Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Kamala Harris đã chọn Tim Walz, thống đốc Minnesota, làm ứng viên phó tổng thống. Ông Walz mang tư tưởng cấp tiến hơn những nhân vật khác được cho là có tên trong danh sách rút gọn của bà Harris, khi đã chủ trương các lệnh hạn chế súng và hợp pháp hóa cần sa ở Minnesota. Ông sẽ tham gia cùng bà Harris tại một cuộc mít tinh lớn ở Philadelphia vào cuối ngày thứ Ba, trước khi tháp tùng bà trong chuyến đi vận động qua các bang chiến trường trong tuần này.
Hamas đã chỉ định Yahya Sinwar, thủ lĩnh của nhóm này tại Gaza và là kiến trúc sư của vụ tấn công ngày 7 tháng 10, làm tổng lãnh đạo. Việc bổ nhiệm diễn ra sau khi Ismail Haniyeh, người giữ chức vụ này từ năm 2017, bị ám sát tại Iran hôm 31 tháng 7. Trong khi đó, quân đội Israel cho biết họ đã giết chết 45 chiến binh Palestine ở Gaza kể từ thứ Hai. Các nhân viên y tế đưa tin rằng những người không tham chiến, bao gồm cả một nhà báo, cũng đã thiệt mạng.
Tổng thống Bangladesh Mohammed Shahabuddin đã chỉ định Muhammad Yunus, người từng đoạt giải Nobel Hòa bình, làm lãnh đạo chính phủ lâm thời. Trước đó, ông Shahabuddin đã giải tán quốc hội và trả tự do cho Khaleda Zia, một nhà lãnh đạo phe đối lập và cựu thủ tướng, khỏi tình trạng quản thúc tại gia. Các động thái này mở đường cho bầu cử, sau khi cựu thủ tướng Sheikh Hasina từ chức và bỏ chạy khỏi đất nước vào thứ Hai. Trong một bài bình luận cho tờ The Economist được xuất bản hôm thứ Ba, ông Yunus đã nêu ra các bước tiếp theo cho Bangladesh.
Thị trường chứng khoán Hoa Kỳ phục hồi sau khi chỉ số Dow Jones Industrial Average và S&P 500 giảm mạnh nhất trong gần hai năm vào thứ Hai. Còn ở châu Âu, các chỉ số chính của Anh, Pháp và Đức đều tăng nhẹ nhưng không phục hồi hoàn toàn sau mức giảm của ngày hôm trước. Topix, chỉ số chuẩn của Nhật Bản, đóng cửa tăng 9,3%, phục hồi một phần sau mức giảm 12% của ngày hôm trước.
Thủ tướng Anh Keir Starmer đã triệu tập cuộc họp khẩn cấp thứ hai khi tình trạng bạo loạn phản đối nhập cư vẫn tiếp diễn trên khắp cả nước. Ông cho biết những kẻ bạo loạn sẽ phải đối mặt với “toàn bộ sức mạnh của luật pháp.” Chính phủ đã công bố kế hoạch xây dựng hơn 500 nhà tù để giam giữ những người tham gia vào bạo lực. Cảnh sát đang chuẩn bị cho nhiều cuộc biểu tình hơn vào thứ Tư.
Doanh thu của Uber tăng cao hơn dự kiến 16% so với cùng kỳ năm trước, bất chấp lo ngại người tiêu dùng Mỹ đang cắt giảm chi tiêu. Số chuyến đi trung bình của người dùng đạt mức cao kỷ lục, trong khi công ty tiếp tục thu hút thêm khách hàng mới bằng cách thâm nhập vào các lĩnh vực kinh doanh mới, chẳng hạn như giao hàng tạp hóa. Mảng giao đồ ăn của Uber cũng ghi nhận mức tăng trưởng đơn hàng “lành mạnh.” Cổ phiếu của hãng tăng sau tin này.
Một tòa án ở New York đã kết án một học giả Trung Quốc hoạt động như một điệp viên nước ngoài bất hợp pháp. Wang Shujun, người chuyển đến Mỹ cách đây ba thập niên, được cho là đã xây dựng uy tín với các nhà hoạt động — bao gồm cả những người vận động cho nền dân chủ Hồng Kông — bằng cách tuyên bố là nhân vật bất đồng chính kiến với Đảng Cộng sản Trung Quốc. Các công tố viên cáo buộc ông cung cấp thông tin cho tình báo Trung Quốc. Ông phải đối mặt với mức án lên tới 25 năm tù.
Con số trong ngày: 13%, là mức giảm mỗi 10 năm của tỷ lệ mắc chứng mất trí nhớ ở phương Tây trong 25 năm qua.
TIÊU ĐIỂM
Con đường phía trước đầy chông gai của Bangladesh
Hai ngày sau khi Sheikh Hasina từ chức thủ tướng Bangladesh và chạy sang Ấn Độ, đất nước của bà đang thích nghi với một thực tế mới. Có một số tia hy vọng. Khaleda Zia, nhà lãnh đạo đối lập đang đau yếu, đã được thả. Và nhiều sinh viên biểu tình bị giam giữ trong những tháng gần đây cũng được trả tự do.
Nhưng triển vọng dài hạn không hề bằng phẳng. Hiến pháp quy định bầu cử phải diễn ra trong vòng 90 ngày kể từ khi quốc hội giải tán, tức tính từ thứ Ba. Các nhà lãnh đạo sinh viên đã bác bỏ khả năng có một chính phủ do quân đội lãnh đạo; nhân vật được họ ủng hộ, Muhammad Yunus, một nhà kinh tế đã thắng giải Nobel Hoà bình và từng bị Sheikh Hasina đàn áp, đã được tổng thống bổ nhiệm vào cuối ngày thứ Ba để lãnh đạo một chính phủ lâm thời.
