Thêm một uỷ viên Quân uỷ Trung ương Trung Quốc bị điều tra

Nguồn: James Palmer, “Another Chinese Military Official Under Fire,”  Foreign Policy, 3/11/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Một chính uỷ kỳ cựu đang bị điều tra với khả năng cao người này sẽ bị tạm giam.

Tiêu điểm tuần này: Thêm một quan chức quân đội cấp cao của Trung Quốc đối diện với án kỷ luật; Giới chức châu Âu cáo buộc thuỷ thủ đoàn của tàu Trung Quốc phá hoại cáp ngầm Biển Baltic; Giới chức tỉnh Hồ Nam cho biết phát hiện mỏ vàng lớn kỷ lục.

Quan chức quân đội cấp cao bị điều tra

Một quan chức quân đội cấp cao của Trung Quốc, Miêu Hoa, đang bị điều tra vì “vi phạm kỷ luật nghiêm trọng” – một cụm từ gần như chắc chắn báo trước việc bị tạm giam, khai trừ khỏi Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) và đối mặt với các cáo buộc hình sự. Continue reading “Thêm một uỷ viên Quân uỷ Trung ương Trung Quốc bị điều tra”

Trung Quốc thời hậu Tập Cận Bình sẽ trông như thế nào?

Nguồn: Kevin Rudd, “What Will a Post-Xi China Look Like?,”  Foreign Policy, 25/11/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Cựu thủ tướng Úc Kevin Rudd phân tích điểm yếu trong một kế hoạch lâu dài về tư tưởng của Tập Cận Bình.

Con đường ý thức hệ về lâu dài của Trung Quốc sẽ về đâu một khi chủ tịch Tập Cận Bình rời khỏi chính trường? Có thể điều này sẽ chưa xảy ra trong thời gian tới. Nhưng với một người đang trong độ tuổi bảy mươi, khả năng điều này sẽ xảy ra thực tế đến mức đủ để buộc chúng ta phải bắt đầu suy nghĩ nghiêm túc về nó. Nói cách khác, câu hỏi cốt lõi được đặt ra là: Liệu những thay đổi sâu rộng về cơ cấu và văn hoá mà ông Tập đã tạo ra có thể duy trì được dưới thế hệ lãnh đạo kế tiếp của Trung Quốc hay không. Liệu “chủ nghĩa dân tộc Marxist” đặc trưng của ông – với các bước ngoặt thiên tả trong chính trị và kinh tế, trong khi chính sách đối ngoại quay sang chủ nghĩa dân tộc cánh hữu – có trở nên cực đoan hơn khi thế hệ trẻ trung thành với Tập vẫn sẽ tiếp tục kế thừa lý tưởng của ông? Hay liệu “Tư tưởng Tập Cận Bình” sẽ dần phai nhạt, ban đầu là từ từ, giống như Chủ nghĩa Mao giai đoạn 1976 đến 1978 trước khi bị Đặng Tiểu Bình và thế hệ kế nhiệm bác bỏ. Continue reading “Trung Quốc thời hậu Tập Cận Bình sẽ trông như thế nào?”

Các vụ tấn công hàng loạt ở Trung Quốc gây lo ngại và bị kiểm duyệt

Nguồn: James Palmer, “Mass Attacks in China Spark Concern, Censorship,”  Foreign Policy, 19/11/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Một loạt các vụ bạo lực gần đây có thể khơi mào một vòng xoáy, bắt đầu từ sự phẫn nộ và kết thúc bằng việc bị đàn áp.

Tiêu điểm tuần này: Thông tin về các vụ tấn công bạo lực gây lo ngại cho công chúng và bị kiểm duyệt; Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tham dự hội nghị thượng đỉnh G-20 thường niên tại Rio de Janeiro; Lựa chọn Bộ trưởng Bộ Y tế & Dịch vụ Nhân sinh của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump có thể làm gia tăng căng thẳng với Trung Quốc. Continue reading “Các vụ tấn công hàng loạt ở Trung Quốc gây lo ngại và bị kiểm duyệt”

Vị trí Trung Quốc trong mắt chính quyền Mỹ kế nhiệm

Nguồn: James Palmer, “Where Does China Stand With the Next White House?,”  Foreign Policy, 12/11/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Một số câu hỏi về chính sách liên quan đến Trung Quốc của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump vẫn còn đang bỏ ngỏ.

Tiêu điểm tuần này: Những câu hỏi còn bỏ ngỏ về chính sách Trung Quốc của Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump; Giới chức Trung Quốc giải tán phong trào đạp xe tự phát vào ban đêm; Đài Loan tranh thủ sự ủng hộ từ chính quyền Mỹ kế nhiệm bằng cách đề xuất một thoả thuận mua bán vũ khí.

