Nguồn: Historic figures, BBC
Biên dịch: Trần Mẫn Linh
Da Gama (1460 – 1524) là một nhà thám hiểm và nhà hàng hải người Bồ Đào Nha, đồng thời là người đầu tiên đi trực tiếp từ châu Âu đến Ấn Độ bằng đường biển.
Vasco da Gama sinh năm 1460 trong một gia đình quý tộc. Người ta biết rất ít về cuộc đời của ông khi còn trẻ. Năm 1497, Da Gama được bổ nhiệm làm chỉ huy cho một đoàn thám hiểm được hỗ trợ bởi chính phủ Bồ Đào Nha với mục tiêu tìm con đường biển đến phương Đông.
Khởi hành vào tháng 07/1497, đoàn thám hiểm của Gama đã tận dụng hướng gió để tiến xuống bờ biển châu Phi ở phía nam, sau đó đi ngược ra Đại Tây Dương trước khi quay lại theo đường vòng cung để đến bờ biển phía Nam châu Phi. Hành trình này về sau vẫn được những người đi biển thực hiện theo. Tiếp đó, nhóm thám hiểm đã đi vòng qua Mũi Hảo Vọng, và sau khi đi ngược lên bờ biển phía đông châu Phi, họ đã gặp một nhà hoa tiêu người Ả Rập và được giúp đỡ để đến bờ biển Ấn Độ, tại Calicut (nay là Kozhikode) vào tháng 05/1498. Chuyến đi của Gama đã mở ra tuyến đường thủy từ châu Âu tới châu Á.
Sau khi Da Gama trở về Bồ Đào Nha, nhà vua đã lập tức phái một đoàn thám hiểm khác tới Calicut để bảo vệ điểm giao thương tại đây. Sau khi biết những người ở điểm giao thương này bị thảm sát, da Gama đã đến Ấn Độ bằng đường biển một lần nữa vào năm 1502 và tấn công thuyền của những người Hồi giáo Ả Rập ông gặp trên đường. Ông đã buộc nhà cai trị Calicut phải giảng hòa, và trên hành trình trở về dọc theo bờ biển phía đông châu Phi, da Gama đã thiết lập thêm các thương điếm của người Bồ Đào Nha tại Mozambique ngày nay.
Trở lại Bồ Đào Nha, da Gama đã nhận được thêm các đặc quyền và thù lao, đồng thời ông cũng tiếp tục tư vấn cho nhà vua về các vấn đề Ấn Độ. Sau 20 năm ở quê nhà, vào năm 1524, ông được đề cử làm phó vương Bồ Đào Nha tại Ấn Độ, đồng thời được điều đi giải quyết nạn tham nhũng trong chính quyền Bồ Đào Nha ở đây. Sau khi đến Cochin, da Gama đã đổ bệnh và mất vào ngày 24/12/1524. Năm 1539, xương cốt của ông được đưa về Bồ Đào Nha để an táng.
