Tag: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tới nay đã có hơn 80.000 người được Mỹ và đồng minh sơ tán khỏi Afghanistan, ngay trước thềm thời hạn 31/8 mà Tổng thống Joe Biden muốn tuân thủ. Song cam kết rút quân của ông phụ thuộc vào việc Taliban có đảm bảo người dân được tiếp cận sân bay Kabul hay không. Ông Biden đã chỉ đạo cấp dưới soạn thảo các kế hoạch dự phòng nếu tình hình thay đổi.

Các cơ quan tình báo Mỹ được cho là đã không thể đưa ra kết luận cụ thể về nguồn gốc covid-19 trong báo cáo mật cho Tổng thống Joe Biden. Việc Trung Quốc từ chối chia sẻ dữ liệu đã gây khó cho quá trình điều tra nguồn gốc virus — bị rò rỉ từ phòng thí nghiệm Vũ Hán hay lây lan từ động vật. Trung Quốc nói báo cáo này không hề nhằm phục vụ khoa học, mà chỉ mang tính chính trị. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Taliban nói người Afghanistan không nên đến sân bay Kabul để được sơ tán bởi các nước phương Tây vì ở đó đang rất hỗn loạn. Phát ngôn viên của nhóm cũng yêu cầu Mỹ không khuyến khích người dân rời đất nước, vì Afghanistan cần “tài năng của họ”. Trong khi đó, xuất hiện thông tin cho thấy giám đốc CIA William Burns đã gặp Abdul Ghani Baradar, thủ lĩnh trên thực tế của Taliban, hôm thứ Hai ở Kabul. Đây là cuộc gặp ngoại giao cấp cao nhất giữa Mỹ và Taliban kể từ khi nhóm này chiếm được thủ đô hồi đầu tháng, có lẽ để thảo luận xem quân đội Mỹ có thể ở lại Afghanistan sau ngày 31/8 hay không. Tổng thống Joe Biden đang chịu áp lực rất lớn, yêu cầu ông kéo dài thời hạn sơ tán.

Enrique Tarrio, thủ lĩnh nhóm cực hữu Proud Boys ở Mỹ, bị kết án hơn 5 tháng tù giam. Ông này bị kết tội vì đốt lá cờ Black Lives Matter giật đổ từ một nhà thờ da đen lâu đời ở Washington, DC vào năm ngoái, và vì tàng trữ các băng đạn sát thương lớn vài ngày trước vụ nổi loạn ở Điện Capitol ngày 6 tháng 1. Continue reading “Thế giới hôm nay: 25/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

FDA Hoa Kỳ đã cấp phép đầy đủ cho vắc-xin covid-19 của Pfizer-BioNTech dành cho người từ 16 tuổi trở lên. Việc cấp phép này có thể giúp đẩy mạnh tiến trình bắt buộc tiêm vắc-xin ở các công ty, trường đại học và chính quyền địa phương. Nó cũng có thể giúp thuyết phục khoảng 85 triệu người Mỹ đủ điều kiện hiện vẫn chưa tiêm. Cho đến gần đây vắc-xin chỉ được cấp phép cho tình huống khẩn cấp.

Các lực lượng Mỹ và phương Tây phải rời Afghanistan trước ngày 31 tháng 8. Một phát ngôn viên Taliban cho biết thời hạn sơ tán này là “lằn ranh đỏ”. Hàng nghìn người Afghanistan đang tìm đường chạy trốn Taliban, trong đó sân bay Kabul, hiện được Taliban giữ an ninh ở bên ngoài, là lối thoát duy nhất của nhiều người. Một lính gác người Afghanistan đã thiệt mạng trong một cuộc đấu súng giữa các tay súng chưa xác định danh tính, lính gác Afghanistan và lực lượng an ninh phương Tây. Continue reading “Thế giới hôm nay: 24/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Taliban được cho là đã nhận trách nhiệm kiểm soát đám đông bên ngoài sân bay Kabul ở Afghanistan. Nhân chứng cho biết họ đã bắn chỉ thiên và buộc đám đông phải xếp hàng trật tự. Khung cảnh bên ngoài sân bay – nơi đang được quân đội Mỹ, Anh và NATO quản lý – rơi vào hỗn loạn trong nhiều ngày qua khi hàng nghìn người tuyệt vọng tìm chuyến bay di tản. Bộ Quốc phòng Anh ước tính có bảy thường dân Afghanistan đã thiệt mạng hôm thứ Bảy, còn từ Chủ nhật tuần trước là ít nhất 20 người. Một số nước đang nỗ lực sơ tán công dân của họ và người Afghanistan có thị thực.

