Thế giới hôm nay: 24/11/2020

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Muhammad bin Salman, thái tử Ả Rập Saudi, đã tổ chức một cuộc họp bí mật vào Chủ nhật với Binyamin Netanyahu. Đây được cho là cuộc gặp Israel-Saudi đầu tiên được thừa nhận công khai. Các nội dung bao gồm Iran và các cuộc đàm phán thương mại, nhưng các nhà lãnh đạo không đạt được những thỏa thuận “quan trọng”. Tổng thống Donald Trump trước đó đã thúc giục hai nước tìm tiếng nói chung.

Các thẩm phán Pháp đã hoãn phiên tòa xét xử Nicolas Sarkozy. Cựu tổng thống đáng lẽ phải ra hầu tòa, vì bị cáo buộc tham nhũng và đổi chác quyền lực. Thẩm phán Gilbert Azibert, một trong những người bị buộc tội chung với ông Sarkozy, đã xin hoãn xét xử vì lý do sức khỏe (ông có nhiều nguy cơ bị bệnh nặng vì covid-19). Phiên tòa sẽ nối lại vào thứ Năm.

Hơn 100 cựu quan chức an ninh quốc gia của đảng Cộng hòa đã viết một bức thư ngỏ yêu cầu các lãnh đạo đảng phản đối việc Donald Trump không chịu nhận thua. Nhóm này, bao gồm các quan chức an ninh quốc gia cấp cao từ thời Reagan và (cả hai) Bush, đã viết rằng các nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa, hầu hết giữ im lặng khi tổng thống tạo tranh cãi về kết quả bầu cử, “gây nguy hiểm cho nền dân chủ và an ninh quốc gia Mỹ”.

Thủ tướng Anh Boris Johnson vạch ra kế hoạch về các hạn chế covid-19 ở Anh sau khi lệnh phong tỏa toàn quốc kết thúc vào ngày 2 tháng 12. Nước Anh sẽ trở lại với một hệ thống ba cấp chặt chẽ hơn. Các phòng tập thể dục và các cửa hàng không thiết yếu sẽ được phép mở cửa lại; nghi lễ tôn giáo tập thể và đám cưới có thể tiếp tục. Trong khi các khu vực chờ đợi xem họ thuộc vào cấp nào trong thứ Năm này thì các kế hoạch Giáng sinh được mong mỏi vẫn đang được thực hiện.

Joshua Wong và hai nhà hoạt động ủng hộ dân chủ khác ở Hồng Kông đã nhận tội tụ tập trái phép vào tháng 6 năm 2019. Wong, Agnes Chow và Ivan Lam, thành viên của Demosisto, một nhóm tan rã sau khi chính phủ Trung Quốc áp đặt luật an ninh quốc gia gây tranh cãi, ngay lập tức bị bỏ tù. Họ sẽ bị kết án vào tuần tới.

Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc hứa sẽ trấn áp những hành vi không lành mạnh trên thị trường trái phiếu của nước này. Một số công ty quốc doanh, bao gồm Yongcheng Coal & Power Holding Group, một nhà sản xuất than khổng lồ, gần đây đã vỡ nợ. Chính phủ cho biết sẽ trừng phạt nghiêm khắc các hành vi gian lận, bao gồm tiết lộ thông tin giả mạo, chuyển nhượng tài sản có mục đích xấu và biển thủ trái phiếu được phát hành.

Đại học Oxford và AstraZeneca, một công ty dược Anh, cho biết vắc-xin của họ đã đạt đủ hiệu quả trong việc ngăn ngừa covid-19. Hiệu quả 70% được công bố kết hợp con số của hai chế độ dùng thuốc khác nhau. Vắc-xin đã chứng minh hiệu quả 90% khi các đối tượng thử nghiệm được tiêm một nửa liều trong mũi đầu của hai lần tiêm; nó có hiệu quả 62% khi tiêm hai liều đầy đủ. Sản xuất đã được khởi động ở mười quốc gia.

TIÊU ĐIỂM

Tin đáng mừng từ vắc-xin AstraZeneca-Oxford

Hồi mùa xuân, khó có thể tưởng tượng chỉ trong vòng một năm, ba loại vắc-xin hiệu quả chống covid-19 đã xuất hiện. Điều đó đã trở thành sự thật. Hôm thứ Hai, hãng dược phẩm Anh AstraZeneca và Đại học Oxford đã thông báo vắc-xin của họ đạt hiệu quả 70%. Bên cạnh đó còn có hai loại thuốc khác, từ Pfizer và BioNTech, và từ Moderna, đều báo cáo hiệu quả khoảng 95%. Điểm hiệu quả thấp hơn chưa chắc làm AstraZeneca-Oxford hụt hơi.

Nếu dùng nửa liều ban đầu, dữ liệu ban đầu cho thấy hiệu quả của nó có thể đạt 90%. Và vắc-xin mới có những ưu điểm. Nó rẻ hơn và dễ phân phối hơn, vì nó có thể giữ được ít nhất sáu tháng trong tủ lạnh bình thường, đồng nghĩa có thể được lưu trữ trong bất kỳ phòng phẫu thuật hoặc hiệu thuốc nào trên thế giới. (Vắc-xin của Pfizer cần được bảo quản ở -70°C; trong khi sản phẩm của Moderna chỉ tồn tại trong tủ lạnh bình thường được một tháng.) Ba tỷ liều có thể được sản xuất trong năm sau. Cùng như những loại thuốc khác, vắc-xin của AstraZeneca-Oxford còn phải trải qua những bước kiểm tra thêm. Nhưng nó là một lý do khác để hy vọng.

