Thế giới hôm nay: 14/12/2021

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Cựu bộ trưởng nhập cư Đan Mạch Inger Stoejberg bị kết tội chia cắt bất hợp pháp các cặp vợ chồng trẻ xin tị nạn vào năm 2016. Bà Stoejberg, người khi đó thuộc chính phủ trung hữu, đã đưa ra chính sách ngăn những người tị nạn đã kết hôn nhưng dưới 18 tuổi được sắp xếp chỗ ở với bạn đời. Bà nói chính sách này, bị bãi bỏ sau vài tháng, là nhằm chống nạn tảo hôn.

Đồng lira Thổ Nhĩ Kỳ giảm kỷ lục xuống dưới mức 14 lira đổi một đô la, thấp hơn một nửa tỉ giá hồi đầu năm. Tỉ giá đi xuống sau khi nợ của Thổ Nhĩ Kỳ bị hãng xếp hạng S&P hạ bậc vào cuối tuần trước. Nhưng điều đó sẽ không lay chuyển được tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan, người đang chiến đấu với lãi suất cao bằng cách tiếp tục giảm lãi suất, bất chấp tác động tiêu cực lên tiền tệ.

Pfizer thông báo mua lại Arena Pharmaceuticals với tổng số tiền 6,7 tỷ đô la. Arena, có trụ sở tại San Diego, sản xuất các phương pháp điều trị cho một số bệnh viêm miễn dịch, bao gồm bệnh về đường tiêu hóa và da liễu. Sau khi tạo ra doanh thu hàng tỷ đô la từ vắc-xin covid-19, Pfizer đang tìm đường đầu tư. Hồi tháng trước công ty đã mua Trillium Therapeutics, công ty phát triển các loại thuốc điều trị ung thư máu.

EU đang thảo luận để cùng Mỹ-Anh áp đặt các biện pháp trừng phạt Nga nhằm ngăn chặn các hành động gây hấn hơn nữa đối với Ukraine. Hàng chục nghìn quân Nga đang đóng quân gần biên giới hai nước. Hôm Chủ nhật, ngoại trưởng các nước G7 cũng cảnh báo họ sẽ xem xét các biện pháp trừng phạt nếu Nga xâm lược Ukraine.

Các công ty đầu tư cổ phần tư nhân khả năng cao sẽ giảm đầu tư vào ngành bất động sản Trung Quốc sau khi Evergrande vỡ nợ vào tuần trước. Coller Capital, một công ty có trụ sở ở London, cho biết gần một phần ba các nhà đầu tư sẽ giảm cổ phần trong lĩnh vực bất động sản của Trung Quốc trong ba năm tới. Ngoài ra Kaisa, một hãng bất động sản Trung Quốc khác, cũng vỡ nợ vào tuần trước.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in nói nước ông và Bắc Triều Tiên đã đồng ý trên nguyên tắc chính thức chấm dứt chiến tranh Triều Tiên, gần 70 năm sau ngày ký hiệp định đình chiến năm 1953. Chưa có bên nào xác nhận tuyên bố của ông Moon; và đây không phải lần đầu ông phát biểu lạc quan quá sớm.

Binance đã rút đơn đăng ký vận hành một sàn giao dịch được quản lý ở Singapore và thông báo kế hoạch đóng cửa sàn giao dịch ở nước này từ tháng 2. Là một trong những sàn giao dịch tiền điện tử lớn nhất thế giới, Binance bắt đầu hoạt động tại Thượng Hải vào năm 2005. Kể từ đó, nó đã hoạt động khắp nơi trên thế giới để tìm kiếm một nơi đặt trụ sở chính, sau khi bị kiểm soát chặt chẽ về mặt pháp lý ở Mỹ, Anh, Đức và Nhật Bản.

Con số trong ngày: 68%, là tỷ lệ người Mỹ được Gallup thăm dò cho biết họ ủng hộ công đoàn – cao chưa từng thấy trong nửa thế kỷ qua.

TIÊU ĐIỂM

Trung Quốc buộc các công ty hủy niêm yết ở nước ngoài, kéo vốn về nước

Vòng đời niêm yết ngắn ngủi của Didi Global, gã khổng lồ gọi xe Trung Quốc, đang đi đến hồi kết. Sau đợt IPO 4,4 tỷ USD tại New York vào tháng 6, tập đoàn này đang chịu áp lực pháp lý từ chính phủ Trung Quốc để hủy niêm yết và quay về nước.

