25/01/1995: Nga suýt phóng nhầm vũ khí hạt nhân

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: Near launching of Russian nukes, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1995, radar phòng thủ cảnh báo sớm của Nga phát hiện một vụ phóng tên lửa bất ngờ gần Na Uy, và chỉ huy quân đội Nga ước tính tên lửa này chỉ mất vài phút để tác động tới Moskva. Chỉ một lúc sau, Tổng thống Nga ông Boris Yeltsin cùng bộ trưởng quốc phòng, và tổng tham mưu trưởng quân đội được báo cáo về vụ phóng tên lửa. Các hệ thống điều khiển hạt nhân được chuyển sang chế độ chiến đấu và những chiếc vali hạt nhân được mang theo bởi Yeltsin và chỉ huy quân sự hàng đầu của ông đã được kích hoạt lần đầu tiên trong lịch sử của hệ thống vũ khí do Liên Xô sản xuất này.

Năm phút sau khi phát hiện ra vụ phóng tên lửa, chỉ huy quân đội Nga xác định điểm tác động của tên lửa sẽ ở bên ngoài biên giới Nga. Ba phút nữa trôi qua, Yeltsin được thông báo rằng vụ phóng tên lửa này có thể không phải là một phần trong cuộc tấn công hạt nhân bất ngờ của các tàu ngầm hạt nhân phương Tây.

Những kết luận này được đưa ra vài phút trước khi Yeltsin và các chỉ huy của ông đáng lẽ đã phải đưa ra phản ứng hạt nhân trên cơ sở các cảnh báo. Sau đó, thông tin được tiết lộ rằng tên lửa được phóng từ Spitzbergen, Na Uy, chỉ mang theo các thiết bị đo lường khoa học.

Chín ngày trước đó, Na Uy đã thông báo cho 35 quốc gia, bao gồm Nga, các chi tiết cụ thể về vụ phóng tên lửa đã được lên kế hoạch. Bộ Quốc phòng Nga đã nhận được thông báo của Na Uy nhưng đã lơ là không thông báo cho nhân viên trực ban tại trung tâm cảnh báo sớm về vụ phóng sắp xảy ra. Sự kiện này đã làm dấy lên những quan ngại nghiêm trọng về chất lượng của các hệ thống hạt nhân Liên Xô cũ.