Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Phiến quân Houthi tại Yemen tuyên bố nhận trách nhiệm về các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào hai cơ sở thuộc sở hữu Saudi Aramco, công ty dầu mỏ quốc doanh của Ả Rập Saudi. Các vụ tấn công đã làm gián đoạn hơn một nửa tổng năng lực sản xuất dầu của nước này, tương đương 6% sản lượng toàn cầu. Hai vụ tấn công này sẽ tạo bất ổn trên thị trường dầu mỏ và sẽ làm leo thang căng thẳng giữa Iran và Mỹ, nước đổ lỗi cho Tehran về các cuộc tấn công.
Lễ tang cựu tổng thống Zimbabwe Robert Mugabe đã diễn ra tại sân vận động thể thao quốc gia Harare. Người tham dự chưa đầy một nửa khán đài; hầu hết người dân Zimbabwe quá bận rộn đối phó với tình trạng thiếu nhiên liệu và nước uống nên chẳng có thời giờ thương tiếc sự ra đi của ông. Kế hoạch chôn cất ban đầu dự kiến vào Chủ nhật đã bị hoãn lại vì gia đình ông Mugabe muốn lăng của ông phải được xây dựng xong từ trước.
Tình trạng bất ổn ở Hồng Kông bước vào tuần thứ 15, cảnh sát và người biểu tình đụng độ trên khắp lãnh thổ. Cảnh sát đã dùng vòi rồng và hơi cay để giải tán người biểu tình ném bom xăng vào các tòa nhà chính phủ. Người biểu tình ném gạch vào cảnh sát bên ngoài một căn cứ quân sự ở quận Kim Chung (Admiralty), kéo xuống và đốt một biểu ngữ kỷ niệm 70 năm quốc khánh Trung Quốc.
Người Tunisia vừa bỏ phiếu bầu một tổng thống mới, lần thứ hai kể từ cuộc nổi dậy của họ năm 2011. Cuộc bầu cử được tổ chức sớm hơn dự định là tháng 11 sau cái chết hồi tháng 7 của tổng thống dân cử đầu tiên của đất nước, ông Beji Caid Essebsi, người nhậm chức vào năm 2014. Với 26 ứng viên trên lá phiếu, không ai được dự đoán sẽ giành chiến thắng ngay từ vòng đầu tiên.
Cơ quan quản lý hàng không của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất cho biết máy bay Boeing 737 MAX không có khả năng bay trở lại trong năm nay. Dòng máy bay này đã bị cấm bay trên toàn thế giới từ tháng 3 sau hai vụ tai nạn nghiêm trọng. Dennis Muilenburg, CEO của Boeing, gần đây nói dòng này có thể bay trở lại vào tháng 10; còn Cơ quan quản lý UAE cho rằng đầu năm tới mới là khung thời gian “thực tế hơn.”
Tờ Frankfurter Allgemeine Zeitung của Đức cho biết chuyên gia phát triển động cơ của BMW, ông Markus Duesmann, sẽ trở thành giám đốc điều hành Audi. Doanh số của nhà sản xuất ô tô cao cấp Đức, thuộc sở hữu của Volkswagen, đã sụt giảm trong năm qua khi người mua ưu tiên xe sạch hơn. Giám đốc điều hành trước đó, Rupert Stadler, đã bị buộc tội vào tháng 7 bởi các công tố viên Đức về vai trò bị cáo buộc của ông trong vụ bê bối kiểm tra khí thải của Volkswagen.
Dữ liệu từ Cơ quan Môi trường Quốc gia Singapore cho thấy chất lượng không khí ở đảo quốc này lần đầu tiên giảm xuống mức “không lành mạnh” kể từ 2016. Đám khói mù xuất phát từ các đám cháy do nông dân Indonesia gây ra khi họ bắt đầu dọn đất cho các đồn điền dầu cọ, bột giấy và giấy. Khói mù đe dọa làm xấu đi quan hệ ngoại giao giữa hai nước.
TIÊU ĐIỂM
Hậu quả từ vụ tấn công vào nhà máy dầu Ả Rập Saudi
Các thị trường dầu mỏ hôm nay sẽ cho chúng ta thấy phản ứng ban đầu trước cuộc tấn công máy bay không người lái hồi cuối tuần vào hai cơ sở dầu mỏ ở Ả Rập Saudi. Saudi Aramco, công ty dầu mỏ quốc doanh của Vương quốc này, cho biết họ đã ngừng sản xuất 5,7 triệu thùng dầu thô. Con số này tương đương với khoảng 60% sản lượng của vương quốc và 6% sản lượng dầu thế giới. Một số nhà phân tích cho rằng giá dầu có thể tăng đột biến nếu tình hình sản xuất dầu của Saudi không được khôi phục sớm. Ngay cả khi sản xuất được phục hội thì cũng còn đó các câu hỏi rắc rối về kế hoạch IPO của Aramco.
Hậu quả địa chính trị cũng có thể nghiêm trọng. Cho dù các cuộc tấn công có được tiến hành bởi phiến quân Houthi dòng Shia hay bất kì bên nào khác, Mỹ cũng đã “chỉ tay” về phía Iran. Ả Rập Saudi cũng tương tự, cáo buộc Tehran về các cuộc tấn công. Nếu Mỹ không hành động, Ả Rập Saudi có thể sẽ trả đũa một mình.
