Tư liệu học thuật chuyên ngành nghiên cứu quốc tế
Nguồn: James Palmer, “A New Chapter in the U.S.-China Chip Trade”, Foreign Policy, 12/08/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Nvidia và AMD cho ta thấy cách mà những thương vụ ở Mỹ được hoàn tất dưới thời Tổng thống Trump.
Tiêu điểm tuần này: Các nhà sản xuất chip của Mỹ đạt được thỏa thuận mới về xuất khẩu sang Trung Quốc; Một nhà ngoại giao cấp cao Trung Quốc bị tạm giữ để thẩm vấn; Tàu Trung Quốc va chạm ở Biển Đông. Continue reading “Một chương mới trong thương mại chip Mỹ – Trung”
Nguồn: James Palmer, “Devastating Floods Highlight Beijing’s Water Problems”, Foreign Policy, 05/08/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Thủ đô của Trung Quốc đặc biệt dễ bị tổn hại trước các hiện tượng thời tiết, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu.
Tiêu điểm tuần này: Lũ lụt khiến Bắc Kinh sơ tán hàng loạt; Một video bắt nạt đang lan truyền gây ra các cuộc biểu tình; Thêm một hạn chót thương mại khác đang cận kề Mỹ và Trung Quốc. Continue reading “Lũ lụt tàn khốc phơi bày những vấn đề về nước của Bắc Kinh”
Nguồn: James Palmer, “Trump Snubs the Taiwanese President”, Foreign Policy, 29/07/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Động thái này cũng là một cú tát vào mặt những người có lập trường cứng rắn với Trung Quốc ở Washington.
Tiêu điểm tuần này: Chính quyền Trump ngăn chặn Tổng thống Đài Loan quá cảnh ở Mỹ; Bê bối tình dục tràn lan trên mạng Trung Quốc; Bắc Kinh đẩy mạnh nỗ lực phát triển công nghệ phản ứng nhiệt hạch.
Ông Trump phớt lờ ông Lại Thanh Đức
Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đã ngăn chặn Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức quá cảnh ở Mỹ trên đường đến và về từ khu vực Mỹ Latinh – Đây là lần đầu tiên một tổng thống Đài Loan bị từ chối như vậy trong hơn ba thập kỷ qua. Continue reading “Lý do ông Trump phớt lờ Tổng thống Đài Loan”
Nguồn: James Palmer, “China Starts Construction on World’s Largest Hydropower Dam”, Foreign Policy, 22/07/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Người Tây Tạng kịch liệt phản đối dự án năng lượng sạch gây tranh cãi này.
Tiêu điểm tuần này: Khởi công xây dựng siêu đập gây tranh cãi ở Tây Tạng; Lệnh cấm xuất cảnh được áp dụng với công dân Mỹ; Nhà vệ sinh nông thôn bị điều tra.
Trung Quốc khởi công xây dựng con đập phá kỷ lục
Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường thông báo vào cuối tuần qua rằng việc xây dựng một siêu đập trên sông Yarlung Tsangpo ở Tây Tạng đã được bắt đầu.
Siêu đập dự kiến trở thành hệ thống thuỷ điện lớn nhất thế giới, chi phí ước tính 167 tỉ đô, đến nay là siêu đập đắt đỏ nhất mọi thời đại. Đập dự kiến cung cấp 300 tỉ kilowatt giờ điện mỗi năm, tức khoảng 4% nhu cầu năng lượng của Trung Quốc. Continue reading “Trung Quốc khởi công đập thuỷ điện nhất lớn nhất thế giới”
Nguồn: James Palmer, “China’s Rare-Earth Leverage Is Paying Off”, Foreign Policy, 01/07/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Thoả thuận mới đây với Mỹ nhấn mạnh việc Bắc Kinh đang kiểm soát chặt chẽ một lĩnh vực quan trọng.
Tiêu điểm tuần này: Trung Quốc đồng ý ký thỏa thuận đất hiếm với Mỹ; Đức Đạt Lai Lạt Ma chuẩn bị công bố kế hoạch kế vị; Một trò chơi điện tử mới đánh trúng tâm lý nam giới Trung Quốc.
Trung Quốc và Mỹ đồng ý ký thoả thuận về đất hiếm
Vào thứ Sáu tuần trước, Trung Quốc phát tín hiệu sẽ chấp thuận một thỏa thuận mới cho phép xuất khẩu đất hiếm sang Mỹ, đánh dấu một bước đột phá sau các cuộc đàm phán Mỹ – Trung trước đó tại Geneva và London. Continue reading “Đòn bẩy đất hiếm của Trung Quốc đang phát huy hiệu quả”
Nguồn: James Palmer, “A Distracted Washington Is a Win for Beijing”, Foreign Policy, 24/06/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Trung Quốc sẵn lòng rút lui ở Trung Đông để có thể thách thức Mỹ ở những khu vực quan trọng hơn.
