Thế giới hôm nay: 28/07/2020

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Giá vàng tăng lên mức kỷ lục, vượt 1.940 đô la một ounce, do đồng đô la suy yếu và lo ngại về tăng trưởng kinh tế. Giá vàng đã tăng hai phần ba chỉ trong vòng chưa đầy hai năm. Đà tăng này ban đầu được thúc đẩy bởi xung đột thương mại Trung-Mỹ và lãi suất thấp của Mỹ. Hậu quả kinh tế của covid-19 giờ đây đẩy giá lên cao hơn nữa.

Hồng Kông sẽ cấm các cuộc tụ họp hơn hai người, đóng cửa các nhà hàng và bắt buộc đeo khẩu trang từ ngày mai trong nỗ lực ngăn chặn sự lây lan của covid-19. Hôm qua lãnh thổ này ghi nhận 145 ca nhiễm, mức cao mới trong ngày. Trong khi đó, Bỉ, nơi có số ca nhiễm cũng đang tăng nhanh, đã giảm quy mô “bong bóng xã hội” của họ (tức số  người có thể đến thăm nhà của nhau) từ 15 người mỗi hộ xuống còn 5 người.

Chính quyền Việt Nam bắt đầu sơ tán khách du lịch khỏi Đà Nẵng sau khi một số trường hợp covid-19 xuất hiện vào cuối tuần. Việt Nam được xem là đã chiến đấu quyết liệt với đại dịch và đạt thành công lớn, ghi nhận chỉ vài trăm trường hợp nhiễm bệnh và không có trường hợp tử vong nào. Đất nước đóng cửa với khách du lịch nước ngoài nhưng nhiều người Việt Nam đã đi nghỉ mát ở Đà Nẵng.

Một kế hoạch hồi phục từ đại dịch được đề xuất bởi những nghị sĩ Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ sẽ cắt giảm trợ cấp thất nghiệp bổ sung hàng tuần từ 600 đô la xuống 200 đô la cho đến khi các bang có thể điều chỉnh các khoản trợ cấp về mức tương ứng với thu nhập trước đây của  người dân. Khoản tiền 600 đô la hiện tại, một phần của gói kích thích khẩn cấp được thông qua vào tháng 3, sẽ hết hạn trong tuần này. Quốc hội vẫn chưa đồng ý về một dự luật thay thế.

Cổ phiếu của các công ty vận tải châu Âu giảm sâu trong bối cảnh số ca covid-19 tăng vọt tại một số quốc gia, cùng với các hạn chế kiểm dịch mới và lợi nhuận đáng thất vọng. Ryanair, hãng hàng không giá rẻ lớn nhất châu Âu, cho biết lượng hành khách giảm 99% so với cùng kỳ năm ngoái trong quý hai. Hãng đã lỗ 185 triệu euro (tương đương 216 triệu đô la), so với lợi nhuận 243 triệu euro của cùng kỳ năm trước.

Robert O’Brien, cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Donald Trump, dương tính với covid-19. Ông O’Brien, người xuất hiện trước công chúng cùng tổng thống gần đây nhất vào ngày 10 tháng 7, là thành viên cao cấp nhất của chính quyền được biết là đã mắc bệnh. Tuần trước, ông Trump kêu gọi công chúng đeo khẩu trang để bảo vệ bản thân khỏi covid-19, mặc dù trước đây ông né đeo khẩu trang.

Đơn đặt hàng cho hàng tiêu dùng lâu bền ở Mỹ đã tăng 7,3% trong tháng 6, nhanh hơn nhiều so với dự đoán của các nhà kinh tế. Đây là tháng tăng trưởng thứ hai liên tiếp của chỉ số kể từ khi đầu tư giảm mạnh vì áp dụng phong tỏa covid-19. Các nhà dự báo lo ngại số liệu có thể giảm một lần nữa nếu số ca nhiễm covid-19 mới tiếp tục tăng ở Mỹ.