Lầu Năm Góc thông báo 18 máy bay của sáu hãng hàng không sẽ đưa người Afghanistan sơ tán khỏi các căn cứ quân sự ở Đức, Qatar và Bahrain tới các nước thứ ba, nhằm hỗ trợ các máy bay quân sự để giúp đưa thêm người dân ra khỏi Afghanistan. Đây là lần thứ ba bộ quốc phòng Mỹ kích hoạt đội Không quân Dự bị Dân sự, một chương trình trưng dụng máy bay thương mại để tăng cường khả năng không vận của Mỹ. Continue reading “Thế giới hôm nay: 23/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Người biểu tình đã xuống đường ở một số thành phố với cờ quốc gia Afghanistan trong tay để phản đối Taliban. Những người chứng kiến cho biết các tay súng Taliban đã bắn vào đám đông ở thành phố Asadabad, tương tự như vụ trước đó ở Jalalabad vốn khiến ba người thiệt mạng. Ngoài ra, cũng có tin cho thấy Taliban ngăn cản người dân, bao gồm những người có thị thực, đến sân bay Kabul, nơi đang chìm trong hỗn loạn khi người dân Afghanistan tìm cách bỏ chạy khỏi đất nước. Một quan chức Taliban nói với Reuters rằng kể từ Chủ nhật đã có 12 người chết tại sân bay.

Ashraf Ghani đến UAE và nói ông đang đàm phán để trở lại Afghanistan, nơi ông vẫn còn là tổng thống về mặt lý thuyết. Ông phủ nhận mang theo nhiều tiền khi bỏ trốn. Mỹ đã chặn Taliban rút tiền dự trữ của IMF, bao gồm khoảng 450 triệu đô la “quyền rút vốn đặc biệt” —một loại chứng chỉ có thể đổi lấy đô la – mà theo lịch sẽ được giao cho chính phủ ông Ghani vào tuần tới. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Lời hứa của Taliban rằng Afghanistan không còn là “chiến trường xung đột” trở nên mong manh hơn bao giờ hết khi ba người bị bắn chết trong một cuộc biểu tình ở thành phố Jalalabad miền đông, theo Reuters. Ngoài ra có ghi nhận về các cuộc biểu tình khác trên khắp đất nước. Trong khi đó, hỗn loạn tiếp diễn tại sân bay Kabul khi người dân Afghanistan tranh nhau lên các chuyến bay di tản bằng máy bay quân sự của phương Tây.

Tập Cận Bình kêu gọi áp quy định chặt chẽ hơn đối với người thu nhập cao, đặc biệt những người có liên hệ với các công ty công nghệ, trong động thái mới nhất nhằm thắt chặt quyền kiểm soát của Đảng Cộng sản Trung Quốc lên nền kinh tế đất nước. Chủ tịch Trung Quốc hứa sẽ buộc người giàu “đóng góp cho xã hội” và tăng thu nhập của người thu nhập thấp. Hiện tại 20% dân số dưới đáy xã hội Trung Quốc có thu nhập chỉ bằng 10% thu nhập của 20% dân số thuộc nhóm thu nhập cao nhất. Continue reading “Thế giới hôm nay: 19/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Trong cuộc họp báo đầu tiên sau khi chiếm Kabul, Taliban tuyên bố đã “giải phóng” Afghanistan và nơi đây sẽ không còn là “chiến trường xung đột.” Họ cam kết tôn trọng quyền phụ nữ “trong khuôn khổ Sharia [luật Hồi giáo]”, và các nhà báo sẽ “được độc lập” miễn không “đi ngược lại các giá trị quốc gia”. Nhóm này cũng cho biết mong muốn xây dựng “quan hệ tốt đẹp” với các quốc gia khác. Trước đó, Taliban đã ân xá cho những người từng làm việc cho chính phủ cũ. Thủ lĩnh trên thực tế Abdul Ghani Baradar đã có lần đầu tiên về nước sau hơn một thập niên; ông về Kandahar, nơi khai sinh ra Taliban.