Tiêu điểm tuần này: Trung Quốc phản ứng trước các cuộc không kích của Mỹ vào Iran; Tổng thống Đài Loan bắt đầu chuỗi hoạt động diễn thuyết gây tranh cãi; Bản án cho kẻ hiếp dâm hàng loạt tại Anh thu hút nhiều sự chú ý tại Trung Quốc.
Trung Quốc phản ứng trước cuộc xung đột ở Trung Đông
Không có gì bất ngờ khi Trung Quốc lên án cuộc tấn công của Mỹ nhằm vào Iran cuối tuần qua, sau khi đã đưa ra những chỉ trích tương tự nhằm vào Israel hồi tuần trước. Trung Quốc bày tỏ sự ủng hộ đối với một “lệnh ngừng bắn thực sự” giữa Iran và Israel, nhưng khả năng Trung Quốc sẽ cung cấp những khoản hỗ trợ đáng kể cho Iran là rất thấp. Continue reading “Một nước Mỹ phân tâm là thắng lợi của Bắc Kinh”
Nguồn: James Palmer, “China Backs Iran in Fight Against Israel”, Foreign Policy, 17/06/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Phản ứng của Bắc Kinh đanh thép và thẳng thắn hơn trước đây.
Tiêu điểm tuần này: Trung Quốc chọn phe trong xung đột Iran – Israel; Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình công du Kazakhstan; Trung Quốc gia tăng sức ép với Mỹ bằng đòn bẩy đất hiếm.
Trung Quốc ủng hộ Iran, lên án Israel
Trung Quốc đã đưa ra lập trường về cuộc xung đột đang diễn ra giữa Iran và Israel. Vào thứ Bảy, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Vương Nghị nói với người đồng cấp phía Israel trong một cuộc điện đàm rằng các cuộc không kích của Israel nhằm vào Iran là “không thể chấp nhận được” và là một “hành vi vi phạm luật pháp quốc tế”. Continue reading “Trung Quốc hậu thuẫn Iran trong cuộc chiến chống lại Israel”
Nguồn: James Palmer, “What Washington Doesn’t Understand About CCP Membership”, Foreign Policy, 10/06/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Dựa trên mối liên hệ của sinh viên với đảng mà nhắm đến họ, nhìn chung là một sai lầm.
Tiêu điểm tuần này: Chính quyền Trump đảo ngược chính sách thị thực cho sinh viên Trung Quốc; Đàm phán thương mại Mỹ – Trung được nối lại ở London; Một thẩm phán Bắc Kinh biển thủ công quỹ.
Washington bị ám ảnh bởi vấn đề đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc
Trong những tuần gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump và chính quyền của ông liên tục thay đổi quan điểm về việc hạn chế thị thực cho sinh viên Trung Quốc. Ngày 28/5, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio tuyên bố sẽ “tích cực thu hồi” các thị thực này, nhất là đối với những sinh viên có liên hệ với Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Continue reading “Mỹ chưa hiểu về đảng tịch của đảng viên Đảng Cộng sản Trung Quốc”
Nguồn: James Palmer, “Trump’s Attacks on Harvard Cause Alarm in China”, Foreign Policy, 27/05/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Những mối lo ngại hiện nay về việc sinh viên làm gián điệp phần lớn là vô căn cứ.
Tiêu điểm tuần này: Sinh viên Trung Quốc bị cuốn vào cuộc đối đầu giữa Đại học Harvard với chính quyền Trump; Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc không tham dự diễn đàn an ninh hàng đầu châu Á; Bắc Kinh tiếp tục đẩy mạnh sản xuất nội địa.
Tổng thống Trump nhắm vào sinh viên quốc tế
Quyết định của chính quyền Trump hồi tuần trước nhằm ngăn Đại học Harvard tiếp nhận sinh viên quốc tế đã gây bàng hoàng ở Trung Quốc, nơi Harvard từ lâu có được vị thế gần như huyền thoại trong mắt các sinh viên đầy tham vọng và phụ huynh của họ. Hiện có 1,282 sinh viên Trung Quốc tại Harvard – chiếm khoảng 12,6% tổng số sinh viên quốc tế của trường. Tuy quy định mới đang được tạm hoãn theo lệnh của toà án nhưng theo đó, những sinh viên này sẽ buộc phải chuyển trường. Continue reading “Trump tấn công Harvard gây lo ngại ở Trung Quốc”
Nguồn: James Palmer, “China Tries to Revive Economy Amid Tariff Pause”, Foreign Policy, 20/05/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Giới chức hy vọng thúc đẩy được chi tiêu nội địa, nhưng triển vọng là rất mong manh.
