Thế giới hôm nay: 29/02/2024

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nói EU nên sử dụng lợi nhuận từ tài sản của ngân hàng trung ương Nga trong các tài khoản phương Tây để mua vũ khí cho Ukraine. Đây là lần đầu tiên EU đề xuất sử dụng tài sản bị phong tỏa của Nga để trang bị cho Ukraine. Hơn 200 tỷ euro (216 tỷ USD) tài sản Nga đang bị phong tỏa ở EU. Mỹ muốn châu Âu tịch thu tài sản của Nga, nhưng các nước EU lại lưỡng lự do lo ngại bị Nga trả đũa, đặc biệt là các cuộc tấn công mạng tiềm tàng. Kế hoạch này vẫn phải được sự nhất trí của tất cả 27 quốc gia thành viên.

Tháng 11 này Mitch McConnell sẽ từ chức khỏi vị trí lãnh đạo phe Cộng hòa tại Thượng viện Hoa Kỳ, vai trò mà ông đã nắm giữ lâu hơn bất kỳ nhân vật nào trong lịch sử của cả hai đảng. Năm nay 82 tuổi, ông sẽ kết thúc nhiệm kỳ vào tháng 1 năm 2027. Là một nhân vật ủng hộ Ukraine nhiệt thành, di sản của ông sẽ được quyết định bởi khả năng lèo lái những phản đối trong nội bộ đảng Cộng hòa để duy trì hỗ trợ cho nước này.

Theo nhiều báo cáo, Apple đã từ bỏ nỗ lực chế tạo ô tô điện. Là một trong những dự án kỳ quặc nhất của hãng, chương trình ô tô điện của Apple đã hoạt động mười năm nay và nhận được hàng tỷ USD đầu tư. Tuy vậy, một chiếc xe tự hành hoàn toàn có sẵn trên thị trường được cho là phải mất nhiều năm nữa mới thành hình. Các nhà đầu tư của Apple – cũng như Elon Musk, ông chủ của Tesla – rất vui mừng trước tin này.

Theo nhóm của Alexei Navalny, nhà lãnh đạo đối lập hàng đầu của Nga vừa qua đời hôm 16 tháng 2, ông sẽ được chôn cất tại Moscow vào thứ Sáu. Một phát ngôn viên cho biết chính quyền đã ngăn cản họ tổ chức tang lễ vào thứ Năm, thời điểm ông Vladimir Putin dự kiến đọc thông điệp liên bang trước quốc hội Nga.

Tỷ lệ sinh của Hàn Quốc – thuộc nhóm thấp nhất thế giới – đã giảm xuống mức thấp nhất mọi thời đại: chỉ 0,72 trong năm 2023. Con số này thấp hơn nhiều so với “tỷ lệ sinh thay thế” 2,1. Tỷ lệ sinh đã giảm trên khắp Đông Á, với chi phí nuôi dạy con cái cao và tâm lý chán ghét hôn nhân là hai trong những nguyên nhân chính.

Giá bitcoin tăng lên mức cao nhất trong hơn hai năm qua, khi các nhà đầu tư tổ chức tiếp tục đổ tiền vào các quỹ hoán đổi danh mục mới được phê duyệt. Gần 7 tỷ USD đã chảy vào các quỹ ETF bitcoin kể từ khi chúng được phê duyệt vào tháng 1. Ngoài ra, từ tháng 4 này các ưu đãi dành cho thợ đào bitcoin dự kiến sẽ giảm một nửa, khiến giá bị đẩy lên cao vì thị trường dự kiến nguồn cung giảm.

Con số trong ngày: 450%, là tỉ lệ tăng giá của cổ phiếu Nvidia kể từ tháng 1 năm 2023.

TIÊU ĐIỂM

Căng thẳng xung quanh việc bác sĩ đình công ở Hàn Quốc

Khoảng 9.000 thực tập sinh và bác sĩ nội trú ở Hàn Quốc đã đình công kể từ đầu tuần trước. Họ đang phản đối kế hoạch của chính phủ nhằm tăng chỉ tiêu tuyển sinh sinh viên y khoa hàng năm từ 3.000 lên 5.000.

