19/03/1970: Campuchia tuyên bố tình trạng khẩn cấp

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: National emergency declared in Cambodia, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1970, Quốc hội Campuchia đã trao “quyền lực tối cao” cho Thủ tướng Lon Nol, tuyên bố tình trạng khẩn cấp, và đình chỉ bốn điều của Hiến pháp, cho phép tùy ý bắt người và cấm hội họp công khai. Một ngày trước đó, Lon Nol và Phó Thủ tướng thứ nhất Sisowath Sirik Matak đã tiến hành một cuộc đảo chính không đổ máu chống lại Hoàng thân Norodom Sihanouk và tuyên bố thành lập nước Cộng hoà Khmer.

Trong giai đoạn 1970 – 1975, Lon Nol và quân đội của ông, Lực lượng Vũ trang Quốc gia Khmer (Forces Armees Nationale Khmer – FANK), với hỗ trợ và viện trợ quân sự từ Mỹ, đã đánh bại Khmer Đỏ và giành quyền kiểm soát Campuchia. Khi quân Mỹ rời khỏi miền Nam Việt Nam vào năm 1973, cả Campuchia và Việt Nam Cộng hòa đều phải tự mình chiến đấu với các lực lượng cộng sản.

Không có sự hỗ trợ từ Mỹ, lực lượng của Lon Nol đã thất bại trước Khmer Đỏ vào tháng 04/1975. Sau đó, Khmer Đỏ đã ban bố lệnh di tản Phnom Penh và bắt đầu tái cấu trúc xã hội Campuchia, dẫn đến một cuộc thảm sát và những “cánh đồng chết” khét tiếng. Sau cùng, hàng trăm ngàn người Campuchia đã bị sát hại hoặc chết vì kiệt sức, đói khát và bệnh tật. Trong suốt năm năm nội chiến, khoảng 10% trong số 7 triệu dân Campuchia đã thiệt mạng.