Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Các nhà lãnh đạo châu Âu tuyên bố “bây giờ là thời điểm quan trọng” để hỗ trợ Ukraine, sau khi Thủ tướng Anh Keir Starmer tiếp đón Volodymyr Zelensky đến tham dự các cuộc đàm phán tại London. Thủ tướng Đức Friedrich Merz và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cũng có mặt. Tổng thống Ukraine, người đến Brussels để gặp các quan chức NATO, cho biết ông sẽ chia sẻ kế hoạch hòa bình đã được sửa đổi với Mỹ vào hôm nay.
Thái Lan sơ tán gần 450.000 người khỏi các tỉnh gần biên giới với Campuchia trong lúc giao tranh giữa hai bên leo thang. Campuchia tuyên bố đã có sáu thường dân thiệt mạng kể từ thứ Hai. Thái Lan cho biết đã phát hiện lực lượng Campuchia trên lãnh thổ của mình và tuyên bố sẽ đẩy lùi họ. Các cuộc đụng độ đã phá vỡ lệnh ngừng bắn mong manh do Donald Trump làm trung gian sau cuộc xung đột kéo dài năm ngày vào tháng 7.
Paramount đưa ra lời đề nghị mua lại Warner Bros Discovery với giá 108 tỷ đô la bằng tiền mặt, bao gồm cả nguồn tiền từ một công ty cổ phần tư nhân do Jared Kushner, con rể của Donald Trump, điều hành. Hãng phim Hollywood này đang cố gắng ngăn chặn Netflix, công ty cũng đang tìm kiếm sự chấp thuận của cơ quan quản lý để mua lại phần lớn Warner Bros với giá 83 tỷ đô la. Paramount chỉ vừa được David Ellison, con trai của Larry Ellison, một tỷ phú công nghệ, mua lại trong năm nay.
PepsiCo cam kết cắt giảm chi phí và hạ giá thành sản phẩm như một phần trong thỏa thuận với Elliott Management. Thỏa thuận này giúp tránh xung đột giữa nhà sản xuất đồ ăn vặt khổng lồ và quỹ đầu cơ chủ động. Hồi tháng 9, Elliott tiết lộ rằng họ đã mua 4 tỷ đô la cổ phần tại PepsiCo và thúc giục hội đồng quản trị của công ty cải thiện hiệu suất. Pepsi cho biết kế hoạch được đề xuất sẽ giúp doanh thu tăng trưởng 2-4% vào năm tới.
Tối cao Pháp viện Mỹ ra tín hiệu ủng hộ việc Trump sa thải Rebecca Slaughter khỏi Ủy ban Thương mại Liên bang hồi tháng 3. Trước đó, một tòa án cấp dưới đã ra lệnh tái bổ nhiệm Slaughter vào cơ quan quản lý độc lập này, viện dẫn các giới hạn cách chức đã tồn tại hàng thập kỷ. Phán quyết dự kiến sẽ được đưa ra vào tháng 6. Một chiến thắng cho Trump có thể trao cho ông – và các tổng thống tương lai – quyền kiểm soát toàn diện đối với hàng chục cơ quan hành pháp.
Theo Dự án Nhân chứng Sudan, một tổ chức giám sát, máy bay chiến đấu do Lực lượng Vũ trang Sudan sử dụng đã giết chết ít nhất 1.700 thường dân trong các cuộc không kích vào những khu vực dành cho người di tản kể từ tháng 04/2023. Tuy nhiên, dự án này không phân tích các cuộc không kích của Lực lượng Hỗ trợ Nhanh đối thủ. Sudan đã trải qua gần ba năm nội chiến; các cuộc đàm phán hòa bình – tại London, Washington, và Geneva – đã thất bại vào đầu năm nay.
Có ít nhất 30 người bị thương sau khi một trận động đất mạnh 7,5 độ Richter làm rung chuyển vùng đông bắc Nhật Bản vào đêm qua. Trận động đất khiến 90.000 người phải sơ tán và dẫn đến các cảnh báo sóng thần, mà sau đó đã được dỡ bỏ. Hàng ngàn ngôi nhà bị mất điện. Chính quyền cảnh báo rằng một trận động đất mạnh hơn có thể xảy ra trong vòng một tuần và kêu gọi người dân thận trọng.