Các bác sĩ cho rằng tăng chỉ tiêu tuyển sinh sẽ gây hại cho giáo dục y tế. Song Hàn Quốc đang rất cần thêm sinh viên y khoa. Nước này bị thiếu bác sĩ trong các lĩnh vực như nhi khoa, và là một trong những quốc gia có tỷ lệ bác sĩ trên bệnh nhân thấp nhất trong khối OECD. Một số bác sĩ tự kinh doanh đã thu về rất nhiều tiền do tình trạng thiếu bác sĩ.

Tổng thống Yoon Suk-yeol đã tuyên bố giữ vững lập trường, hứa sẽ đình chỉ giấy phép hành nghề nếu các bác sĩ không trở lại làm việc trước thứ Năm. Ở chiều ngược lại, các bác sĩ nói họ cũng sẽ không bỏ cuộc. Vì đình công nên nhiều thủ thuật y khoa đã bị hủy. Ví dụ, một phụ nữ đã tử vong sau khi 7 bệnh viện từ chối xe cấp cứu vì thiếu nhân viên và giường bệnh.

Tổng thống Philippines thăm Úc

Vào thứ Năm, tổng thống Philippines Ferdinand Marcos sẽ phát biểu tại phiên họp chung của cả hai viện Quốc hội Úc. Lời mời này là một vinh dự hiếm có, thể hiện tầm quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước, vốn được ký kết ở Manila hồi tháng 9 năm ngoái. Úc và Philippines chia sẻ lợi ích trong việc chống lại Trung Quốc ở Biển Đông.

Lực lượng của Philippines quá yếu để ngăn chặn Trung Quốc tiến sâu vào khu vực tranh chấp ở Biển Đông. Song họ tìm thấy một đồng minh ở Australia, nước luôn tìm cách chặn các đối thủ từ càng xa bờ biển của mình càng tốt. Tháng 11 năm ngoái, tàu chiến và máy bay chiến đấu của Australia và Philippines đã bắt đầu tuần tra chung ở vùng biển tranh chấp. Lực lượng Trung Quốc theo dõi chặt chẽ nhưng không cản trở. Trung Quốc chắc chắn nhận thức được rằng cả hai nước này đều là đồng minh ngày càng quan trọng của Mỹ.

Putin chuẩn bị đọc thông điệp liên bang

Vào thứ Năm, tổng thống Vladimir Putin dự kiến sẽ đọc thông điệp liên bang trước Quốc hội Nga. Ông sẽ tỏ ra lạc quan, nhất là khi lực lượng Nga dần đạt được tiến bộ ở Ukraine. Hôm 17 tháng 2, họ chiếm Avdiivka, một thị trấn nhỏ phía đông, sau một cuộc bao vây kéo dài nhiều tháng. Trong nước, nền kinh tế đang tăng trưởng nhanh nhờ kích thích từ nguồn tài trợ chiến tranh của Điện Kremlin. Và cái chết gần đây trong trại giam ở Siberia của Alexei Navalny, thủ lĩnh phe đối lập nổi tiếng nhất của Nga, đã nhổ một cái gai ra khỏi mắt tổng thống. Ông Putin chắc chắn sẽ giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống kém minh bạch vào tháng tới.

Về lâu dài, Điện Kremlin có thể gặp khó khăn khi vừa duy trì mức sống trong nước vừa tài trợ cho cuộc chiến. Sự bất mãn của công chúng có thể tăng lên. Sau cái chết của Navalny, nhiều người Nga đã đặt hoa tại đài tưởng niệm các nạn nhân bị đàn áp chính trị. Phong trào phản chiến do thân nhân nữ của binh lính lãnh đạo đang thu hút chú ý. Dù vậy ông Putin sẽ tiếp tục với nỗ lực chiến tranh và đẩy mạnh chiến dịch đàn áp những người phản đối.