Thế giới hôm nay: 14/09/2021

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hãng thông tấn nhà nước Triều Tiên cho biết nước này đã phóng thử thành công một tên lửa hành trình, đánh dấu một bước tiến nữa cho chương trình vũ khí của mình. Vì nằm trong tầm bắn, Nhật Bản cho biết “quan ngại sâu sắc”; còn Mỹ nói cam kết bảo vệ Nhật Bản và Hàn Quốc “vững như thép.” Hiện tên lửa hành trình không phải chịu các hạn chế vũ khí quốc tế như tên lửa đạn đạo.

Công ty bất động sản lớn nhất Trung Quốc Evergrande tiếp tục khó khăn khi xảy ra một cuộc biểu tình bên ngoài trụ sở chính của họ ở Thâm Quyến khiến cảnh sát phải can thiệp. Người biểu tình phản đối việc công ty này, vốn mắc nợ nặng nề, trì hoãn trả tiền cho nhà đầu tư. Trên mạng xã hội Trung Quốccũng xuất hiện các video biểu tình tương tự ở các địa điểm khác, dù chưa được xác nhận.

Ít nhất 266 tù nhân đã thoát khỏi một nhà tù an ninh trung bình ở trung nam Nigeria bằng một cuộc đột kích vũ trang vào tối qua. Những kẻ tấn công đã dùng chất nổ, khiến hai người chết và một số người mất tích. Đây là vụ vượt ngục lớn thứ hai ở Nigeria trong năm nay. Trước đó hồi tháng 4, hơn 1.800 tù nhân đã trốn khỏi một nhà tù khác ở đông nam đất nước.

Tổng thống Ai Cập Abdel-Fattah al-Sisi đã tiếp thủ tướng Israel Naftali Bennett trong chuyến công du chính thức đầu tiên của một lãnh đạo Israel tới Ai Cập trong mười năm qua. Hai bên sẽ thảo luận về những nỗ lực hồi sinh tiến trình hòa bình giữa Israel và Palestine. Trong khi đó, xung đột kéo dài sang đêm thứ ba với việc máy bay Israel tiếp tục tấn công các mục tiêu ở Gaza, còn Palestine bắn trả rocket vào nước này.

Tổng thống Lebanon Michel Aoun cho biết ông muốn nối lại đàm phán cứu trợ với IMF nhằm giải quyết cuộc khủng hoảng kinh tế của đất nước. Việc giải tán chính phủ vào năm ngoái đã khiến đàm phán phải đình chỉ. Sau 13 tháng, một chính phủ cuối cùng cũng được công bố vào thứ Sáu tuần trước. Hôm nay Lebanon nhận được 1,1 tỷ đô la quyền rút vốn đặc biệt từ IMF.

Giá nhôm tăng lên 3.000 USD/tấn, cao nhất trong 13 năm qua. Giá đã tăng nhờ phục hồi hoạt động kinh tế toàn cầu sau đại dịch covid-19, nhưng cuộc đảo chính quân sự gần đây ở Guinea đã gây ra lo ngại về nguồn cung. Nước này sản xuất tới một phần tư lượng bauxite của thế giới (nguyên liệu làm ra nhôm).

Ngoại trưởng Qatar đã gặp các thành viên cấp cao của Taliban tại Kabul, trở thành quan chức ngoại giao cao nhất đến thăm Afghanistan kể từ khi Taliban lên nắm quyền. Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al-Thani đã gặp thủ tướng Mullah Mohammad Hassan Akhund, cựu tổng thống Hamid Karzai và những người khác. Cuộc rút quân của Mỹ đã vô tình giúp Qatar trở thành tâm điểm ngoại giao.

Con số hôm nay: 10.000 đô la Mỹ, là chi phí trung bình để vận chuyển một container lớn tiêu chuẩn, gấp 4 lần chi phí một  năm trước đây.

TIÊU ĐIỂM

Thống đốc Dân chủ Gavin Newsom của California đối mặt nguy cơ mất chức

Hôm nay người dân California sẽ đi bỏ phiếu trong một cuộc bầu cử “thu hồi” đặc biệt để quyết định có nên giữ lại thống đốc đảng Dân chủ Gavin Newsom hay không. Nếu bị cách chức, ông có thể bị thay thế bởi một đảng viên Cộng hòa, điều sẽ có tác động lớn lên bang lâu nay  do đảng Dân chủ nắm này.

Cuộc bầu cử cũng có ý nghĩa quốc gia: Thống đốc California sẽ chỉ định người kế nhiệm Dianne Feinstein, một thượng nghị sĩ 88 tuổi, nếu bà nghỉ hưu. Nếu phe Cộng hòa nắm được ghế này, họ sẽ giành được quyền kiểm soát Thượng viện.