Con số trong ngày: 500.000, là số giờ cảnh sát ở Anh và Xứ Wales dành cho công việc giấy tờ không cần thiết hàng năm.
TIÊU ĐIỂM
Khoản chi lớn của Takaichi
Hôm nay, Quốc hội Nhật Bản bắt đầu thảo luận về ngân sách bổ sung do chính phủ của Thủ tướng Takaichi Sanae đề xuất. Trị giá 18,3 nghìn tỷ yên (118 tỷ USD), đây là khoản ngân sách lớn nhất kể từ đại dịch COVID-19 và cao hơn nhiều so với mức 13,9 nghìn tỷ yên của năm ngoái. Gần một nửa khoản chi này nhằm mục đích hỗ trợ các hộ gia đình đối phó với giá cả leo thang (lạm phát hàng năm đang dao động quanh mức 3%). Các đề xuất bao gồm trợ cấp 20.000 yên cho mỗi trẻ em và bãi bỏ thuế xăng tạm thời. Chính phủ cũng sẽ phân bổ ngân sách cho các ngành công nghiệp như chất bán dẫn, và tăng chi tiêu quốc phòng lên 2% GDP.
Cử tri dường như ủng hộ việc chi tiêu mạnh tay của Takaichi. Tỷ lệ ủng hộ nội các của bà đạt khoảng 70%. Tuy nhiên, thị trường lại không mấy tin tưởng. Các nhà phê bình cảnh báo gói kích thích này có thể làm gia tăng lạm phát. Phần lớn ngân sách được tài trợ thông qua trái phiếu chính phủ mới – điều này khiến những người theo chủ nghĩa diều hâu về tài chính lo ngại, xét đến khoản nợ công khổng lồ của đất nước. Ngoài ra, gói kích thích này có nguy cơ làm đồng yên suy yếu hơn nữa, theo đó đẩy chi phí nhập khẩu lên cao và gây tổn hại cho các hộ gia đình mà Takaichi tuyên bố đang hỗ trợ.
Tương lai của thép Đức tại Ấn Độ
Thyssenkrupp, tập đoàn công nghiệp khổng lồ của Đức, đã công bố kết quả kinh doanh năm tài chính vừa qua vào hôm nay. Tập đoàn gặp khó khăn này đang trong quá trình cải tổ năm đơn vị kinh doanh dưới sự lãnh đạo của giám đốc điều hành Miguel Ángel López Borrego. Thyssenkrupp chuyên cung cấp phụ tùng cho ngành công nghiệp xe hơi, đóng tàu, và phát triển công nghệ xanh. Nhưng họ nổi tiếng nhất về sản xuất thép và là một trong những công ty lớn nhất sản xuất thép châu Âu, ngành đang phải đối mặt với chi phí năng lượng cao, cạnh tranh từ châu Á, và nhu cầu nội địa thấp. Để cải thiện hiệu suất, mảng kinh doanh thép đang cắt giảm việc làm, và áp dụng các biện pháp tái cấu trúc khác.
Tập đoàn cũng có thể nhận được hỗ trợ từ nước ngoài. Hồi tháng 9, Naveen Jindal, một ông trùm Ấn Độ, đã bất ngờ chào mua đơn vị thép này. Ông là một người ủng hộ nổi bật của “thép xanh” carbon thấp, vốn đang ngày càng chiếm một phần quan trọng trong hoạt động kinh doanh của Thyssenkrupp nhờ các khoản trợ cấp của chính quyền liên bang và tiểu bang. Câu hỏi đặt ra cho ông và công ty là liệu Đức có tiếp tục chi trả các khoản trợ cấp này khi chủ sở hữu là người nước ngoài hay không.
Gia tăng án tử hình tại Mỹ
Mark Geralds đã làm một điều bất thường. Sau khi bị kết án giết người tại Panama City, Florida, vào năm 1989, ông đã ngồi tù nhiều thập kỷ trước khi Ron DeSantis, thống đốc bang, ký lệnh tử hình ông vào tháng trước. Không giống như hầu hết các tù nhân phải đối mặt với án tử hình, Geralds cho biết mình sẽ không kháng cáo. Ông sẽ bị xử tử bằng cách tiêm thuốc độc vào hôm nay.