Tiêu điểm tuần này: Trung Quốc tìm cách củng cố nền kinh tế trong lúc tạm ngừng leo thang thuế quan với Mỹ; Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) công bố chiến dịch “thắt lưng buộc bụng”; Huawei ra mắt dòng laptop đầu tiên của hãng.
Giới lãnh đạo Trung Quốc đẩy mạnh các biện pháp kinh tế
Chỉ mới hơn một tuần kể từ khi giới chức Mỹ và Trung Quốc đồng ý tạm ngừng leo thang thuế quan, thuế suất thực tế hiện vẫn ở mức cao kỷ lục. Continue reading “Trung Quốc nỗ lực phục hồi kinh tế trong lúc thuế quan được tạm dừng”
Nguồn: James Palmer, “The Pentagon Fixates on War Over Taiwan”, Foreign Policy, 06/05/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Giữa lúc giới lãnh đạo quân sự Mỹ lo ngại về Trung Quốc, Tổng thống Trump lại xem nhẹ khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Tiêu điểm tuần này: Quân đội Mỹ ưu tiên ngăn chặn một cuộc xung đột liên quan đến Đài Loan; Điện Kremlin xác nhận về chuyến thăm Nga của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình; Bắc Kinh xem xét việc đàm phán về fentanyl với Washington như một giải pháp hạ nhiệt thuế quan.
Lầu Năm Góc chú tâm đến kịch bản xung đột ở Đài Loan
Bộ Quốc Phòng Mỹ đang ngày càng chú tâm hơn đến một cuộc xung đột giả định với Trung Quốc – cùng lúc khi các chính sách của Tổng thống Mỹ Donald Trump đang làm suy yếu các liên minh ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Continue reading “Bộ Quốc phòng Mỹ ám ảnh với cuộc chiến xoay quanh Đài Loan”
Nguồn: James Palmer, “No Talk, but Some Action on U.S.-China Tariffs”, Foreign Policy, 29/04/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Bắc Kinh bác bỏ tuyên bố của ông Trump về các cuộc đàm phán thương mại đang diễn ra giữa hai nước.
Tiêu điểm tuần này: Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra phát ngôn mơ hồ về các cuộc đàm phán thuế quan với Trung Quốc; Giá thực phẩm ở Trung Quốc có thể tăng do thương chiến; Hạn chế mới của Mỹ đối với chip tác động đến cả những công nghệ kém tiên tiến hơn (so với trước đây), trong đó có dòng chip H20 của Nvidia. Continue reading “Một số động thái liên quan đến thuế quan Mỹ – Trung dù không có đàm phán”
Nguồn: James Palmer, “Countries Face Pressure to Pick Sides in U.S.-China Trade War”, Foreign Policy, 22/04/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Bắc Kinh và Washington đang đặt các bên thứ ba vào thế khó.
Tiêu điểm tuần này: Thương chiến Mỹ – Trung khiến các nước lâm vào thế khó; Thoả thuận giữa Trung Quốc và Vatican lung lay sau sự ra đi của Giáo hoàng Francis; Các ứng dụng giao đồ ăn Trung Quốc tranh giành thị phần.
Mỹ – Trung đặt áp lực lên đối tác thương mại
Trước tình hình thương chiến Mỹ – Trung vẫn chưa đến hồi kết, cả hai bên đều đang tìm cách gây sức ép lên các bên thứ ba, buộc họ phải chọn phe. Mỹ hứa hẹn có thể giảm thuế – vốn đang ở mức cơ bản 10% cho đến khi thời hạn 90 ngày tạm hoãn thuế kết thúc vào tháng Bảy tới – cho những nước nào sẵn sàng hạn chế giao thương và đầu tư với Trung Quốc. Continue reading “Các nước đứng trước áp lực chọn phe trong thương chiến Mỹ – Trung”
Nguồn: James Palmer, “Businesses on Both Sides of the Pacific Brace for Impact”, Foreign Policy, 15/04/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Tại Trung Quốc và Mỹ, tình hình thương chiến bất định buộc doanh nghiệp phải đưa ra những quyết định khó khăn.
Tiêu điểm tuần này: Thương chiến Mỹ – Trung gây bất ổn cho doanh nghiệp; Lính đánh thuê Trung Quốc tham chiến về phía Nga ở Ukraine; Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm Việt Nam.
Thương chiến phủ bóng doanh nghiệp
Giữa lúc quan hệ thương mại Mỹ – Trung có thể xoay chiều trong tích tắc, người ta dễ quên rằng: Hàng hoá lại di chuyển rất chậm. Continue reading “Doanh nghiệp ở hai bờ Thái Bình Dương ứng phó trước tác động của thương chiến”
Nguồn: James Palmer, “China Prepares to Endure a Trade War”, Foreign Policy, 08/04/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Sau một tuần căng thẳng, diễn biến tiếp theo sẽ là gì?
