Nguồn: The United States and U.S.S.R. open talks to reduce intermediate-range nuclear forces, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1981, các đại diện của Mỹ và Liên Xô đã bắt đầu đàm phán nhằm giảm số lượng vũ khí hạt nhân tầm trung (INF) của họ tại châu Âu. Các cuộc đàm phán kéo dài đến ngày 17/12, nhưng đã kết thúc mà không có kết quả nào. SALT I (1972) và SALT II (1979) giúp giảm số lượng vũ khí hạt nhân chiến lược mà hai siêu cường nắm giữ, nhưng vẫn chưa thể giải quyết vấn đề nhức nhối về số lượng vũ khí phi chiến lược – cái gọi là tên lửa hạt nhân tầm trung ở châu Âu.
Đến năm 1976, Liên Xô bắt đầu nâng cấp hệ thống INF của mình bằng tên lửa SS-20 tốt hơn. Các đồng minh NATO kêu gọi Mỹ phản ứng, và nước này đã đe dọa triển khai tên lửa hành trình và tên lửa Pershing II vào năm 1983 nếu không đạt được thỏa thuận nào với Liên Xô về INF. Tuy nhiên, đến năm 1981, tình hình bất ngờ thay đổi. Các lực lượng phi hạt nhân ngày càng mạnh lên ở Tây Âu và ngày càng có nhiều lo ngại rằng những lời lẽ gay gắt về Chiến tranh Lạnh của Tổng thống Ronald Reagan sẽ dẫn đến một cuộc đối đầu hạt nhân với châu Âu là chiến trường.
Mỹ và Liên Xô chính thức đồng ý mở các cuộc đàm phán về INF vào tháng 11/1981. Trước các cuộc đàm phán, Tổng thống Reagan đã công bố cái gọi là “lựa chọn số không” làm cơ sở cho lập trường của Mỹ tại các cuộc đàm phán. Theo kế hoạch này, Mỹ sẽ hủy bỏ việc triển khai các tên lửa mới của mình ở Tây Âu nếu Liên Xô chịu tháo dỡ INF của họ ở Đông Âu. Đề xuất này đã vấp phải một số hoài nghi, ngay cả từ một số đồng minh của Mỹ, những người tin rằng nó chỉ là một chiêu trò quan hệ công chúng hoàn toàn không thể chấp nhận được đối với Liên Xô. Nhưng phía Liên Xô đã đáp lại bằng một đề xuất về cơ bản sẽ loại bỏ mọi INF khỏi châu Âu, bao gồm cả các tên lửa của Pháp và Anh không được đề cập trong kế hoạch lựa chọn số không của Reagan.
Tất nhiên, một kế hoạch như vậy cũng sẽ khiến Tây Âu lép vế trước các lực lượng thông thường vượt trội của Liên Xô. Cả hai đề xuất đều không thực tế, và bất chấp nỗ lực của một số nhà đàm phán Mỹ và Liên Xô, cả hai bên đã không đạt được thỏa hiệp nào. Hiệp ước INF mãi đến tháng 12/1987 mới được ký kết, khi Tổng thống Reagan và nhà lãnh đạo Liên Xô Mikhail Gorbachev cuối cùng cũng thống nhất được một kế hoạch được cả hai bên chấp nhận.