TIÊU ĐIỂM

Najib Razak chuẩn bị nghe phán quyết về vụ 1MDB

Cựu thủ tướng Malaysia hôm nay sẽ nghe phán quyết của phiên tòa đầu tiên trong ba phiên tòa liên quan đến vụ bê bối tại 1MDB của ông. Theo nhà chức trách Mỹ, 4,5 tỷ đô la đã biến khỏi quỹ đầu tư nhà nước này từ năm 2009 đến 2015 trong thời gian ông Najib làm thủ tướng. Ông phủ nhận tất cả các hành vi sai trái nhưng chờ phán quyết ngày hôm nay về bảy trong tổng số 42 cáo buộc, bao gồm rửa tiền và tham nhũng.

Bị soi kỹ là việc chuyển 42 triệu ringgit (9,9 triệu đô la) vào tài khoản ngân hàng của ông từ một đơn vị thuộc 1MDB có tên là SRC International. Ông Najib sẽ phải đối mặt với nhiều thập niên trong tù nếu bị kết tội. Chỉ vài ngày trước, Goldman Sachs đã đạt thỏa thuận với chính quyền Malaysia về vai trò của họ trong việc bảo lãnh ba đợt chào bán trái phiếu đã gây được 6,5 tỷ đô la cho 1MDB. Ngân hàng sẽ trao lại 3,9 tỷ đô la: 2,5 tỷ đô la tiền mặt, cộng với bảo đảm rằng Goldman sẽ trả lại ít nhất 1,4 tỷ đô la bằng tài sản liên quan đến trái phiếu.

Saudi Arabia hạn chế người hành hương

Bất kể bệnh dịch, chiến tranh và động đất, người Hồi giáo đã hành hương đến thánh địa Mecca trong 14 thế kỷ qua. Tuy nhiên, năm nay  Saudi Arabia đã hạn chế các cuộc hành hương, bắt đầu từ hôm nay. Các báo cáo cho biết chỉ có từ 1.000 đến 10.000 người sẽ đến, so với 2 triệu của năm ngoái. Các nhà sử học cho biết có một sự gián đoạn tương tự một thiên niên kỷ trước vào năm 930, khi một giáo phái dòng Shia nổi loạn đánh cắp tảng Đá Đen linh thiêng.

Nhưng một cuộc hành hương bình thường có nguy cơ trở thành “sự kiện siêu lây nhiễm”  covid-19, dẫn đến quyết định trên của chính phủ. Các cuộc hành hương tôn giáo mang về cho nước này 12 tỷ đô la vào năm ngoái, chiếm phần lớn nhất của GDP sau dầu mỏ. Thái tử Muhammad bin Salman đã xây dựng Mecca như một phần của kế hoạch đa dạng hóa nền kinh tế Saudi của ông. Ông hy vọng thu hút được 15 triệu người hành hương nước ngoài bên cạnh những người đến tham gia dịp hành hương haj (diễn ra trong tháng 7-8 hàng năm) vào năm 2020. Nhưng năm ngoái chỉ có  7,5 triệu lượt. Năm nay con số sẽ còn thấp hơn.

Ca nhiễm covid-19 ở Tây Ban Nha lại tăng

Sau khi mất nửa đầu mùa du lịch vì đại dịch, người Tây Ban Nha phấn khởi hơn bởi lượng khách đặt phòng tăng mạnh trong tháng 8. Và rồi việc Anh đột ngột tuyên bố hôm 25 tháng 7 rằng du khách về từ Tây Ban Nha phải tự cách ly 14 ngày làm tiêu tan hy vọng. Động thái này xảy ra sau khi số ca nhiễm covid-19 tăng mạnh trong tháng qua. Ireland và Na Uy cũng thực hiện các biện pháp tương tự, trong khi Bỉ và Pháp khuyên không nên đi du lịch tới Catalonia và Aragón, những khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất.