Tiêu điểm tuần này: Bắc Kinh đối mặt với thế lưỡng nan chiến lược khi căng thẳng thương mại leo thang; Nhiều tin đồn lan truyền xoay quanh một vị tướng cấp cao; Gói kích cầu kinh tế được mong đợi bấy lâu nay có thể sớm thành hiện thực. Continue reading “Trung Quốc chuẩn bị trường kỳ thương chiến”
Nguồn: James Palmer, “China Looks to Neighbors as Trump Tariffs Loom”, Foreign Policy, 01/04/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Bắc Kinh, Seoul và Tokyo đã nhất trí hợp tác chặt chẽ hơn trong thương mại tự do.
Tiêu điểm tuần này: Trung Quốc tìm cách củng cố quan hệ thương mại với Nhật Bản và Hàn Quốc trước nguy cơ Mỹ áp thuế đối ứng; Bắc Kinh gây sức ép lên tập đoàn Hồng Kông khi đồng ý thương vụ bán cảng ở kênh đào Panama; Bang Florida của Mỹ sa thải một giáo sư Trung Quốc theo “đạo luật năm 2023 về ảnh hưởng của nước ngoài”. Continue reading “Trung Quốc tìm đến láng giềng khi thuế quan của Trump sắp có hiệu lực”
Nguồn: James Palmer, “U.S. Cybersecurity Weakness Benefits China”, Foreign Policy, 25/03/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Vụ rò rỉ tin nhắn trong nhóm chat của chính quyền Trump cho thấy Trung Quốc có lẽ đang chiếm ưu thế trong chiến tranh thông tin.
Tiêu điểm tuần này: Vụ rò rỉ nhóm chat của chính quyền Trump phản ánh nguy cơ Mỹ đánh mất vị thế về an ninh mạng trước Trung Quốc; Bắc Kinh có thể tạm ngừng mua dầu từ Venezuela khi Trump đe dọa áp thêm thuế quan; Làn sóng phát triển mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) ở Trung Quốc sau khi DeepSeek ra mắt. Continue reading “Lợi thế của Trung Quốc từ lỗ hổng an ninh mạng của Mỹ”
Nguồn: James Palmer, “China Faces PR Challenge in Zambia”, Foreign Policy, 18/03/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Sự cố tràn chất thải a-xít từ một mỏ đồng thuộc sở hữu của Trung Quốc đã làm ô nhiễm tuyến đường thủy quan trọng nhất của Zambia.
Tiêu điểm tuần này: Vụ tràn a-xít nghiêm trọng tại một mỏ đồng Trung Quốc làm ô nhiễm một con sông ở Zambia; Trung Quốc tìm cách cản trở kế hoạch của liên danh do BlackRock đứng đầu nhằm mua lại cảng ở kênh đào Panama; Các khoản cắt giảm của chính quyền Trump đối với Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) và Đài Á Châu Tự Do (RFA) làm tổn hại đến khả năng hiểu biết về Trung Quốc tại Mỹ. Continue reading “Hình ảnh của Trung Quốc gặp thách thức sau sự cố tràn a-xít tại Zambia”
Nguồn: James Palmer, “China Leans Into Trade War”, Foreign Policy, 11/03/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Các quan chức ở Bắc Kinh có thể sẵn sàng chiến đấu đến cùng, nhưng liệu công chúng Trung Quốc có như vậy?
Tiêu điểm tuần này: Bắc Kinh gia tăng giọng điệu cứng rắn trong cuộc chiến thương mại với Mỹ; Quốc hội Trung Quốc kết thúc kỳ họp Lưỡng hội thường niên; Chính phủ Trung Quốc ra mắt quỹ đầu tư mạo hiểm tập trung vào công nghệ và đổi mới. Continue reading “Trung Quốc sẵn sàng đối đầu trong cuộc chiến thương mại”
Nguồn: James Palmer, “Another High-Ranking Chinese Official Falls”, Foreign Policy, 04/03/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Kim Tráng Long (Jin Zhuanglong) là ủy viên Quốc vụ viện mới nhất bị loại khỏi bộ máy trong chiến dịch thanh trừng đang tiếp diễn của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Tiêu điểm tuần này: Người đứng đầu Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc bị loại khỏi bộ máy trong chiến dịch thanh trừng của Tập; Bắc Kinh đáp trả bằng các biện pháp trả đũa khi hàng hoá Trung Quốc bị Mỹ tăng thuế; Tập đoàn sản xuất chip TSMC của Đài Loan cam kết một khoản đầu tư lớn vào ngành chip bán dẫn ở Mỹ. Continue reading “Lại thêm một quan chức cấp cao khác của Trung Quốc bị thanh trừng”
