13/02/1984: Chernenko trở thành Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: Chernenko becomes general secretary, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1984, sau cái chết của Yuri Andropov bốn ngày trước đó, Konstantin Chernenko đã chính thức trở thành Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô, vị trí có quyền lực tối thượng ở nước này. Chernenko là người cuối cùng trong số những lãnh đạo cộng sản Nga chủ trương áp dụng đường lối “cứng rắn” trước khi Mikhail Gorbachev lên nắm quyền vào năm 1985.

Trước khi trở thành Tổng bí thư, Chernenko ít được biết đến bên ngoài Liên Xô. Sinh năm 1911, ông hoạt động trong các tổ chức cộng sản ở Nga vào cuối những năm 1920. Năm 1931, ông chính thức gia nhập Đảng Cộng sản Liên Xô. Ông trở thành một chuyên gia trong lĩnh vực tuyên truyền và từng giữ một số chức vụ cấp thấp trong chính phủ trong thập niên 1940. Vận may của ông thay đổi đáng kể sau khi ông quen Leonid Brezhnev vào những năm 1950.

Brezhnev đã nâng đỡ Chernenko và khi Brezhnev thăng tiến trong hàng ngũ của đảng trong thập niên 1950 và 1960, Chernenko cũng theo đó leo lên các vị trí cao hơn trong bộ máy hành chính của Liên Xô. Brezhnev trở thành Tổng bí thư vào năm 1964 và tại vị cho đến khi ông qua đời vào năm 1982. Chernenko dường như là một lựa chọn tự nhiên cho vị trí kế nhiệm người bảo trợ cũ của mình, nhưng những người theo đường lối cải cách trong chính phủ Liên Xô lại chọn Andropov. Khi Andropov bị bệnh và qua đời chỉ 15 tháng sau đó, những người ủng hộ Chernenko đã đè bẹp nhóm cải cách và đưa ông lên làm Tổng bí thư.

Giai đoạn cầm quyền ngắn ngủi của Chernenko được đặc trưng bởi sự quay lại các chính sách cứng rắn của Brezhnev. Ông đã rút lại một số cải cách kinh tế và chính trị do Andropov thiết lập. Chính sách đối ngoại của Liên Xô cũng có xu  hướng gay gắt hơn, và nước này đã quyết tâm trả đũa việc Mỹ tẩy chay Thế vận hội năm 1980 được tổ chức tại Moskva bằng cách từ chối tham dự Thế vận hội mùa hè năm 1984 ở Los Angeles. Tuy nhiên, tình trạng sức khỏe suy giảm trong những tháng cầm quyền cuối cùng đã khiến Chernenko không thể tạo được nhiều dấu ấn ở chính trường trong nước lẫn quốc tế. Khi ông qua đời vào ngày 10/03/1985, Mikhail Gorbachev lên nắm quyền, bắt đầu chương trình cải cách kinh tế mạnh mẽ, đồng thời nỗ lực cải thiện quan hệ với Mỹ, từ đó đến sự tan rã của Liên Xô vào năm 1991.