Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Sau khi giao tranh xảy ra gần các bệnh viện ở Gaza, người đứng đầu chương trình viện trợ nhân đạo của Liên Hiệp Quốc, Martin Griffiths, đã gọi cuộc tấn công vào các cơ sở chăm sóc sức khỏe là “vô lương tâm.” Chính phủ Israel tin rằng Bệnh viện al-Shifa, bệnh viện chính của Gaza, nằm phía trên các đường hầm của Hamas, và việc giành quyền kiểm soát bệnh viện có thể làm suy yếu tổ chức này. Nhưng họ phủ nhận việc tấn công trực tiếp vào bệnh viện và nói rằng sẽ sơ tán các em bé khỏi cơ sở này. Các bệnh viện al-Shifa và al-Quds đều đã cạn kiệt nguồn cung và không thể cung cấp dịch vụ chăm sóc y tế.
Iran và Ả Rập Saudi kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức ở Gaza. Các đối thủ trong khu vực đã cùng nhau đưa ra tuyên bố sau khi Muhammad bin Salman, nhà lãnh đạo trên thực tế của Ả Rập Saudi, gặp Tổng thống Iran, Ebrahim Raisi, lần đầu tiên kể từ khi hai nước khôi phục quan hệ ngoại giao vào tháng 3 sau bảy năm bế tắc. Bộ đôi, cùng hàng chục nhà lãnh đạo của thế giới Hồi giáo, đã có mặt tại thượng đỉnh ở Riyadh, thủ đô của Ả Rập Saudi.
Cao uỷ ngoại giao EU Josep Borrell cảnh báo Darfur, một khu vực ở Sudan, đang phải đối mặt với “một cuộc diệt chủng khác”. Từ năm 2003 đến năm 2008, hơn 300.000 người đã thiệt mạng trong khu vực. Theo Borrell, trong tuần qua, 1.000 thành viên của Masalit, một nhóm sắc tộc châu Phi, đã bị sát hại bởi Lực lượng Hỗ trợ Nhanh (Rapid Support Forces, RSF), một lực lượng bán quân sự đối đầu quân đội Sudan.
Hàng nghìn người tuần hành tại Paris nhằm phản đối chủ nghĩa bài Do Thái. Làn sóng lạm dụng người Do Thái ngày càng gia tăng ở Pháp kể từ khi bắt đầu cuộc chiến giữa Israel và Hamas. Tổng thống Emmanuel Macron đã than thở về “sự trỗi dậy không thể chấp nhận nổi của chủ nghĩa bài Do Thái không được kiểm soát” nhưng không tham gia cuộc biểu tình. Trong khi đó, Marine Le Pen, một lãnh đạo cực hữu, và hai cựu tổng thống đã tham dự.
Mỹ, Nhật Bản, và Hàn Quốc đã đồng ý chia sẻ thêm dữ liệu về tên lửa của Triều Tiên sau khi các bộ trưởng quốc phòng nhóm họp. Lloyd Austin, Minoru Kihara, và Shin Won-sik cũng lên án sự hợp tác quân sự giữa Triều Tiên và Nga, sau khi hai nhà lãnh đạo Kim Jong-Un và Vladimir Putin gặp nhau vào tháng 9. Họ được cho là đã trao đổi về vũ khí và công nghệ vũ khí.
Herman Halushchenko, Bộ trưởng Năng lượng Ukraine, tuyên bố nước mình có đủ năng lượng để vượt qua mùa đông. Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng dịch vụ có thể bị gián đoạn do các cuộc tấn công của Nga vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine. Trong mùa đông năm ngoái, các đợt mất điện đã kéo dài nhiều tuần. Mùa đông đang đến rất nhanh ở Ukraine, với nhiệt độ dự kiến sẽ giảm nhanh vào tuần tới.
Giáo hoàng Francis đã sa thải Giám mục Joseph Strickland, một nhân vật bảo thủ đến từ Texas, người nổi tiếng vì thường xuyên chỉ trích Vatican trên mạng xã hội. Trong số nhiều lời phàn nàn, Giám mục Strickland đã phản đối kế hoạch của Giáo hoàng nhằm làm cho Giáo Hội Công giáo trở nên thân thiện hơn với những người đồng tính. Ông được yêu cầu từ chức vào ngày 9/11, nhưng ông từ chối, vì vậy Giáo hoàng Francis đã thực hiện một bước đi hết sức bất thường là sa thải ông.
Con số trong ngày: 73 triệu là số người đã xem “The Crown,” một bộ phim truyền hình về Hoàng gia Anh.
TIÊU ĐIỂM
Trận chiến xung quanh bệnh viện al-Shifa
Bên ngoài bệnh viện al-Shifa, một trận chiến đang diễn ra ác liệt: Quân đội Israel đang chiến đấu với Hamas, nhóm chiến binh kiểm soát Gaza. Bên trong al-Shifa, bệnh viện lớn nhất Gaza, đang có hàng nghìn người bị thương và người tị nạn. Các bác sĩ nói rằng họ đã hết nhiên liệu để vận hành máy phát điện. Quân đội Israel cáo buộc Hamas đặt trụ sở của mình trong mạng lưới đường hầm bên dưới bệnh viện. Quân Israel đã tiến tới phạm vi cách cơ sở vài trăm mét.
