trò tương tự cho Biden khi ông còn là phó tổng thống. Ông Klain được bổ nhiệm làm “sa hoàng chống Ebola” vào năm 2014, khi căn bệnh này đe dọa nước Mỹ trong một khoảng thời gian ngắn. (Ông được Kevin Spacey thể hiện trong “Recount”, một bộ phim Hollywood về cuộc bầu cử tổng thống đầy tranh cãi năm 2000). Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tất cả các nghị sĩ ủng hộ dân chủ của Hồng Kông đã từ chức sau khi bốn đồng nghiệp của họ bị trục xuất khỏi cơ quan lập pháp của thành phố. Bốn nhà lập pháp bị loại sau khi một nghị quyết được thông qua ở Bắc Kinh yêu cầu loại bỏ những người ủng hộ Hồng Kông độc lập, kêu gọi nước ngoài can thiệp, từ chối thừa nhận chủ quyền của Trung Quốc hay đe dọa an ninh quốc gia. Cả bốn người đều được coi là trung dung; không ai ủng hộ độc lập.

Đảng Phát triển và Đoàn kết Liên bang của Myanmar, một đảng đối lập được quân đội hậu thuẫn, đã bác bỏ kết quả cuộc bầu cử tuần trước và kêu gọi ủy ban bầu cử tổ chức một cuộc bỏ phiếu khác. Mặc dù kết quả hoàn chỉnh vẫn chưa được công bố, các con số ban đầu cho thấy Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ cầm quyền sẽ tiếp tục tại vị. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hai hãng dược phẩm Pfizer và BioNTech thông báo loại vắc-xin mà họ đang hợp tác đã đạt hiệu quả trên 90% trong ngăn ngừa các ca nhiễm covid-19 có triệu chứng. Kết quả này dựa trên một phân tích tạm do một nhóm giám sát dữ liệu độc lập thực hiện. Pfizer nói không có lo ngại nghiêm trọng nào về an toàn phát sinh trong các thử nghiệm. Bước tiếp theo sẽ là xin cấp phép khẩn cấp cho vắc-xin ở Mỹ và Châu Âu. Tin tức về hai loại vắc-xin khác, từ AstraZeneca, hợp tác với một nhóm của Đại học Oxford, và Moderna, một công ty công nghệ sinh học Mỹ, sẽ đến trong những tuần tới.

Thị trường chứng khoán tăng trên toàn thế giới trước thông báo của Pfizer, với kỳ vọng vắc-xin có thể giúp quay lại trạng thái kinh tế bình thường. Giá cổ phiếu Mỹ tăng vọt khi mở cửa, với các hãng hàng không, ngân hàng và chuỗi rạp chiếu phim tăng mạnh, cũng như Pfizer và BioNTech. Một số chỉ số châu Âu cũng tăng gần 10%. Trong khi đó, giá một thùng dầu tăng hơn 9% vì kỳ vọng tăng trưởng kinh tế và nhu cầu năng lượng cao hơn. Continue reading “Thế giới hôm nay: 10/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Theo Đại học Johns Hopkins, đến nay đã có hơn 50 triệu ca nhiễm covid-19 được ghi nhận trên toàn cầu. Số người chết chỉ hơn 1,25 triệu. Gần 1/5 số ca bệnh được ghi nhận là ở Mỹ, nơi có khoảng 10 triệu ca mắc và 250.000 ca tử vong. Joe Biden, tổng thống đắc cử, cho biết ông sẽ công bố tổ chuyên trách covid-19 mới của ông trong hôm nay.