BHP công bố kế hoạch rút khỏi Sở Giao dịch Chứng khoán London, và thay vào đó chỉ niêm yết ở Sydney. Công ty Anh-Úc này từ lâu đã bị nhà đầu tư gây áp lực buộc từ bỏ niêm yết kép nhằm tăng lợi nhuận và tận dụng ưu đãi thuế của Úc. LSE sẽ rất nhớ BHP, vì hãng này có vốn hóa thị trường thuộc hàng lớn nhất chỉ số FTSE 100. Dù vậy công ty vẫn tiếp tục niêm yết thứ cấp ở London. Continue reading “Thế giới hôm nay: 18/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một phát ngôn viên của Taliban tuyên bố “chiến tranh đã kết thúc” ở Afghanistan sau khi họ chiếm Kabul và tiến vào dinh tổng thống. Tổng thống Ashraf Ghani đã bỏ trốn khỏi đất nước. Mullah Abdul Ghani Baradar, thủ lĩnh chính trị của Taliban, thừa nhận tốc độ tiến quân nằm ngoài dự đoán. Taliban sau đó tuyên bố sẽ khôi phục Tiểu Vương quốc Hồi giáo Afghanistan, tức phục hồi chế độ trước đây hồi những năm 1990. Trung Quốc cho biết sẵn sàng thúc đẩy “quan hệ hữu nghị” với Taliban. Một số quốc gia khác, bao gồm Anh và Pháp, đã hứa sẽ sơ tán công dân của họ khỏi nước này.

Ít nhất bảy người được cho là đã chết tại sân bay Kabul khi hàng nghìn người tranh chỗ trên các chuyến bay, trong đó một số người bị rơi khỏi máy bay đang cất cánh. Quân đội Mỹ – những người đã tiếp quản sân bay để sơ tán công dân Mỹ, nhân viên các nước đồng minh và những người Afghanistan có “thị thực nhập cư đặc biệt” – đã bắn chỉ thiên để giải tán đám đông. Continue reading “Thế giới hôm nay: 17/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Ashraf Ghani được cho là đã tháo chạy khỏi Afghanistan khi Taliban ra lệnh tiến quân vào thủ đô Kabul “để ngăn chặn cướp bóc.” Quyền Bộ trưởng Nội vụ nói sẽ có một “cuộc chuyển giao quyền lực hòa bình” cho một chính phủ chuyển tiếp. Người ta nói người của Taliban đang đàm phán trong dinh tổng thống, với yêu cầu chính phủ Afghanistan phải đầu hàng vô điều kiện. Trong khi đó Mỹ đang gấp rút điều trực thăng đến di tản nhân viên đại sứ quán khỏi Kabul.

Tổng thống Joe Biden vẫn giữ nguyên lập trường, bất chấp những lời chỉ trích quyết định rút quân khỏi Afghanistan của ông, với lý do không muốn cuộc chiến tiếp diễn cho tới đời tổng thống Mỹ thứ 5. Mitch McConnell, lãnh đạo Cộng hòa tại Thượng viện, gọi việc rút quân là một “thảm họa lớn, có thể đoán trước và đã có thể ngăn được.” Donald Trump, người đã khởi động tiến trình rút quân, gọi thắng lợi của Taliban là một “mớ hỗn độn bi thảm”. Continue reading “Thế giới hôm nay: 16/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Herat trở thành thủ phủ tỉnh thứ 11 của Afghanistan bị Taliban chiếm trong chưa đầy một tuần. Trước đó cùng ngày nhóm chiến binh đã chiếm Ghazni, một tỉnh lỵ có vị trí chiến lược trên con đường nối thủ đô Kabul và thành phố lớn thứ hai đất nước Kandahar. Giao tranh ác liệt vẫn tiếp diễn ở Kandahar và Lashkar Gah, thủ phủ tỉnh Helmand. Sau khi rút quân, Mỹ sẽ điều khoảng 3.000 người trở lại để sơ tán nhân viên khỏi đại sứ quán ở Kabul. Một nhóm nhân viên ngoại giao “nòng cốt” tiếp tục ở lại.

