Nguồn: More than 2,000 die in the Johnstown Flood, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1889, Đập South Fork của Pennsylvania bất ngờ bị vỡ, gây ra Trận Lũ Johnstown thảm khốc. Hơn 2.200 người đã thiệt mạng trong thảm họa này.
Nằm cách Pittsburgh gần 100km về phía đông trong một thung lũng gần các con sông Allegheny, Little Conemaugh, và Stony Creek, Johnstown nằm trên một vùng đồng bằng ngập lụt thường xuyên xảy ra thảm họa. Năm 1840, các quan chức đã quyết định xây dựng một con đập trên Sông Little Conemaugh, cách Johnstown khoảng 22km về phía thượng nguồn.
Với kích thước dài 275m và cao 22m, đây là con đập đất lớn nhất ở nước Mỹ, với hồ nhân tạo lớn nhất thời bấy giờ là Hồ Conemaugh. Con đập là một phần của hệ thống kênh đào rộng lớn đã trở nên lỗi thời khi đường sắt thay thế kênh đào trong vai trò phương tiện vận chuyển hàng hóa. Khi hệ thống kênh đào không còn được sử dụng nữa, việc bảo trì con đập đã bị bỏ bê.
Năm 1889, Johnstown là nơi sinh sống của 30.000 người, nhiều người trong số họ là công nhân ngành thép. Vào ngày 31/05, người dân không hề hay biết gì về mối nguy mà trận mưa liên tục trong ngày hôm trước đã gây ra. Một cống thoát nước ở đập bị tắc nghẽn do các mảnh vụn và không thể dọn sạch. Một kỹ sư tại đập đã nhận ra những dấu hiệu cảnh báo về một thảm họa sắp xảy ra và vội vàng cưỡi ngựa đến ngôi làng South Fork để cảnh báo người dân. Tuy nhiên, các đường dây điện báo đã bị hỏng và cảnh báo không thể đến được Johnstown. Đến 3:10 chiều, con đập bắt đầu sập, gây ra tiếng gầm rú có thể nghe thấy từ cách xa hàng dặm. Toàn bộ nước từ Hồ Conemaugh tràn về phía trước với tốc độ 64 km/h, cuốn trôi mọi thứ trên đường đi của nó.
Những người sống trên đường đi của dòng nước lũ đã bị đè bẹp, trong khi nhà cửa và các công trình khác bị cuốn trôi. Ba mươi ba đầu máy xe lửa đã bị kéo vào dòng nước dữ dội, tạo thêm nhiều nguy hiểm hơn nữa. Một số người ở Johnstown đã kịp leo lên các tầng trên cùng của vài tòa nhà cao tầng trong thị trấn. Tuy nhiên, các xoáy nước đã nhấn chìm nhiều tòa nhà trong số này. Một cây cầu ở hạ lưu thị trấn đã hứng chịu phần lớn các mảnh vỡ từ công trình và sau đó bắt đầu bốc cháy. Một số người sống sót nhờ nổi trên các mảnh vỡ đã bị thiêu trong đám cháy. Theo báo cáo, một em bé đã sống sót trên sàn của một ngôi nhà khi nó trôi nổi cách Johnstown hơn 120 km.
Một trong những nỗ lực cứu trợ lớn đầu tiên của Hội Chữ thập đỏ Mỹ đã diễn ra sau Lũ Johnstown. Clara Barton đã đến đây năm ngày sau đó để chỉ huy hoạt động cứu trợ. Phải mất 5 năm để xây dựng lại Johnstown, nhưng thành phố sau đó lại phải hứng chịu những trận lũ chết người vào các năm 1936 và 1977.