Lần đầu tiên công bố cuộc gặp cấp cao Israel-Ả Rập Saudi

Binyamin Netanyahu hôm Chủ nhật đã bay đến gặp Muhammad bin Salman, nhà lãnh đạo trên thực tế của Ả Rập Saudi. Tin này tạo ra chấn động. Mặc dù trước đây đã có nhiều cuộc gặp cấp cao bí mật giữa Israel và Ả Rập Saudi, nhưng đây là lần đầu tiên Israel thông báo với truyền thông. Ả Rập Saudi sẽ không bình thường hóa quan hệ với Israel trong tương lai gần, như Bahrain và UAE đã làm gần đây. Thay vào đó, họ đăng một thông báo muộn và thiếu thuyết phục bác bỏ thông tin về cuộc gặp.

Đúng hơn, tin của Israel gửi đi hai thông điệp về địa chính trị. Lời nhắn đầu dành cho Iran, rằng bất chấp thay đổi tại Nhà Trắng, Israel và Saudi sẽ tiếp tục hợp tác để chống lại kẻ thù chung của họ. Lời nhắn thứ hai là dành cho chính quyền sắp tới của Joe Biden. Họ không nên quay về lựa chọn của Barack Obama là cân bằng giữa Iran và Ả Rập Saudi, mà thay vào đó nên ủng hộ liên minh Israel-Saudi sẵn có. Ông Netanyahu đang khéo léo tạo ra sự đã rồi trước khi ông Biden lên tiếp quản.

Các lãnh đạo ngành hàng không toàn cầu họp online

Hôm nay, các nhà lãnh đạo ngành hàng không sẽ không tề tựu như mọi năm cho cuộc họp thường niên của Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế (IATA). Thay thế sự kiện ba ngày phô trương đó sẽ là một cuộc gọi video kéo dài hai giờ. Rất ít giám đốc điều hành sẽ tham gia vì còn đang phải cứu doanh nghiệp của họ khỏi covid-19. Ít hãng còn đủ tiền mặt để trả phí đi lại, nếu sự kiện diễn ra trực tiếp. Hy vọng về sự phục hồi của ngành đã không đến.

Lưu lượng hàng không châu Âu đã giảm hơn 60% so với cùng kỳ năm ngoái trong những tuần gần đây. Trong khi đó các sân bay của Mỹ chỉ bận rộn hơn một chút nhờ vào Lễ Tạ ơn. Với nhiều thành viên đang phải đối mặt nguy cơ phá sản, IATA muốn các chính phủ thay thế hệ thống kiểm dịch đi lại bằng hệ thống xét nghiệm hành khách trước khi khởi hành. Điều đó rất tốn kém, khó mở rộng quy mô và có khả năng không hiệu quả. Nước Anh kỳ vọng giảm thời gian cách ly nếu du khách có kết quả xét nghiệm covid-19 âm tính tại thời điểm đến. Đó có thể là một cách tiếp cận tốt hơn.

Tổng thống đắc cử Joe Biden lần lượt công bố các vị trí nội các

Trong khi các luật sư của Donald Trump tiếp tục nhấn mạnh cuộc bầu cử đã bị gian lận bằng cách nào đó, Tổng thống đắc cử Joe Biden đang lẳng lặng tập hợp đội ngũ nhân viên và nội các của mình. Không có gì đáng ngạc nhiên, ông dường như có xu hướng thích những người trung dung dày dặn kinh nghiệm. Hôm nay, ông sẽ công bố Anthony Blinken, cựu thứ trưởng ngoại giao và phó cố vấn an ninh quốc gia của Barack Obama, làm ngoại trưởng của ông.

Các lựa chọn khả năng cao khác bao gồm Jake Sullivan, cố vấn thân cận của Hillary Clinton, làm cố vấn an ninh quốc gia, và Linda Thomas-Greenfield, một nhà ngoại giao lâu năm bị ông Trump sa thải, làm đại sứ tại Liên Hợp Quốc. Ông Biden cũng cho biết ông đã chọn bộ trưởng tài chính, người mà ông sẽ sớm công bố. Các ứng viên hàng đầu bao gồm Janet Yellen, cựu chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang, và Lael Brainard, một thống đốc Fed, và một trong hai người sẽ là phụ nữ đầu tiên nhậm chức này. Michèle Flournoy cũng có thể trở thành nữ bộ trưởng quốc phòng đầu tiên.

Giá nhà ở Mỹ vẫn tăng trong đại dịch

Suy thoái kinh tế do covid-19 gây ra khiến các chủ nhà lo giá nhà của họ giảm mạnh. Nhưng điều đó không xảy ra. Hôm nay, Cơ quan Tài chính Nhà ở Liên bang, một cơ quan quản lý của Mỹ được thành lập vào năm 2008 sau cuộc khủng hoảng nợ dưới chuẩn của đất nước, sẽ công bố chỉ số giá nhà hàng tháng. Nó sẽ cho thấy giá tăng với tốc độ tương tự như hai quý trước. Nhu cầu mua nhà tăng đã kéo theo nhu cầu giảm trên thị trường cho thuê.

Theo một báo cáo mới của các nhà nghiên cứu tại Đại học Harvard, giá thuê nhà ở Mỹ đã giảm trong năm nay, đảo ngược mức tăng trung bình hàng năm khoảng 2% suốt một thập niên. Giá thuê các căn hộ giảm 2% so với cùng kỳ năm ngoái. Nhưng cạnh tranh về những ngôi nhà giá phải chăng đã tăng. Điều này được thúc đẩy nhờ những người mua lần đầu trẻ tuổi hơn, muốn có nhiều không gian để làm việc tại nhà, và cả những người đã rời các thành phố lớn đi tìm các địa điểm có giá rẻ hơn.