Ba câu hỏi xoay quanh chính sách Trung Quốc của Trump

Với việc Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump chuẩn bị trở lại Nhà Trắng, có thể thấy rõ rằng một chính sách cứng rắn hơn với Trung Quốc là điều sẽ xảy đến – tuy vậy, hình thức cũng như những giới hạn của chính sách hiện vẫn chưa rõ. Trong các nhóm cố vấn xung quanh ông Trump, một số câu hỏi lớn và sự chia rẽ quan điểm về chính sách này đã bắt đầu lộ diện. Continue reading “Vị trí Trung Quốc trong mắt chính quyền Mỹ kế nhiệm”

Thái độ của Trung Quốc đối với bầu cử tổng thống Mỹ

Nguồn: James Palmer, “As the U.S. Votes, China Is Watching,”  Foreign Policy, 5/11/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Đến nay Bắc Kinh vẫn thận trọng duy trì lập trường trung lập về cuộc bầu cử tổng thống Mỹ.

Tiêu điểm tuần này: Trung Quốc theo dõi sát sao cuộc bầu cử tổng thống Mỹ dù không đặt nhiều kỳ vọng vào kết quả; cuộc trao đổi tù nhân bất thường giữa Mỹ và Trung Quốc tháng 9 làm dấy lên nhiều câu hỏi; một nhà virus học hàng đầu Trung Quốc thực hiện nghiên cứu tiên phong về virus Corona cùng đội ngũ quốc tế. Continue reading “Thái độ của Trung Quốc đối với bầu cử tổng thống Mỹ”

Các cơ quan quản lý công nghệ Trung Quốc nới lỏng kiểm soát

Nguồn: James Palmer, “Chinese Tech Regulators Back Off,”  Foreign Policy, 29/10/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Các hạn chế được âm thầm nới lỏng sau đợt quản lý nghiêm ngặt kéo dài hai năm khiến các công ty Trung Quốc thiệt hại 1,1 nghìn tỷ USD.

Tiêu điểm tuần này: Giới chức Trung Quốc nới lỏng lệnh cấm dạy thêm trong bối cảnh các quy định về công nghệ được nới lỏng; dòng người di cư Trung Quốc đến Mỹ qua Darién Gap hạ nhiệt; giới chức Trung Quốc siết chặt kiểm soát lễ hội Halloween ở các thành phố lớn. Continue reading “Các cơ quan quản lý công nghệ Trung Quốc nới lỏng kiểm soát”

Triều Tiên và Myanmar làm Bắc Kinh đau đầu

Nguồn: James Palmer, “North Korea and Myanmar Cause Headaches in Beijing,”  Foreign Policy, 24/10/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Gần đây, những láng giềng khiến Trung Quốc đau đầu nhất lại chính là những nước lâu nay Trung Quốc coi là bạn bè.

Tiêu điểm tuần này: Lãnh đạo Bắc Triều Tiên và Myanmar khiến giới chức Trung Quốc khó chịu; Kazakhstan từ chối gia nhập BRICS, gửi thông điệp đến Nga và Trung Quốc; mạng máy tính ma của Trung Quốc nhắm vào các cuộc đua bầu cử cấp thấp của Mỹ. Continue reading “Triều Tiên và Myanmar làm Bắc Kinh đau đầu”

Vì sao thể chế vững mạnh là chìa khóa cho sự thịnh vượng của một quốc gia?

Nguồn: Renaud Foucart, “Nobel economics prize: how colonial history explains why strong institutions are vital to a country’s prosperity – expert Q&A,”  The Conversation, 14/10/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Giải Nobel Kinh tế năm nay đã được trao cho Daron Acemoglu và Simon Johnson từ Viện Công nghệ Massachusetts, cùng James Robinson từ Đại học Chicago, nhờ công trình nghiên cứu giải thích tại sao lại có sự chênh lệch lớn về mức độ thịnh vượng giữa các quốc gia.

Khi công bố giải thưởng, Jakob Svensson, Chủ tịch Ủy ban Giải thưởng Nobel Kinh tế, cho biết: “Giảm bớt sự chênh lệch lớn trong thu nhập giữa các quốc gia là một trong những thách thức lớn nhất của thời đại chúng ta. “Nghiên cứu đột phá” của ba nhà kinh tế học đã mang lại cho chúng ta “một sự hiểu biết sâu sắc hơn về những nguyên nhân gốc rễ của sự thành công hay thất bại của các quốc gia.” Continue reading “Vì sao thể chế vững mạnh là chìa khóa cho sự thịnh vượng của một quốc gia?”