Hàng triệu người đã bỏ phiếu trong cuộc bầu cử thứ hai ở Myanmar kể từ khi chấm dứt chế độ quân sự hồi năm 2011. Bà Aung San Suu Kyi, lãnh đạo của Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ, được cho là sẽ tiếp tục nắm quyền. Nhưng uy tín dân chủ của cuộc bầu cử đã bị tổn hại vì việc hủy bỏ phiếu ở các vùng bị ảnh hưởng bởi xung đột dân sự và việc tước quyền đi bầu của hầu như tất cả người dân Rohingya, một sắc tộc Hồi giáo thiểu số đang bị đàn áp. Continue reading “Thế giới hôm nay: 09/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Joe Biden nhích gần hơn đến 270 phiếu đại cử tri để đắc cử tổng thống. Trong khi đó, Donald Trump hứa sẽ đặt ra nhiều thách thức pháp lý hơn để cố gắng ngăn chặn việc kiểm phiếu. Ông Biden đang dẫn trước ở Arizona và Nevada, và dần thu hẹp thế dẫn trước của ông Trump ở Georgia; cả ba bang ​​sẽ sớm công bố những con số cuối cùng.

Mỹ phá một kỷ lục khác về đếm số. Nước này vừa trở thành quốc gia đầu tiên ghi nhận hơn 100.000 ca mắc covid-19 mới chỉ trong một ngày vào thứ Tư, và đang trên đà ghi nhận nhiều hơn nữa vào thứ Năm. Ở châu Âu, làn sóng coronavirus mới đã buộc Ý phải phong tỏa Milan và phần còn lại của Lombardy, vùng bị tàn phá nặng nề nhất hồi mùa xuân. Đan Mạch quyết định tiêu hủy 17 triệu con chồn nâu sống trong các trang trại lông thú, sau khi loài này bị phát hiện đã lây nhiễm một biến thể mới của virus sang người. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Donald Trump tuyên bố sai lệch là đã thắng trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ và đe dọa kiện tụng để ngăn chặn kiểm phiếu, trong khi hàng triệu lá phiếu vẫn đang được đếm. Cả ông và Joe Biden đều chưa có đủ 270 phiếu đại cử tri  cần để vào Nhà Trắng, nhưng ông Biden đã thắng ở Arizona, Wisconsin và có vẻ như đang tiến tới chiến thắng sít sao ở Nevada và Michigan (cập nhật: ông Biden đã thắng ở Michigan). Nếu tiếp tục dẫn ở đây, ông sẽ thắng cử tổng thống.

Trong khi triển vọng đắc cử tổng thống của đảng Dân chủ vẫn cao, thì triển vọng của họ ở Thượng viện có vẻ ngày càng mờ nhạt. Họ đã lật ghế ở Arizona và Colorado, nhưng thất bại ở Maine. Các ứng viên Dân chủ vẫn nuôi hy vọng ở Georgia, nơi sẽ có một cuộc bỏ phiếu vòng hai và một cuộc lật ghế khác vẫn có thể xảy ra. Continue reading “Thế giới hôm nay: 05/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Người Mỹ đi bỏ phiếu, sau khi 100 triệu phiếu bầu đã được bỏ sớm trong lần bầu cử năm nay. Nước này đang trên đà đạt kỷ lục số cử tri đi bầu. Sau khi tham dự năm cuộc mít tinh vào thứ Hai, Tổng thống Donald Trump đã trở lại Nhà Trắng để chờ đợi kết quả. Joe Biden kết thúc chiến dịch tranh cử của mình ở Pennsylvania, bang nhiều khả năng sẽ xác định ai thắng cử tổng thống, theo mô hình bầu cử của chúng tôi (The Economist).

Sở giao dịch chứng khoán Thượng Hải đã tạm dừng IPO của Ant Group, hãng fintech lớn nhất thế giới, chưa đầy hai ngày trước khi công ty Trung Quốc niêm yết theo lịch. IPO của công ty trên cả hai sàn giao dịch Thượng Hải và Hồng Kông, dự kiến ​​trị giá 37 tỷ đô la, đã bị đình chỉ sau khi Jack Ma, người sáng lập Ant, và các giám đốc điều hành khác được gọi đến cho “các cuộc phỏng vấn giám sát” với các nhà quản lý về một số “vấn đề lớn”. Continue reading “Thế giới hôm nay: 04/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một vụ tấn công tại Đại học Kabul, Afghanistan, đã khiến 19 người chết và 22 người bị thương. Vụ giao tranh kéo dài nhiều giờ cho đến khi ba tay súng bị tiêu diệt. Taliban phủ nhận liên quan. Bạo lực ở Afghanistan gia tăng gần đây. Hồi tháng trước, nhóm thánh chiến Nhà nước Hồi giáo đã giết chết hơn 40 người trong một vụ đánh bom liều chết vào một trung tâm giáo dục ở phía tây Kabul.