Đảng Cộng sản Trung Quốc công bố kế hoạch kinh tế 5 năm mới, tăng cường kiềm soát các lĩnh vực quan trọng, bao gồm công nghệ và y tế. Bản kế hoạch theo sau chuỗi cuộc đàn áp gần đây với những gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc, vốn chứng kiến ​​Ant Group, Didi Global, và Tencent tuột giá thê thảm. Đảng nói mục tiêu là tạo ra một môi trường pháp lý phù hợp “đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của mọi người về một cuộc sống tốt đẹp”. Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani đã đến thăm Mazar-i-Sharif để khích lệ tinh thần quân đội chính phủ khi Taliban tiến sát thành phố này. Ông Ghani cũng sa thải tham mưu trưởng của quân đội Afghanistan. Dù Taliban liên tiếp giành thắng lợi, Tổng thống Joe Biden vẫn nói ông không hối tiếc quyết định rút quân của Mỹ. Đức và Hà Lan đã ngừng trục xuất người xin tị nạn không đủ tiêu chuẩn về Afghanistan, đảo ngược quan điểm trước đây của họ.

Sau 14 giờ bỏ phiếu, Thượng viện Hoa Kỳ đã thông qua bản kế hoạch ngân sách đầy đủ của đảng Dân chủ trị giá 3,5 nghìn tỷ đô la. Các bên sẽ tranh cãi gay gắt về mọi chi tiết: Thượng nghị sĩ Joe Manchin, một đảng viên Dân chủ trung dung, cho biết ông có “những quan ngại sâu sắc”. Lá phiếu của ông là rất quan trọng khi kế hoạch ngân sách được đưa lên Thượng viện, nơi đảng Dân chủ cần đảm bảo đủ 50 phiếu. Còn trước đó nó phải được thông qua tại Hạ viện. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ủy ban Liên Chính phủ về Biến đổi Khí hậu công bố một báo cáo dự đoán ít nhất tới năm 2050 nhiệt độ toàn cầu sẽ tăng thêm hơn 1,5°C so với mức tiền công nghiệp. Tuy nhiên đây là con số giả định tất cả các nước cùng cắt giảm đáng kể khí thải nhà kính. Đây cũng là lần đầu tiên ủy ban tuyên bố biến đổi khí hậu “rõ ràng” do con người gây ra. Báo cáo nhận định việc loại bỏ carbon dioxide trên quy mô lớn khỏi khí quyển có thể giúp giảm nhiệt độ.

Taliban chiếm thành phố Aibak, thủ phủ tỉnh Samangan, sau khi lực lượng chính phủ Afghanistan rút lui để tránh thương vong. Đây là thủ phủ tỉnh thứ sáu rơi vào tay Taliban trong những ngày gần đây. Trong khi đó quân đội chính phủ mở cuộc phản công ở một tỉnh lỵ khác là Kunduz. Continue reading “Thế giới hôm nay: 10/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chính quyền Biden kêu gọi đưa xe điện chiếm một nửa số xe mới bán ở Mỹ cho tới năm 2030, nhằm giảm lượng khí thải carbon. Đây là một mục tiêu chứ không phải là một yêu cầu pháp lý. Ông Biden cũng sẽ yêu cầu các hãng xe tăng hiệu suất km/gallon so với quy định của chính quyền trước. Dự kiến hôm nay các nhà sản xuất ô tô ​​sẽ xác nhận cam kết ủng hộ lời kêu gọi này tại Nhà Trắng.