Các cuộc bầu cử “thu hồi” ở tất cả các cấp chính quyền Mỹ đang trở nên phổ biến hơn. Đại dịch đã khiến cử tri bất bình với các chính trị gia. Chỉ riêng năm nay đã có khoảng 500 nỗ lực thu hồi, nhiều hơn khoảng 15% so với cả năm 2019. Việc ông Newsom ban hành các hạn chế đại dịch nặng tay đã góp phần dẫn đến cuộc bỏ phiếu. Song ông nhiều khả năng sẽ tại chức. Trung bình thăm dò của The Economist cho thấy ông được 59% cử tri ủng hộ. Nhưng còn phải xem tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu và cách đảng Cộng hòa huy động cử tri.

Mỹ sắp công bố dữ liệu nghèo đói

Hôm nay Cục Điều tra Dân số sẽ công bố số liệu thống kê chính thức thu nhập và nghèo đói của năm 2020. Một thập kỷ tăng trưởng kinh tế đã giúp nhanh chóng kéo giảm nghèo đói trước đại dịch. Tỉ lệ nghèo xuống mức thấp nhất từng được ghi nhận vào năm 2019, với chỉ 10,5% dân số dưới chuẩn nghèo chính thức. Và rồi covid-19 xảy đến, khiến tỷ lệ việc làm ở Mỹ giảm 8 điểm phần trăm từ tháng 3 đến tháng 4 năm 2020, mức giảm một tháng kỷ lục.

Với hy vọng giảm nhẹ thiệt hại, chính phủ đã tổ chức các chương trình hỗ trợ và phát chi phiếu kích thích. Phản ứng tích cực đó đã đẩy tỷ lệ nghèo xuống 8,6% vào tháng 4 và tháng 5 năm 2020 trước khi tăng trở lại do các biện pháp kích thích qua đi. Kể từ đó, chính phủ đã chi nhiều tiền mặt và giúp đỡ trong suốt năm 2020 và qua cả 2021. Hôm nay các dữ liệu sẽ cho chúng ta biết những nỗ lực đó thành công đến đâu trong ngắn hạn, nhưng còn về dài hạn, sẽ phải đợi đến khi chính phủ chấm dứt các chương trình hỗ trợ để xác nhận xem nghèo đói có quay lại hay không.

Tập đoàn Tata đặt cược tương lai vào công nghệ

Gần 5 năm sau cuộc ra đi không kèn không trống của người tiền nhiệm Cyrus Mistry, Natarajan Chandrasekaran đã gặt hái được nhiều thành công. Vốn hóa thị trường của các công ty Tata đã tăng gấp đôi lên 300 tỷ đô la dưới quyền ông. Các công ty bán ô tô, thép và dịch vụ viễn thông vốn nhiều nợ cũng có cải thiện.

Hôm nay, các cổ đông có khả năng sẽ trao cho ông nhiệm kỳ 5 năm thứ hai. Nếu vậy Tata sẽ có nhiều thay đổi, vì ông Chandrasekaran muốn Tata trở thành một gã khổng lồ công nghệ. Trong số các kế hoạch liều lĩnh nhất của ông là một siêu ứng dụng bán quần áo, đồ tạp hóa, đặt phòng khách sạn và thuốc men. Tập đoàn hiện đang phụ thuộc rất nhiều vào Tata Consultancy Services, vốn đóng góp rất lớn vào tăng trưởng chung của Tata. Và với khoản nợ ròng gần 4,9 tỷ USD, Tata Power đang rất cần được quan tâm. Song cho đến lúc này các nhà đầu tư vẫn vui lòng. Hồi tháng 1 TRC, công ty CNTT của tập đoàn, đã vượt Reliance trong một khoảng thời gian ngắn để trở thành công ty giá trị nhất Ấn Độ.

Hôm nay Apple tung iPhone mới

Apple sẽ tung ra một phiên bản iPhone mới vào hôm nay, như đã làm gần như hàng năm qua. Nếu tin rò rỉ đúng, phiên bản lần này sẽ chỉ gồm một số cải tiến đáng chú ý thay vì làm lại hoàn toàn, chẳng hạn như máy ảnh tốt hơn và tùy chọn lưu trữ một terabyte – đủ để lưu trữ tất cả ảnh chụp của một người dùng iPhone bình thường.

Giới phân tích dự đoán nó sẽ thành công, đặc biệt vì nhiều người dùng iPhone đã lâu không nâng cấp thiết bị. Nó sẽ giúp phân tâm khỏi các tin tiêu cực gần đây, đặc biệt là phán quyết của thẩm phán liên bang California rằng Apple phải cho phép các nhà phát triển ứng dụng hướng người dùng đến các tùy chọn thanh toán ngoài App Store. Vì làm vậy ảnh hưởng đến lợi nhuận, các ông chủ Apple dĩ nhiên sẽ hoan nghênh doanh số bán hàng mạnh mẽ.