Tại sao Trung Quốc chưa thể vực dậy niềm tin của người tiêu dùng?

Nguồn: James Palmer, “China Can’t Boost Consumer Confidence,” Foreign Policy, 15/10/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Chỉ các biện pháp kích thích kinh tế là chưa đủ nếu mức chi tiêu hộ gia đình vẫn không tăng.

Tiêu điểm tuần này: Trung Quốc công bố thêm các gói kích thích kinh tế mới nhưng vẫn gặp khó khăn trong việc vực dậy niềm tin của người tiêu dùng; Vườn thú Quốc gia Washington chào đón cặp gấu trúc mới được Bắc Kinh “cho mượn”; Các cuộc tập trận quân sự của Trung Quốc xung quanh Đài Loan gây xôn xao trên mạng. Continue reading “Tại sao Trung Quốc chưa thể vực dậy niềm tin của người tiêu dùng?”

Tin tặc Trung Quốc tấn công các công ty viễn thông của Mỹ

Nguồn: James Palmer, “Chinese Hackers Target U.S. Telecoms,” Foreign Policy, 08/10/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Vụ xâm nhập vào cơ sở hạ tầng mạng của Mỹ đã làm dấy lên những lo ngại nghiêm trọng về an ninh quốc gia tại Washington.

Tiêu điểm tuần này: Tin tặc có liên can đến chính phủ Trung Quốc tấn công các công ty viễn thông của Mỹ; Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức (Lai Ching-te) chuẩn bị phát biểu trong lễ Quốc khánh, dự kiến sẽ khiến Bắc Kinh “khó chịu”; và các phần tử khủng bố ở Pakistan nhắm vào công dân Trung Quốc làm việc trong dự án Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI). Continue reading “Tin tặc Trung Quốc tấn công các công ty viễn thông của Mỹ”

Đằng sau tuyên bố ủng hộ Iran của Trung Quốc

Nguồn: James Palmer, “China Says It Backs Iran. Does It,” Foreign Policy, 01/10/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Trong bối cảnh xung đột leo thang ở Trung Đông, sự ủng hộ tinh thần của Bắc Kinh dành cho Tehran dường như không có mấy ý nghĩa.

Tiêu điểm tuần này: Trung Quốc bày tỏ sự ủng hộ tinh thần đối với Iran trong bối cảnh xung đột leo thang ở Trung Đông; các quan chức quốc phòng Mỹ cho biết một mẫu tàu ngầm hạt nhân mới của Trung Quốc đã bị chìm hồi mùa hè; và thị trường chứng khoán Trung Quốc chứng kiến sự tăng vọt nhờ tin tức về gói kích thích kinh tế. Continue reading “Đằng sau tuyên bố ủng hộ Iran của Trung Quốc”

Cái chết đáng ngờ của một quan chức Trung Quốc làm dấy lên nhiều đồn đoán

Nguồn: James Palmer, “Chinese Official’s Suspicious Death Stirs Speculation,” Foreign Policy, 24/09/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Các nhà chức trách cho biết Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Hồ Nam, bà Lưu Văn Kiệt, đã bị sát hại. Tuy nhiên, các vụ ám sát chính trị trực tiếp là điều hiếm thấy ở Trung Quốc.

Tiêu điểm tuần này: Cái chết đáng ngờ của Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Hồ Nam khơi dậy nhiều đồn đoán trong và ngoài nước, một học sinh người Nhật thiệt mạng trong vụ tấn công bằng dao ở Thâm Quyến, và Ngân hàng Trung ương Trung Quốc tung gói kích thích kinh tế mới. Continue reading “Cái chết đáng ngờ của một quan chức Trung Quốc làm dấy lên nhiều đồn đoán”

Tập Cận Bình siết chặt kiểm soát tư tưởng tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc

Nguồn: Xi Jinping wants to stifle thinking at a top Chinese think-tank,” The Economist, 26/09/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Sẽ không còn nữa những suy nghĩ ảm đạm về nền kinh tế.

Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc (CASS) không chỉ đơn thuần là nhóm tập hợp các chuyên gia về chính sách. Trong hệ thống chính trị của Trung Quốc, viện này có vị thế tương đương với một bộ của chính phủ. Viện có hàng ngàn thành viên, trong đó có những người cung cấp các báo cáo cho Bộ Chính trị. Trong số các “viện nghiên cứu mang đặc sắc Trung Quốc” mà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình nói rằng ông muốn thúc đẩy hơn nữa, CASS đứng ở vị trí hàng đầu. Nhưng gần gũi với quyền lực không có nghĩa là các nhà nghiên cứu của Viện sẽ được bảo vệ. Các thuộc cấp của ông Tập đang gia tăng áp lực lên những ai dám có suy nghĩ khác biệt. Continue reading “Tập Cận Bình siết chặt kiểm soát tư tưởng tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc”

Liệu Tập Cận Bình có thể đưa Hồng Kông đi “từ ổn định đến thịnh vượng”?