Geralds sẽ là người thứ 18 nhận án tử tại Florida trong năm 2025, khiến năm nay trở thành năm “chết chóc” nhất trong lịch sử tiểu bang và đẩy tổng số tù nhân nhận án tử hình trên toàn quốc lên mức cao nhất gần hai thập kỷ. Lý do cho sự gia tăng này là gì? Một số chính trị gia Đảng Cộng hòa nói rằng hành quyết tử tù là một chính sách tốt – và Tối cao Pháp viện, nơi đã được Donald Trump tái định hình, đang để họ tiếp tục làm như vậy. Nhiều năm trước, tòa án thường xuyên ngăn cản các tiểu bang hành quyết tử tù quá nhanh, hoặc theo những cách bị cho là quá tàn nhẫn. Giờ đây, tòa án hiếm khi làm như vậy. Có lẽ Geralds hiểu rằng việc kháng cáo vào phút chót không còn là cứu cánh như trước nữa.
Lại thêm hỗn loạn ngân sách ở Pháp
Hôm nay, Pháp sẽ tổ chức một cuộc bỏ phiếu quan trọng tại Quốc hội về ngân sách chính phủ năm 2026. Hạ viện dự kiến bỏ phiếu về dự luật an sinh xã hội, chiếm nửa đầu của ngân sách. Dự luật này bao gồm việc hoãn cải cách lương hưu của Tổng thống Emmanuel Macron đến năm 2027, một cải cách dự kiến tăng dần tuổi nghỉ hưu tối thiểu hợp pháp từ 62 lên 64 kể từ năm 2023. Thủ tướng Sébastien Lecornu đã đồng ý tạm dừng việc thực hiện dự luật này như một cách để đảm bảo sự ủng hộ từ Đảng Xã hội cho chính phủ trung dung thiểu số của ông.
Tuy nhiên, chính những người ủng hộ thủ tướng lại đang phản đối. Édouard Philippe, thủ tướng đầu tiên của Macron, cho biết 34 đại biểu thuộc đảng trung dung của ông sẽ không bỏ phiếu ủng hộ dự luật này. Bruno Retailleau, lãnh đạo Đảng Cộng hòa trung hữu, với một số thành viên hiện đang nắm giữ chính phủ, cũng cho biết ông sẽ không bỏ phiếu. Nếu dự luật này bị bác bỏ, chính phủ của Lecornu sẽ bị suy yếu nghiêm trọng trước thềm cuộc bỏ phiếu về dự luật ngân sách chính, vốn phải được thông qua trước ngày 23/12.
Một mùa Turner nhạt nhòa
Giải thưởng Turner là giải thưởng nghệ thuật đương đại danh giá nhất, và cũng gây tranh cãi nhất nước Anh. Danh sách đề cử qua các năm từng không ít lần khuấy động dư luận, chẳng hạn như tác phẩm nghệ thuật sắp đặt cá mập hổ được bảo quản trong formalin của Damien Hirst năm 1992, hay chiếc giường bừa bộn nổi tiếng của Tracey Emin năm 1999. Một danh sách táo bạo có lẽ sẽ rất phù hợp trong năm nay – dịp kỷ niệm 250 năm ngày sinh J.M.W. Turner, họa sĩ thiên tài mà giải thưởng này được đặt tên theo.
Thế nhưng, danh sách đề cử năm nay lại chẳng mấy ấn tượng. Nnena Kalu mang đến những tác phẩm điêu khắc trông như kén tằm; Rene Matic – nghệ sĩ trẻ thứ hai từng được đề cử – chọn theo đuổi phong cách nhiếp ảnh tài liệu; còn Zadie Xa thì trưng bày những bức tranh trừu tượng đầy màu sắc. Nếu bạn đến Phòng trưng bày Nghệ thuật Cartwright Hall ở Bradford, nơi tổ chức giải thưởng năm nay, bạn có lẽ sẽ cảm thấy như mình đã từng thấy tất cả trước đây. Cho đến khi bạn nhìn thấy tác phẩm của Mohammed Sami, ứng viên sáng giá cho giải thưởng năm nay. Những bức tranh của ông về chiến tranh và mất mát thật khác thường và đầy ám ảnh.