Bộ Quốc phòng Burkina Faso cho biết một nhóm vũ trang đã giết chết 30 người, bao gồm dân thường, binh lính và các thành viên lực lượng dân quân thân chính phủ. Ít nhất mười trong số những kẻ tấn công cũng bị giết. Chưa có nhóm nào nhận trách nhiệm. Burkina Faso, Niger và Mali đối mặt bạo lực thánh chiến vì các nhóm có liên kết với al-Qaeda và Nhà nước Hồi giáo đẩy mạnh hoạt động ở vùng Sahel. Continue reading “Thế giới hôm nay: 06/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

WHO kêu gọi hoãn tiêm vắc-xin liều tăng cường trong hai tháng vì lo ngại các nước giàu sẽ tích trữ vắc-xin. Pháp, Đức và Israel muốn tiêm ba mũi cho người già và người bị suy giảm miễn dịch, trong khi các nước nghèo còn đang thiếu vắc-xin trầm trọng. Mục tiêu của WHO là tiêm chủng đầy đủ cho ít nhất một phần mười dân số của tất cả các nước cho tới cuối tháng 9.

Mexico kiện 11 nhà sản xuất và cung cấp súng của Mỹ, cáo buộc họ cẩu thả tạo điều kiện cho buôn lậu vũ khí qua biên giới. Chính phủ Mexico nói số súng này đi thẳng vào tay các băng đảng ma túy, góp phần làm bùng phát bạo lực trên khắp đất nước. Tuy nhiên vào năm 2005 Mỹ đã thông qua một đạo luật bảo vệ các công ty súng khỏi hầu hết những vụ kiện dân sự kiểu này. Continue reading “Thế giới hôm nay: 05/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một cuộc điều tra kéo dài 5 tháng đã kết luận thống đốc bang New York Andrew Cuomo quấy rối tình dục nhiều phụ nữ. Tổng chưởng lý bang Letitia James cho biết thống đốc đã thực hiện hành vi động chạm và bình luận mang tính chất khêu gợi, cổ vũ cho môi trường làm việc ‘thù địch’, qua đó vi phạm luật liên bang và tiểu bang. Bản báo cáo dài 165 trang cho thấy có 11 phụ nữ cáo buộc ông Cuomo về hành vi không phù hợp, và ông phủ nhận tất cả.

Taliban đã chiếm được phần lớn Lashkar Gah, thủ phủ tỉnh Helmand, Afghanistan. Tướng Sami Sadat, chỉ huy lực lượng Afghanistan ở tỉnh miền nam này, kêu gọi người dân rời thành phố trước một cuộc phản công lớn. Nếu Lashkar Gah thất thủ, đây sẽ là thủ phủ cấp tỉnh đầu tiên chính phủ đánh mất kể từ năm 2016. Continue reading “Thế giới hôm nay: 04/08/2021”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cựu tổng thống Mỹ Donald Trump hiện nắm trong tay 102 triệu đô la tiền vận động chính trị, khiến ông trở thành nhân vật gây quỹ lớn nhất của đảng Cộng hòa. Chỉ trong nửa đầu năm ông đã quyên góp được hơn 56 triệu đô la thông qua WinRed, một nền tảng quyên góp trực tuyến, nhiều hơn bất kỳ đảng viên Cộng hòa nào khác. Một phần tiền được chia cho đảng, nhưng ông Trump cũng quyên góp được 21 triệu đô la cho các ủy ban hành động chính trị của cá nhân ông.

Pfizer tăng giá vắc xin covid-19 lên hơn 25%, sau khi dữ liệu thí nghiệm cho thấy thuốc của họ hiệu quả hơn thuốc giá rẻ của Oxford-AstraZeneca và Johnson & Johnson. Financial Times cho biết các hợp đồng mua thuốc của EU hiện tăng giá thuốc Pfizer lên 19,50 euro (23,14 đô la) từ mức 15,50 euro. Continue reading “Thế giới hôm nay: 02/08/2021”