Nguồn: Can Xi Jinping take Hong Kong “from stability to prosperity”,” The Economist, 12/09/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Một sự chú ý quá mức vào an ninh có thể khiến Hồng Kông phải trả giá về dài hạn.

“Từ hỗn loạn đến trật tự, từ ổn định đến thịnh vượng.” Đó là mục tiêu của Tập Cận Bình đối với Hồng Kông. Kể từ khi các cuộc biểu tình ủng hộ dân chủ diễn ra tại Hồng Kông vào năm 2019, nhà cầm quyền Trung Quốc đã cố gắng tái thiết lập quyền kiểm soát của mình. Dưới nhiều góc độ, Tập Cận Bình đã thành công. Hồng Kông ngày nay ít hỗn loạn hơn so với trước đây. Đại dịch COVID-19, với việc Hồng Kông đóng cửa với thế giới, đã góp phần làm dịu đi những căng thẳng. Hai đạo luật an ninh quốc gia hà khắc – một được chính quyền trung ương áp đặt lên Hồng Kông vào năm 2020 và một được cơ quan lập pháp địa phương thông qua năm nay – cũng vậy. Nhưng những biện pháp đã mang trật tự đến Hồng Kông, bằng cách gieo rắc nỗi sợ hãi vào những người theo chủ nghĩa tự do, lại có nguy cơ khiến Hồng Kông đánh mất sự thịnh vượng của mình, biến nơi đây thành một môi trường sống và kinh doanh kém dễ chịu và khó đoán hơn. Continue reading “Liệu Tập Cận Bình có thể đưa Hồng Kông đi “từ ổn định đến thịnh vượng”?”

Tại sao bầu cử Tổng thống Mỹ lại quan trọng đối với châu Âu?

Nguồn: Why the U.S. Presidential Election Matters for Europe,” Council on Foreign Relations, 03/09/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11 sắp đến sẽ có tác động lớn đến châu Âu. Việc tái đắc cử của tổng thống Donald Trump có khả năng sẽ đánh dấu sự trở lại với các chính sách “Nước Mỹ trên hết”, điều này sẽ tạo ra những thách thức lớn đối với mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương. Trái lại, việc phó tổng thống Harris đắc cử có thể đánh dấu một bước chuyển mình của nền chính trị nước Mỹ, đồng thời có khả năng thay đổi trọng tâm của các chính sách đối ngoại, chuyển hướng ra khỏi châu Âu. Bài viết này là bản tổng hợp các góc nhìn mang tính toàn cầu, bao gồm bốn phân tích về lý do tại sao kết quả bầu cử ở Mỹ lại quan trọng đối với châu Âu. Continue reading “Tại sao bầu cử Tổng thống Mỹ lại quan trọng đối với châu Âu?”

Tại sao căng thẳng ở Biển Đông lại đang củng cố liên minh Mỹ – Philippines?

Nguồn: Joshua Kurlantzick và Abigail McGowan, “Why Tensions in the South China Sea Are Bolstering the U.S.-Philippines Alliance,” Council on Foreign Relations, 05/09/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Manila đã liên minh toàn diện với Washington trong bối cảnh căng thẳng leo thang với Bắc Kinh ở khu vực Biển Đông, làm dấy lên viễn cảnh về một cuộc chiến tranh diện rộng.

Biển Đông và nguồn cơn điểm nóng tranh chấp trong khu vực

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã liên tục thể hiện sức mạnh của Trung Quốc ở nước ngoài, đặc biệt là tại châu Á, chủ yếu nhằm bảo vệ “lợi ích cốt lõi” của Bắc Kinh, trong đó bao gồm Biển Đông (ở Philippines được gọi là Biển Tây Philippines). Không chỉ có ý nghĩa về mặt chiến lược bởi là điểm nóng của nhiều xung đột tiềm tàng trong khu vực, là tuyến hàng hải chính và đóng vai trò quan trọng nếu chiến tranh với Đài Loan xảy ra, Biển Đông còn là một trong những nguồn tài nguyên cá phong phú nhất thế giới và có thể có trữ lượng lớn dầu chưa được khai thác. Continue reading “Tại sao căng thẳng ở Biển Đông lại đang củng cố liên minh Mỹ – Philippines?”

