Thế giới hôm nay: 08/02/2024

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu đã bác bỏ đề xuất ngừng bắn của Hamas vì cho rằng yêu cầu của họ là “kỳ lạ” và “chiến thắng toàn diện” của Israel có thể đến trong những tháng tới. Ông Netanyahu giải thích quan điểm của mình ngay sau cuộc gặp với ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken. Đề xuất của Hamas kêu gọi đình chiến 135 ngày và rút toàn bộ lực lượng Israel. Đây là đề xuất mới của Hamas sau khi nhóm này từ chối đề xuất trước đó do Mỹ hậu thuẫn.

Balochistan, khu vực bất ổn nằm giữa Pakistan và Iran, đã bị rung chuyển bởi hai vụ đánh bom khiến ít nhất 30 người thiệt mạng. Các cuộc tấn công diễn ra ở phía biên giới Pakistan, bất chấp việc tăng cường triển khai cảnh sát và lực lượng bán quân sự trên khắp đất nước. Những kẻ tấn công nhắm vào văn phòng của các ứng cử viên chính trị, trong bối cảnh Pakistan sẽ tổ chức bầu cử vào thứ Năm, sau một giai đoạn tranh cử đầy bạo lực.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã sa thải người đứng đầu cơ quan quản lý thị trường chứng khoán của đất nước. Wu Qing sẽ thay thế Yi Huiman ở cương vị chủ tịch Ủy ban Điều tiết Chứng khoán Trung Quốc. Ông được kỳ vọng sẽ giúp ngăn chặn tình trạng hỗn loạn đang diễn ra trên thị trường chứng khoán trong nước do niềm tin vào nền kinh tế suy yếu. Cho đến nay, các hạn chế bán khống đã được đưa ra. Là một nhân vật kỳ cựu trong ngành tài chính, ông Wu từng thẳng tay trấn áp các nhà giao dịch hồi những năm 2000.

Thụy Điển đã hủy bỏ cuộc điều tra về vụ nổ năm 2022 làm hư hỏng đường ống Nord Stream 1 và 2, vốn được thiết kế để vận chuyển khí đốt của Nga đến Đức dưới Biển Baltic. Chính quyền Thụy Điển cho biết họ thiếu thẩm quyền để theo đuổi vụ việc nhưng đã chuyển bằng chứng cho Đức để điều tra thêm. Nga và phương Tây đổ lỗi cho nhau về vụ phá hoại này.

Ủy ban châu Âu chính thức bắt đầu các thủ tục điều tra Hungary về một đạo luật gây tranh cãi được nước này đưa ra vào năm ngoái. Luật trao cho chính quyền quyền điều tra các hoạt động chính trị được thực hiện hoặc tài trợ bởi các tổ chức nước ngoài. Ủy ban cho biết biện pháp này vi phạm “các giá trị dân chủ của liên minh” và cho Hungary hai tháng để phản hồi.

New York Community Bancorp đã bị Moody’s hạ cấp xuống trạng thái rác. Tuần trước, ngân hàng này bất ngờ tiết lộ khoản lỗ cho vay bất động sản thương mại và tuyên bố cắt giảm cổ tức. Kể từ đó công ty đã mất hơn một nửa giá trị thị trường. Các cổ đông đã kiện NYCB vào thứ Ba, với cáo buộc thao túng giá cổ phiếu từ tháng 3 năm 2023.

Giải thưởng Nữ hoàng Elizabeth danh giá về kỹ thuật đã được trao cho hai nhân vật có những đóng góp tiên phong trong phát triển năng lượng gió. Henrik Stiesdal giám sát việc lắp đặt trang trại gió ngoài khơi đầu tiên, trong khi Andrew Garrad phát triển các mô hình máy tính giúp tinh chỉnh thiết kế turbin. Chủ tịch ủy ban trao giải, giáo sư Lynn Gladden, cho biết hai chủ nhân giải thưởng đã “đặt nền móng” cho ngành này.

Con số trong ngày: 2 nghìn tỷ USD, là số tiền mà các nhà đầu tư đã mất kể từ khi thị trường chứng khoán Trung Quốc lao dốc vào năm ngoái.

TIÊU ĐIỂM

Số phận của Trump sẽ được quyết định ở Toà Tối cao

Vào thứ Năm, Tòa án Tối cao Hoa Kỳ sẽ xem xét liệu một điều khoản 158 năm tuổi của hiến pháp có cấm Donald Trump tái tranh cử tổng thống nhiệm kỳ hai hay không. Mục 3 của Tu Chính án thứ 14 cấm các quan chức giữ chức vụ công trong tương lai nếu, sau khi đã tuyên thệ ủng hộ hiến pháp, tham gia vào “hành vi nổi dậy hoặc nổi loạn.” Hồi tháng 12, Tòa Tối cao Colorado đã tuyên bố ông Trump không đủ điều kiện có tên trên lá phiếu của bang vì đã kích động cuộc bạo loạn ở Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021 — và “đã đích thân hành động” để ngăn chặn việc kiểm phiếu đại cử tri.