Trung Quốc sắp công bố số liệu kinh tế tháng 8
Bất chấp các lo lắng sâu sắc về triển vọng toàn cầu, nhiều người hy vọng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới có thể sẽ hồi sinh. Dữ liệu được công bố hôm nay sẽ bổ sung thêm vào sự lạc quan này bằng việc cho thấy cả đầu tư và doanh số bán lẻ ở Trung Quốc đều tăng nhanh hơn trong tháng 8 so với tháng 7. Nhưng khoan hãy vui mừng. Các nhà máy gần đây đã tăng sản lượng vì họ biết rằng sẽ phải cắt giảm trong tháng tới, khi Trung Quốc kỷ niệm 70 năm quốc khánh và chính phủ ra lệnh tạm thời đóng cửa các nhà máy để hạn chế ô nhiễm cho sự kiện lớn.
Các nhà đầu tư nhìn thấy hai lý do khác cho sự gia tăng này. Trung Quốc đang thực hiện chính sách kính cầu: ngân hàng trung ương nước này dự kiến sẽ giảm lãi suất vào cuối tuần. Cũng có ý kiến cho rằng một thỏa thuận thương mại hạn chế giữa Mỹ và Trung Quốc đã giúp ích. Nhưng kích cầu xem chừng vẫn còn rất khiêm tốn. Và một giải pháp đầy đủ cho cuộc thương chiến vẫn khó có khả năng xảy ra hơn bao giờ hết.
CEO của Nissan từ chức
CEO của nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã phải chịu hậu quả từ các hành động của chính mình ngày hôm nay. Một cuộc điều tra nội bộ cho thấy Hiroto Saikawa đã tự bỏ túi 47 triệu yên (443.000 đô la) tiền thưởng. Saikawa đổ lỗi các khoản chi vượt mức cho Carlos Ghosn, cựu chủ tịch Nissan, người đang chờ xét xử về các cáo buộc vi phạm tài chính. Giá cổ phiếu Nissan đã giảm gần một nửa trong năm qua. Vào tháng 7, công ty công bố lợi nhuận Quý I giảm 98% so với cùng kỳ năm trước, cùng với đó là số lao động giảm 7%.
Các thách thức đang đe dọa liên minh của họ với Renault, nhà sản xuất ô tô Pháp sở hữu 43% cổ phần của Nissan. Nissan cho biết khoảng mười ứng viên đang chạy đua để thay thế ông Saikawa. Không cần biết ai tiếp quản, ông Ghosn cũng sẽ rất hả hê. Chính Saikawa đã chỉ trích mạnh mẽ ông Ghosn ngay sau khi ông bị bắt hồi tháng 11 năm ngoái, cáo buộc sếp cũ của mình đã bòn rút công ty trong nhiều năm.
Tình hình mờ mịt của kinh tế Pakistan
Hai tháng sau khi phê duyệt khoản vay 6 tỷ đô la cho quốc gia đang thiếu tiền mặt này, một phái đoàn IMF sẽ đến Pakistan vào hôm nay. Có rất nhiều câu hỏi khó đang chờ họ. Chính phủ sẽ làm gì để giải quyết thâm hụt ngân sách phình to ở mức 9% GDP, cao nhất trong gần ba thập niên? Làm thế nào họ có thể tăng 40% doanh thu thuế của chính phủ trong năm nay, nhằm đáp ứng một trong các điều kiện của thỏa thuận cứu trợ gần đây? Gói giải cứu năm nay đã là gói thứ mười ba của Pakistan kể từ cuối những năm 1980.
Nhưng lần này mọi thứ trông đặc biệt tồi tệ. Lạm phát so với cùng kì năm trước lên tới 10,5% trong tháng 8, cao nhất kể từ năm 2013. Đồng rupee đã mất một phần tư giá trị so với đồng đô la trong 12 tháng qua. Nằm trong nỗ lực thắt lưng buộc bụng nhằm đáp ứng các yêu cầu của IMF, các quan chức năm ngoái đã đồng ý thay những bữa ăn xa hoa trong các cuộc họp bằng bánh bích quy. Chỉ những cải cách cấu trúc đau đớn mới có thể thỏa mãn được IMF.
Thế khó của Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc nội chiến Syria
Tại hội nghị thượng đỉnh ở thủ đô Ankara của Thổ Nhĩ Kỳ, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan hôm nay sẽ cố gắng thuyết phục hai người đồng cấp Nga và Iran, ông Vladimir Putin và ông Hassan Rouhani, nhằm ngăn chặn một cuộc tắm máu ở tỉnh Idlib của Syria. Một năm trước, Iran, Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã đồng ý ngừng bắn ở Idlib. Khi ấy, Thổ Nhĩ Kỳ sẽ kiềm chế những kẻ Hồi giáo cực đoan, nhóm cai quản phần lớn tỉnh này; cỏn Nga sẽ thuyết phục chế độ Syria ở Damascus hoãn cuộc tấn công.
Nhưng giờ đây không bên nào giữ được lời hứa của mình khi ấy. Các lực lượng Syria và Nga đang pháo kích các mục tiêu của phe nổi dậy lẫn thường dân trên toàn tỉnh. Hàng trăm ngàn người Syria mới mất chỗ ở đã phải chui rúc trong các trại tị nạn ở bên kia biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ. Vốn đã nhận hơn 3,6 triệu người tị nạn, Thổ Nhĩ Kỳ từ chối nhận thêm. Khả năng để ông Erdogan ngăn chặn cuộc tấn công của chế độ Bashar al-Assad và bảo vệ 3 triệu người còn đang mắc kẹt bên trong Idlib trông thật mỏng manh.