So sánh quan điểm của Harris và Trump về chính sách đối ngoại

Nguồn: The 2024 Candidates on Foreign Policy,” Council on Foreign Relations, 26/08/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Tài liệu này điểm qua mười lĩnh vực chủ chốt trong chính sách đối ngoại của cựu Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống Kamala Harris.

Phó Tổng thống Kamala Harris đang tranh cử tổng thống trong khi chính quyền Biden – Harris đang đối mặt với nhiều vấn đề về chính sách đối ngoại, bao gồm cuộc chiến ở Ukraine và Dải Gaza, tình trạng di cư gia tăng, và căng thẳng với Trung Quốc.

Cựu Tổng thống Donald Trump đang tranh cử để có thêm một nhiệm kỳ nữa nhằm tiếp tục chính sách “Nước Mỹ trên hết” của ông, đánh dấu một sự khác biệt rõ rệt với các chính quyền tổng thống Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa trước đây. Continue reading “So sánh quan điểm của Harris và Trump về chính sách đối ngoại”

Nguồn gốc của Chủ nghĩa Cộng sản

Nguồn: What Are the Origins of Communism,” Council on Foreign Relations, 01/08/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Khám phá các cách khác nhau mà Marx, Lenin, và Stalin đã diễn giải chủ nghĩa Cộng sản và đi sâu vào lịch sử của quá trình chuyển hóa một hệ tư tưởng thành chính sách.

Trong số những video TikTok phổ biến như các cụ ông cụ bà nhảy múa hay công thức làm món tráng miệng ngon mắt, một chủ đề khác gần đây đã thu hút hơn nửa tỷ lượt xem: #Chủ nghĩa Cộng sản.

Lướt qua hàng loạt video ngắn liên quan đến hashtag này sẽ thấy các đoạn clip tiểu sử về các nhà cách mạng cộng sản, video deepfake của Joseph Stalin hát nhép theo các bản hit nhạc pop, hay thậm chí cả các hướng dẫn trang điểm theo chủ đề búa liềm. Continue reading “Nguồn gốc của Chủ nghĩa Cộng sản”

Những điều bạn có thể chưa biết về Hamas

Nguồn: Kali Robinson, “What is Hamas,” Council on Foreign Relations, 01/08/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Giới thiệu

Hamas là một phong trào vũ trang Hồi giáo đã kiểm soát Dải Gaza gần hai thập kỷ. Tổ chức này  bác bỏ sự tồn tại của Israel bằng bạo lực, cho rằng Israel đang chiếm đóng Palestine. Vào tháng 10 năm 2023, Hamas đã tấn công miền Nam Israel, khiến gần 1.200 người thiệt mạng và bắt giữ hơn 200 con tin. Đáp lại, Israel đã tuyên bố một cuộc chiến với mục tiêu xoá sổ nhóm này. Theo các quan chức Palestine tại Gaza, cuộc xung đột đã cướp đi gần bốn mươi nghìn sinh mạng tính đến tháng 7 năm 2024.

Hàng chục nước, bao gồm cả Mỹ, đã liệt Hamas vào danh sách các tổ chức khủng bố qua nhiều năm, dù một số nước chỉ áp dụng nhãn này đối với nhánh quân sự của Hamas. Mỹ đã cam kết cung cấp hàng tỷ đô la viện trợ quân sự mới kể từ khi chiến tranh Israel-Hamas bùng nổ và vẫn là nhà cung cấp vũ khí hàng đầu cho Israel. Continue reading “Những điều bạn có thể chưa biết về Hamas”

Trung Quốc muốn Harris hay Trump trở thành Tổng thống Mỹ?

Nguồn: Wang Jisi, Hu Ran, và Zhao Jianwei, “Does China Prefer Harris or Trump,” Foreign Affairs, 01/08/2024

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Vì sao các chiến lược gia Trung Quốc lại cho rằng ít có sự khác biệt giữa hai ứng cử viên

Trong những tuần gần đây, các biến động trong mùa bầu cử tổng thống Mỹ đã thu hút sự quan tâm đáng kể từ cộng đồng quốc tế. Thậm chí, ngay từ trước mùa hè, các nước đã tính toán đến những hệ quả từ việc cựu Tổng thống Donald Trump trở lại Nhà Trắng, hoặc ngược lại, những gì mà một nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Joe Biden có thể mang đến. Với nhiều nước, hai kịch bản này mở ra những viễn cảnh hoàn toàn khác nhau về địa chính trị và vai trò tương lai của nước Mỹ trong các vấn đề quốc tế. Continue reading “Trung Quốc muốn Harris hay Trump trở thành Tổng thống Mỹ?”