Sự can thiệp chưa từng có của Trung Quốc vào các thị trường Mỹ là một phần của quá trình thay đổi lớn trong nền tài chính toàn cầu. Tất cả 2,1 nghìn tỷ USD cổ phiếu Trung Quốc giao dịch tại New York có thể sẽ bị hủy niêm yết trong hai năm tới. Nhà đầu tư Mỹ sẽ thiệt hại trong quá trình này nhưng chính phủ Trung Quốc rất vui khi thấy các công ty kéo niêm yết về Hồng Kông, Thượng Hải hoặc Thâm Quyến. Mức đầu tư nước ngoài vào cổ phiếu và trái phiếu trong nước đã tăng gấp đôi lên khoảng 6,6 nghìn tỷ nhân dân tệ (1,1 nghìn tỷ USD) từ cuối năm 2018 đến tháng 9 năm nay. Chủ nghĩa tư bản Trung Quốc đang phát triển mạnh mẽ tại thị trường quê hương của nó.

Omicron dễ lây lan, nhưng mức độ bệnh tương tự

Không phải lúc nào cũng rõ tại sao một biến thể covid-19 lại đi vòng quanh thế giới trong khi biến thể khác thì không. Nam Phi hứng chịu một làn sóng biến thể Beta vào cuối năm 2020, nhưng rồi Beta không lan rộng. Trong khi đó Delta, được phát hiện lần đầu ở Ấn Độ khoảng một năm trước, cho thấy mức độ lây nhiễm hơn mọi chủng khác.

Giờ đây, thế giới chuẩn bị đối phó Omicron. Có thể sẽ phải tiêm tăng cường. Dữ liệu ban đầu cho thấy chủng mới lây mạnh hơn Delta bốn lần và có khả năng lây nhiễm cao hơn cho những người đã được tiêm hai mũi vắc-xin tiêu chuẩn AstraZeneca và Pfizer-BioNTech.  Song sau một thời gian khả năng bảo vệ chỉ còn 70-75%. Omicron trông ít có khả năng gây bệnh nặng hơn các chủng khác. Nhưng nếu không tiêm nhắc lại, tốc độ lây nhanh của nó có thể khiến số ca nhiễm bệnh tăng kỷ lục.

Chưa thể kết luận lốc xoáy thảm khốc ở Mỹ là do biến đổi khí hậu

Hôm thứ Sáu, lốc xoáy đã xé toạc phía bắc miền Nam Hoa Kỳ, gây ra thiệt hại thảm khốc. Thảm họa này rất bất thường. Hệ thống bão tạo ra nó hoành hành trong nhiều giờ, để lại một vết sẹo dài gần 250 dặm (400km). Nếu thiệt hại thật sự chỉ do một lốc xoáy (twister), thì đây sẽ là lốc xoáy dài nhất từng được ghi nhận.

Deanne Criswell, người đứng đầu Cơ quan Quản lý Khẩn cấp Liên bang, cảnh báo biến đổi khí hậu sẽ khiến các hiện tượng thời tiết cực đoan trở thành “bình thường mới.” Có lẽ; nhưng có ít bằng chứng cho điều đó. Lốc xoáy quá đặc trưng về mặt địa lý để có thể thực sự mô phỏng bằng các mô hình khí hậu. Các nhà khoa học cho rằng những cơn bão nghiêm trọng gây ra lốc xoáy có nhiều khả năng xảy ra hơn khi thế giới ấm lên. Nhưng nhiệt độ cao hơn cũng có thể làm giảm các yếu tố góp phần khác, chẳng hạn như làm thay đổi hướng gió. Không có bằng chứng nào cho thấy số lượng lốc xoáy đang tăng lên, dù đúng là chúng đang lần đầu xuất hiện ở một số vùng. Vẫn chưa ai biết tại sao.

‘Nổi loạn’ trong đảng của thủ tướng Anh

Tháng khó khăn của Boris Johnson đã trở nên tồi tệ hơn. Sau nhiều tháng biểu tình chống hạn chế covid-19, thủ tướng Anh giờ đang cố gắng thuyết phục đảng ông đồng ý với các hạn chế mới. Ở Anh, những người đến hộp đêm hoặc các địa điểm đông người khác sẽ phải chứng minh đã tiêm phòng đầy đủ hoặc xuất trình kết quả xét nghiệm âm tính. Các nghị sĩ bảo thủ “ghế sau” đang phẫn nộ: khoảng 70 người dự kiến sẽ nổi dậy phản đối chính phủ vào thứ Ba, cuộc biểu tình lớn nhất của các nghị sĩ Bảo thủ kể từ chiến thắng năm 2019 của ông Johnson.

Tuy nhiên nó nhiều khả năng sẽ được thông qua vì Công đảng ủng hộ các biện pháp này. Đó nên giúp thủ tướng thở phào, nhất là khi ông đang thể hiện không tốt trong các cuộc thăm xoay quanh bê bối tổ chức tiệc ở Phố Downing ngay giữa phong tỏa mùa đông năm ngoái — dù việc phải dựa vào các lá phiếu của phe đối lập báo trước nhiều điều không tốt. Dù vậy hạn chế mới có thể sẽ không ngăn cản được đà lây của Omicron, nên bất kỳ cái thở phào nào cũng sẽ chỉ là tạm thời.