Ông Yunus sẽ phải bắt đầu đưa những kẻ chịu trách nhiệm cho các vụ giết người biểu tình ra trước công lý. Ông cũng sẽ phải cố gắng tái tạo lại nền chính trị cạnh tranh đã bị chế độ độc tài của Sheikh Hasina dập tắt. Vài giờ trước khi được bổ nhiệm, ông đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đổi mới chính trị trong một bài bình luận cho tờ The Economist, viết rằng: “Chúng ta rất cần những chính trị gia mới và những nhà lãnh đạo mới, những người sẵn sàng bước ra ánh sáng.”
“Chiến tranh pháp lý” ở Thái Lan
Nền chính trị vốn đã ảm đạm của Thái Lan có thể còn trở nên ảm đạm hơn nữa vào thứ Tư. Tòa án hiến pháp của nước này có vẻ sẽ giải tán Đảng Move Forward cấp tiến, đảng giành chiến thắng trong cuộc tổng tuyển cử năm ngoái nhưng đã bị phe bảo thủ được quân đội hậu thuẫn tại Thượng viện ngăn cản thành lập chính phủ. Vụ kiện muốn giải tán đảng này vì đã kêu gọi cải cách luật khi quân của Thái Lan, một hành động nên bị coi là phản quốc. Các lãnh đạo của đảng, bao gồm Pita Limjaroenrat, cũng đối mặt với lệnh cấm tham gia chính trị trong mười năm.
Ông Pita cáo buộc phe bảo thủ đang tiến hành “chiến tranh pháp lý” chống lại những người cấp tiến. Nhưng ông nhấn mạnh những người ủng hộ chính phủ dân chủ hơn sẽ không từ bỏ. Đảng tiền nhiệm của Move Forward, Đảng Future Forward, đã bị giải thể vào năm 2020, gây ra biểu tình rộng rãi do sinh viên lãnh đạo. Move Forward cũng có thể tiếp tục hoạt động dưới một hình thức khác. Bất chấp hiện thực trái ngược, nhiều người Thái vẫn tin rằng một ngày nào đó họ sẽ có được một chính phủ do họ thực sự bầu ra.
Giai đoạn ấn tượng của Novo Nordisk
Novo Nordisk, công ty trị giá nhất châu Âu, đã báo cáo kết quả kinh doanh quý vào thứ Tư, bao gồm ba tháng tính đến tháng 6. Các nhà phân tích dự đoán doanh thu sẽ tăng hơn 20% so với cùng kỳ năm trước, nhờ nhu cầu mạnh mẽ cho thuốc chống tiểu đường và chống béo phì. Cũng với Eli Lilly, một công ty dược phẩm của Mỹ, Novo thống trị thị trường thuốc giảm cân, vốn đang chứng tỏ được sự phổ biến: Morgan Stanley dự đoán thị trường toàn cầu của mặt hàng này sẽ đạt 105 tỷ đô la vào năm 2030.
Nhưng Novo đang chịu áp lực ở Mỹ về giá thuốc giảm cân của mình. Ví dụ, hồi tháng 7 tổng thống Joe Biden đã cáo buộc công ty này “thổi giá.” Một mối lo ngại khác là cạnh tranh. IQVIA, một công ty dữ liệu, ước tính có gần 120 loại thuốc chống béo phì đang được phát triển. Tháng trước, hãng dược Roche của Thụy Sĩ đã công bố kết quả đầy hứa hẹn cho một loại thuốc uống một lần một ngày. Các phiên bản thuốc gốc rẻ hơn cũng đang xuất hiện ở Trung Quốc. Tuy nhiên, hiện tại vị thế của Novo trong ngành giảm cân vẫn có vẻ an toàn.
Hội nghị toàn cầu của Wikipedia
Vào thứ Tư, hội trường hội nghị của thành phố Katowice, Ba Lan, sẽ tràn ngập WikiFauna, những người biên tập Wikipedia. Một số sẽ là WikiGnomes, tức những biên tập viên tinh mắt chuyên sửa lỗi đánh máy và các liên kết hỏng. Những người khác sẽ là WikiDragons, tức những người tiến hành nghiên cứu cần mẫn trước các thay đổi lớn. WikiFarmers, những người phụ trách biên tập các bài viết mới, sẽ giao lưu với WikiHunters, những người chuyên xóa các bài viết lỗi thời. WikiTrolls, những kẻ chuyên đi phá hoại bài viết của người khác, có lẽ sẽ không đến dự; vì WikiNinjas sẽ đuổi họ đi.
Các tình nguyện viên, những người vui vẻ mô tả bản thân bằng những biệt danh ở trên, đang tụ họp tại Wikimania, một hội nghị dành riêng cho bách khoa toàn thư này. Giữa những lo ngại về tình trạng nghiện mạng xã hội và thông tin sai lệch, Wikipedia là một trong những thành công lớn của internet. Là nơi lưu trữ khoảng 60 triệu bài viết trong hơn 300 ngôn ngữ, trang web này rất lớn (và đang phát triển). Nhờ đóng góp của độc giả, trang web vẫn miễn phí. Các nghiên cứu cho thấy Wikipedia chính xác hơn nhiều người nghĩ. Sự cống hiến của các WikiFauna sẽ giúp nó tiếp tục phát triển.