Donald Trump ám chỉ sẽ sa thải Anthony Fauci, chuyên gia bệnh truyền nhiễm hàng đầu của chính phủ và là người có tiếng nói đáng tin cậy về covid-19, sau cuộc bầu cử. Ông Fauci gần đây có những lời lẽ cứng rắn về cách chính phủ phản ứng trước đại dịch. Sau khi người ủng hộ hô “Fire Fauci” (Sa thải Fauci) tại một cuộc mít tinh ở Florida, ông Trump nói: “Đừng nói cho ai nghe, nhưng hãy để tôi đợi thêm một chút tới sau bầu cử.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 03/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Boris Johnson thông báo Anh sẽ bắt đầu phong tỏa bốn tuần kể từ ngày 5 tháng 11. Thủ tướng Anh hành động khi số ca nhiễm coronavirus và số người nhập viện ngày càng tăng, trong khi chiến lược áp dụng hạn chế cục bộ hiện không hiệu quả. Các quy tắc phong tỏa sẽ ít nghiêm ngặt hơn so với hồi mùa xuân, với các trường học và trường đại học, cũng như một số nơi làm việc, vẫn mở cửa.

Với ít nhất 92 triệu phiếu đã được bỏ trong các cuộc bầu cử ở Mỹ — tương đương hơn 2/3 tổng số phiếu bầu năm 2016 — Tổng thống Donald Trump dự đoán sẽ có “hỗn loạn” sau thứ Ba. Tổng thống hy vọng lật ngược thế dẫn trước của Joe Biden trong các cuộc thăm dò bằng hai ngày cuối vận động quyết liệt. Chỉ trong Chủ nhật ông đã đến thăm năm bang khác nhau. Continue reading “Thế giới hôm nay: 02/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Công đảng, đảng đối lập chính ở Anh, đã đình chỉ Jeremy Corbyn, cựu lãnh đạo đảng. Ông đã cố tình hạ thấp những phát hiện trong một báo cáo của Ủy ban Nhân quyền và Bình đẳng về việc đảng này không phản hồi đầy đủ các khiếu nại xoay quanh chủ nghĩa bài Do Thái trong thời gian ông lãnh đạo. Sir Keir Starmer, người trở thành lãnh đạo Công đảng hồi đầu năm, cho biết đây là “một ngày đáng xấu hổ” đối với đảng và đảng sẽ tuân theo tất cả các khuyến nghị của báo cáo.

Pháp đang ở mức báo động quốc gia cao nhất sau khi một kẻ cầm dao giết chết ba người tại một nhà thờ ở Nice, và bị tổng thống Pháp Emmanuel Macron mô tả là “một cuộc tấn công khủng bố Hồi giáo”. Một nghi phạm đã bị bắn và bị bắt. Trong khi đó, một người đàn ông đe dọa cảnh sát bằng súng lục ở Montfavet, miền nam nước Pháp, đã bị bắn chết. Continue reading “Thế giới hôm nay: 30/10/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thị trường chứng khoán châu Âu giảm khi một số quốc gia công bố các biện pháp mới để kiềm chế đợt tăng ca nhiễm covid-19. Pháp tuyên bố phong tỏa toàn quốc lần hai (mặc dù các trường học vẫn mở cửa). Đức cho biết sẽ đóng cửa các quán bar, nhà hàng, rạp chiếu phim và phòng hòa nhạc trong một tháng. Phó thủ tướng Nga nói giường bệnh đã lên tới trên 90% công suất ở 16 trong số 49 khu vực của nước này.