“Tây Ban Nha là một quốc gia an toàn”, bộ trưởng ngoại giao Arancha González khẳng định. Bà muốn các quần đảo Balearic và Canary (nơi người Anh chiếm khoảng một phần ba số khách du lịch) được bỏ qua. Trong khi tỷ lệ lây nhiễm trong 14 ngày của Tây Ban Nha đã lên tới 37,9 trên 100.000 người, thì con số đó là 8 ở quần đảo Balearic và 5,8 ở quần đảo Canary, thấp hơn Anh 14,7. Nhiều người Tây Ban Nha cho rằng Anh đã phản ứng thái quá. Những người khác thì cho rằng chính phủ – cả trung ương và địa phương – đã thất bại trong việc kiểm soát virus hậu phong tỏa.

Thống đốc Maryland Lary Hogan xuất bản sách

“Truyền thông, tôi hiểu. Họ đã muốn gây chuyện từ lâu… Nhưng các bộ trưởng thì sao? Khuyến khích tôi tranh cử đối đầu với sếp của họ, tổng thống? Điều đó làm tôi ngạc nhiên”, theo Larry Hogan, Thống đốc  đảng Cộng hòa của Maryland, trong cuốn sách mới của ông, “Still Standing”. Ông Hogan đã từ chối thách thức Donald Trump ở vòng bầu cử sơ bộ trong năm nay. Nhưng ông dường như là một trong số những người Cộng hòa có khả năng lên lãnh đạo đảng nếu ông Trump thua trong tháng 11 tới.

Một người ôn hòa có năng lực hai lần được bầu để lãnh đạo một bang đa số Dân chủ, ông Hogan là lựa chọn tốt cho những người Cộng hòa muốn từ bỏ chủ nghĩa Trump. Chuyến đi quảng bá sách của ông bao gồm việc xuất hiện với những người Cộng hòa gạo cội như Jeb Bush và Condoleezza Rice. Ông đã thúc giục đảng mở rộng sức hút của mình ra ngoài “thành trì ủng hộ ngày càng thu hẹp” là cử tri da trắng lớn tuổi, nhiều bất mãn. Ông cũng đã chỉ trích ông Trump về cách xử lý covid-19. Nhiệm kỳ của ông kết thúc vào tháng 1 năm 2023. Đến lúc đó sẽ rõ liệu đảng Cộng hòa có còn là một đảng theo chủ nghĩa Trump hay không.

Tạp chí âm nhạc Q của Anh đình bản

Hôm nay là số cuối cùng của Q, một tạp chí âm nhạc Anh. “Đại dịch là lý do, không còn lý do gì khác”, theo tweet của tổng biên tập Ted Kessler. Sự thật là Q đã khó khăn từ trước. Ra mắt vào năm 1986, khi các đĩa CD đang ăn nên làm ra, nó mổ xẻ các bản phát hành mới và phỏng vấn các nhạc sĩ. (“Mọi người có lẽ cho rằng tôi là một kẻ cuồng dại điên loạn… trong khi sự thật là tôi chỉ muốn đọc một cuốn sách”, Madonna nói trong một cuộc phỏng vấn vào năm 1991.)

Ngày nay người nghe đã chuyển sang khám phá các bản nhạc mới trên các dịch vụ phát trực tuyến như Spotify và có thể tiếp cận trực tiếp các ngôi sao bằng phương tiện truyền thông xã hội. Số lượng phát hành của Q là 30.000 bản vào năm ngoái, giảm 85% so với năm 2000. Ngành tạp chí nói chung cũng đã mất dần độc giả và khách hàng quảng cáo vào  tay internet. Covid-19 đã đẩy nhanh quá trình này. Quảng cáo báo in được dự đoán giảm một phần ba trong năm nay; doanh số các sạp báo cũng giảm mạnh khi người đi làm phải ở nhà. Hơn bao giờ hết, giờ đây tiếp cận độc giả phụ thuộc vào các định dạng kỹ thuật số – như website này.