Các luật sư của ông Trump cho rằng hành động của ông không phải ” nổi dậy” và mô tả bài phát biểu của ông trước những người ủng hộ là “biểu tình ôn hòa và yêu nước.” Trong khi đó, câu hỏi về việc liệu cựu tổng thống có còn được hưởng quyền miễn trừ truy tố hay không cũng sẽ được đưa lên Tòa Tối cao vào tuần tới, sau khi một tòa án cấp dưới bác bỏ đơn kháng cáo của Trump vào thứ Ba. Các thẩm phán có thể sẽ cho phép ông Trump tái tranh cử nhưng bác bỏ yêu cầu miễn trừ pháp lý của ông.

Pakistan tiến hành tổng tuyển cử trong bất ổn

Người dân Pakistan sẽ đi bỏ phiếu vào thứ Năm để bầu quốc hội mới cũng như các hội đồng ở bốn tỉnh. Các tướng lĩnh đầy quyền lực của đất nước đã thể hiện rõ quan điểm của họ. Cả Imran Khan, một cựu thủ tướng được ủng hộ sâu rộng, lẫn đảng Tehreek-e-Insaf (PTI) Pakistan của ông đều không có tên trong lá phiếu. Tuần trước, ông Khan, người vốn đang ngồi tù, lại bị tuyên thêm ba án tù nữa trong các phiên tòa vội vàng. Ủy ban bầu cử đã liệt kê các ứng viên PTI là độc lập để gây nhầm lẫn cho cử tri của ông Khan.

Nhân vật dẫn đầu là Nawaz Sharif. Cựu thủ tướng ba nhiệm kỳ đã trở về nước sau bốn năm sống lưu vong ở London. Ông cam kết mang lại tăng trưởng kinh tế, giảm lạm phát (hiện lên tới 28% theo năm trong tháng 1) và gửi “thông điệp hòa bình” tới Ấn Độ. Nhưng thách thức lớn nhất của ông là duy trì mối quan hệ làm việc với các tướng lĩnh. Các vấn đề với lực lượng vũ trang từng khiến ông Sharif phải bỏ dở nhiệm kỳ trước.

Các thử thách trước mắt của tân thống đốc ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ

Fatih Karahan, thống đốc mới của ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ, sẽ trình bày báo cáo lạm phát hàng quý vào thứ Năm. Cựu phó thống đốc đã lên thay Hafize Gaye Erkan, người phụ nữ đầu tiên lãnh đạo ngân hàng, vào thứ Bảy. Bà từ chức sau những cáo buộc về chế độ gia đình trị, điều mà bà phủ nhận. Thống đốc mới đã cam kết tuân thủ việc hoạch định chính sách chính thống, bằng cách giữ lãi suất ở mức cao để giảm lạm phát.

Ông có rất nhiều việc phải làm. Bất chấp một loạt đợt tăng lãi suất tổng cộng 36,5 điểm phần trăm trong bảy tháng qua, lạm phát ở Thổ Nhĩ Kỳ vẫn dai dẳng. Nhờ giảm thuế và tăng lương tối thiểu, giá tiêu dùng đã tăng 6,7% trong tháng 1, đánh dấu mức tăng theo tháng cao nhất kể từ tháng 8, và qua đó đưa lạm phát hàng năm lên 64,9%. Ngân hàng trung ương trước đó đã dự đoán tốc độ tăng giá sẽ chậm lại đáng kể vào mùa xuân. Ông Karahan có thể sẽ sớm phải đưa ra một dự báo khiêm tốn hơn.

Kỷ nguyên lụi tàn của ANC ở Nam Phi

Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa sẽ có bài phát biểu Thông điệp Quốc gia thường niên trước quốc hội vào thứ Năm, lần cuối trong nhiệm kỳ 5 năm của ông. Nhưng thành tích của ông khó mà đem ra khoe được. Một năm trước, ông Ramaphosa nói chính phủ của ông sẽ tập trung vào các vấn đề mà người dân Nam Phi quan tâm nhất. Ông hứa sẽ giảm tình trạng mất điện đang làm tê liệt nền kinh tế, chống tội phạm, và tạo việc làm. Nhưng kể từ đó Nam Phi đã trải qua đợt cắt điện tồi tệ nhất từ trước đến nay, trong khi tỷ lệ giết người tăng vọt. Thất nghiệp có giảm nhưng vẫn ở mức 32%.

Bầu cử toàn quốc dự kiến sẽ được tổ chức chậm nhất là vào ngày 5 tháng 8. Theo một cuộc thăm dò gần đây, tỉ lệ ủng hộ của đảng Đại hội Dân tộc Phi (ANC) cầm quyền đã giảm mạnh xuống dưới 40%. Hiện nay gần như chắc chắn ANC sẽ lần đầu tiên mất đa số trong nghị viện kể từ khi chế độ apartheid bị chấm dứt vào năm 1994, dù họ vẫn được cho là sẽ bám lấy quyền lực ở vị trí đứng đầu một chính phủ liên minh.