Giá cổ phiếu Mỹ cũng giảm trong bối cảnh e ngại gia tăng ca nhiễm covid-19 ở châu Âu và trong nước sẽ làm hỏng phục hồi kinh tế vốn mong manh. Triển vọng về một thỏa thuận kích thích mới trước cuộc bầu cử tổng thống ngày 3 tháng 11 là mờ mịt; và cũng có lo ngại kết quả bầu cử có thể bị tranh chấp. S&P 500 và Dow Jones Industrial Average đều giảm hơn 3%. Continue reading “Thế giới hôm nay: 29/10/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Advanced Micro Devices (AMD) đồng ý mua Xilinx, nhà sản xuất chip đối thủ ở California, trong một thỏa thuận trị giá 35 tỷ đô la. Thương vụ mua lại này là sự kiện mới nhất trong làn sóng sáp nhập năm nay giữa các nhà sản xuất chip. Công ty sau  hợp nhất sẽ có 13.000 kỹ sư và chi hơn 2,7 tỷ đô la hàng năm cho nghiên cứu và phát triển.

Liên Hợp Quốc cho biết tình trạng trẻ em suy dinh dưỡng ở Yemen bị chiến tranh tàn phá đã đạt mức cao kỷ lục do đại dịch covid-19, lũ lụt và xung đột gia tăng. Tổ chức cho biết các trường hợp trẻ em bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng, đe dọa đến tính mạng đã tăng 15,5% vào năm 2020 lên 98.000 em. Kể từ 2015, một liên minh do Ả Rập Saudi dẫn đầu gồm các nước Ả Rập dòng Sunni đã tiến hành cuộc chiến chống lại người Houthi. Khoảng 80% dân số đất nước sống dựa vào viện trợ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 28/10/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các nhà khoa học xác nhận có tồn tại phân tử nước trên Mặt trăng. Một nghiên cứu sử dụng kính thiên văn SOFIA của NASA đã phát hiện ra sự hiện diện của các phân tử nước (H2O) chứ không phải hydroxyl (OH). Các nghiên cứu trước đây đã không thể phân biệt được hai hợp chất này với nhau. Một nghiên cứu khác sử dụng dữ liệu từ Tàu Do thám Mặt Trăng của NASA cũng đã tìm thấy hàng tỷ “bẫy lạnh”, tức những khu vực bị che khuất vĩnh viễn mà có thể chứa băng.

Chính phủ Tây Ban Nha ban bố tình trạng khẩn cấp 6 tháng và ban hành lệnh giới nghiêm ban đêm, trong bối cảnh nước này đang cố gắng kiềm chế làn sóng ca nhiễm covid-19 thứ hai. Pháp và Hà Lan đã đạt con số kỷ lục về số ca nhiễm trong ngày. Trong khi đó, Ý thông báo các rạp chiếu phim, bể bơi, rạp hát và phòng tập thể dục sẽ đóng cửa. Continue reading “Thế giới hôm nay: 27/10/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Doanh nhân Hàn Quốc Lee Kun-hee, người đã biến Samsung từ một công ty nhỏ thành gã khổng lồ điện tử toàn cầu, vừa qua đời ở tuổi 78. Ông nằm viện hơn sáu năm nay sau một cơn đột quỵ vào năm 2014. Dưới nhiệm kỳ chủ tịch của ông, doanh thu của Samsung tăng lên tới 327 nghìn tỉ won (290 tỷ đô la) vào năm 2019, tương đương khoảng 17% GDP của Hàn Quốc.

Một ứng viên đối lập đã thắng cuộc bầu cử tổng thống của Seychelles lần đầu tiên sau 43 năm. Wavel Ramkalawan, một cựu mục sư Anh giáo và là ứng viên của đảng Liên minh Dân chủ Seychelles, giành được 54,9% số phiếu với lời hứa tăng mức lương tối thiểu của đất nước. Người đương nhiệm Danny Faure bị đánh bại, và chỉ giành được 43,5%. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/10/2020”