Chính phủ Israel vẫn chưa ra lệnh cho binh sĩ tiến vào bệnh viện. Nguyên nhân một phần là do họ hy vọng có thể đàm phán một thỏa thuận để giải thoát một vài người trong số khoảng 240 con tin bị Hamas và các nhóm chiến binh khác bắt giữ ở Gaza. Các cuộc đàm phán đang diễn ra ở Qatar và Ai Cập. Tuy nhiên, bất chấp kết quả đàm phán, quân Israel vẫn có thể sẽ tiến vào al-Shifa trong những ngày tới. Các bệnh viện khác ở Gaza đã phải sơ tán sau khi hết nhiên liệu và bị tấn công.
Lạm phát giảm ở Ấn Độ
Người dân Ấn Độ vừa tổ chức lễ hội Diwali vào Chủ nhật, với những màn đốt pháo hoa và trao đổi quà. Nhưng các ngân hàng trung ương của nước này đang hy vọng nhận được món quà của họ vào thứ Hai, khi dữ liệu lạm phát tháng 10 sẽ được công bố. Các nhà kinh tế tin rằng tốc độ tăng trưởng giá tiêu dùng sẽ giảm xuống 4,8% so với cùng kỳ năm ngoái, giảm từ mức 5% trong tháng 9. Mức giảm hàng tháng thứ tư liên tiếp này sẽ đưa lạm phát đến gần hơn với mục tiêu 4% của Ngân hàng Dự trữ Ấn Độ (RBI).
Những con số này sẽ là bằng chứng ủng hộ Shaktikanta Das, Thống đốc RBI, người đã phản đối việc tăng lãi suất ngay cả khi tỷ lệ lạm phát vọt lên hơn 7% trong tháng 7. Ông nhấn mạnh rằng lạm phát tăng đột biến chỉ là tạm thời, vì nguyên nhân là do gió mùa thất thường đã làm gián đoạn sản xuất lương thực. Lạm phát chậm lại cũng sẽ là một món quà dành cho Thủ tướng Ấn Độ, Narendra Modi. Đảng Bharatiya Janata của ông đang cạnh tranh trong 5 cuộc bầu cử cấp bang trong tháng này, trong đó gần 1/6 cử tri Ấn Độ sẽ đi bỏ phiếu. Việc giá cả giảm, đặc biệt là đối với thực phẩm, có thể cải thiện cơ hội của Bharatiya Janata.
Ba Lan thành lập Quốc hội mới
Vào thứ Hai này, các nghị sĩ sẽ lần đầu tiên lấp đầy 460 ghế trong Quốc hội Ba Lan kể từ cuộc bầu cử vào tháng 10. Sẽ có 117 gương mặt mới. Nhưng thay đổi chính là, sau 8 năm cầm quyền, Đảng Luật pháp và Công lý (PiS) không còn chiếm đa số tại Sejm, hạ viện quyền lực của Ba Lan.
Khi triệu tập phiên họp quốc hội đầu tiên, Tổng thống Ba Lan, Andrzej Duda, cho biết ông sẽ để ứng viên của đảng lớn nhất làm thủ tướng – trong trường hợp này là Mateusz Morawiecki, thủ tướng hiện tại của PiS – như bước đầu tiên trong việc thành lập chính phủ. Morawiecki gần như chắc chắn sẽ thất bại vì phe đối lập, dự định sẽ hình thành một liên minh rộng khắp, đang chiếm đa số trong quốc hội. Ngày 10/11, các nhà lãnh đạo đối lập đã ký một thỏa thuận chính thức. Nhưng PiS đang câu giờ. Việc có thêm một vài tuần nắm quyền có thể cho phép họ có được nhiều “bạn bè” hơn và ký được các hợp đồng dài hạn với các tổ chức công và các công ty nhà nước.
Vấn đề quyền của người Rohingya ở Bangladesh
Vào thứ Hai, một uỷ ban của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc sẽ thảo luận về báo cáo mới nhất về nhân quyền ở Bangladesh và đánh giá các điều kiện ở đó. Kết quả báo cáo được cho là sẽ không thuận lợi.
Kể từ năm 2017, gần 1 triệu người Rohingya, một nhánh Hồi giáo ở bang Rakhine ở Myanmar có đa số theo đạo Phật, đã tìm nơi ẩn náu ở Bangladesh. Họ phải chạy trốn sự đàn áp tàn bạo đến mức Liên Hiệp Quốc xem đó là một cuộc diệt chủng. Chính phủ Myanmar, vốn tuyên bố rằng người Rohingya là người nhập cư, đã không trao cho nhóm này bất cứ quyền gì. Quyền của họ cũng bị hạn chế trong các trại tị nạn ở Bangladesh. Người Rohingya bị giam giữ trong các trại bằng hàng rào dây thép gai, một hành vi vi phạm luật pháp quốc tế. Bạo lực băng đảng mà cảnh sát hỗ trợ cũng đang lan tràn.
Báo cáo của Liên Hiệp Quốc khó có thể thúc đẩy Bangladesh cải thiện tình hình này. Theo chính phủ Bangladesh, Trung Quốc đang cố gắng giúp nước này chuyển 3.000 người Rohingya trở lại Myanmar. Fortify Rights, cơ quan giám sát nhân quyền, gọi kế hoạch này là “chín ép và nguy hiểm.” Dù ở Bangladesh hay Myanmar, tương lai của người Rohingya đều ảm đạm.
