Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) và Hamas đã nhất trí ngừng bắn ba lần, mỗi lần ba ngày, nhằm tạo điều kiện cho trẻ em ở các khu vực khác nhau của Gaza được tiêm vắc-xin bại liệt, Tổ chức Y tế Thế giới cho biết. Tuần trước, WHO đã xác nhận trường hợp đầu tiên nhiễm virus này tại Gaza sau 25 năm. Chiến dịch vắc-xin dự kiến bắt đầu vào Chủ Nhật, nhằm mục đích tiêm vắc-xin ngừa bại liệt cho khoảng 640.000 trẻ em. Trước đó, IDF đã làm thiệt mạng thêm năm người Palestine ở Bờ Tây, sau mười người tử vong trước đó vào thứ Tư. Israel cho biết một trong năm người bị giết là thủ lĩnh của một chi nhánh địa phương của nhóm thánh chiến Jihad Hồi giáo.
Lạm phát theo năm của Đức đã giảm còn 2% vào tháng 8, từ mức 2,6% của tháng 7. Tây Ban Nha cũng ghi nhận mức giảm tương tự, từ 2,8% xuống 2,4%. Mức giảm này chủ yếu là do chi phí năng lượng giảm, và cho thấy lạm phát ở khu vực đồng euro sẽ hạ nhiệt. Ngân hàng Trung ương châu Âu sẽ quyết định có cắt giảm lãi suất lần thứ hai trong năm nay hay không tại cuộc họp vào tháng 9.
Hai nhà báo người Hồng Kông của Stand News, một trang tin tức ủng hộ dân chủ đã ngừng hoạt động, vừa bị kết tội phản quốc. Chính phủ cáo buộc Chung Pui-kuen và Patrick Lam âm mưu xuất bản nội dung phản quốc. Hai người sẽ phải đối mặt với mức án tù lên tới hai năm. Họ bị bắt vào năm 2021 khi hàng trăm cảnh sát đột kích văn phòng làm việc và đóng băng tài sản của trang web, dẫn đến việc đóng cửa.
Bão Shanshan đổ bộ vào miền nam Nhật Bản, mang theo gió mạnh và mưa lớn. Ít nhất ba người đã thiệt mạng trong một trận lở đất, một người khác thiệt mạng khi mái nhà bị sập và ít nhất 90 người khác bị thương. Khoảng 119.000 ngôi nhà bị mất điện trên đảo Kyushu. Cơn bão hiện đang di chuyển về phía bắc. Bốn triệu người đã được lệnh sơ tán và một số nhà sản xuất ô tô đã tạm thời đóng cửa nhà máy.
Jake Sullivan, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ, đã kết thúc chuyến thăm Trung Quốc kéo dài ba ngày bằng cuộc gặp với chủ tịch Tập Cận Bình. Ông Sullivan cho biết ông đã trao đổi với các quan chức Trung Quốc để đánh giá xem cả hai nước đã đạt được “tiến triển” nào trong mối quan hệ song phương và đâu là “những lĩnh vực bất đồng,” bao gồm căng thẳng về Đài Loan và Nga. Tổng thống Joe Biden và ông Tập được cho là sẽ tiếp tục thảo luận qua điện thoại.
Thủ tướng Anh Keir Starmer đã gặp tổng thống Pháp Emmanuel Macron tại Paris. Hai nhà lãnh đạo đã nhất trí tăng cường hợp tác trong các lĩnh vực di cư và quốc phòng. Hôm qua Starmer gặp Olaf Scholz tại Đức, nơi hai bên đã công bố một thỏa thuận tương tự. Sau một thời gian quan hệ lạnh nhạt với Liên minh châu Âu, chính phủ mới của Anh muốn thiết lập lại quan hệ.
Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế cho biết Iran gần đây đã tăng kho dự trữ uranium làm giàu cao lên gần cấp độ vũ khí. Rafael Grossi, tổng giám đốc của tổ chức, cho biết ông hy vọng sẽ sớm đến thăm Iran để “đối thoại mang tính xây dựng.” Các nỗ lực ngoại giao giữa phương Tây và Iran nhằm hạn chế chương trình làm giàu uranium của nước này đã bị đình trệ.
Con số trong ngày: 240 tỷ đô la, là giá trị thương mại giữa Nga và Trung Quốc vào năm ngoái, tăng hai phần ba so với năm 2021.
TIÊU ĐIỂM
Ấn Độ công bố con số tăng trưởng của quý hai
Dữ liệu công bố vào thứ Sáu có thể sẽ cho thấy nền kinh tế Ấn Độ đã tăng trưởng với tốc độ năm gần 7% trong quý hai. Theo tiêu chuẩn của hầu hết các nước khác, con số này thật đáng ấn tượng. Nhưng đối với Ấn Độ, đây lại là tốc độ tăng trưởng chậm nhất trong năm quý, giảm so với 7,8% của quý đầu năm. Nguyên nhân là do nhu cầu tiêu dùng gia đình yếu đi và căng thẳng địa chính trị, cũng như cuộc bầu cử diễn ra từ giữa tháng 4 đến tháng 6, khiến chính phủ và các công ty phải hoãn chi tiêu.
Liệu tăng trưởng kinh tế có tăng tốc trở lại không? Cuộc bầu cử đã giúp Đảng Bharatiya Janata tiếp tục nắm quyền, nhưng với vị thế chính trị yếu hơn nhiều. Những chỉ trích từ bên ngoài đã khiến đảng phải tăng chi tiêu ở các vùng nông thôn, qua đó thúc đẩy tiêu dùng. Song một số nhà phân tích lo ngại một chính phủ liên minh sẽ khó thực hiện các cải cách cần thiết để duy trì tăng trưởng trong dài hạn. Thủ tướng Narendra Modi muốn Ấn Độ trở thành nước phát triển vào năm 2047. Nhưng điều đó đòi hỏi tăng trưởng GDP phải trên 7% trong hai mươi năm tới.
Một năm sau vụ đảo chính ở Gabon
Vào ngày 30 tháng 8 năm 2023, Gabon trở thành quốc gia mới nhất ở châu Phi nói tiếng Pháp trải qua một cuộc đảo chính quân sự. Ali Bongo, vị tổng thống bị lật đổ, thừa hưởng chức vụ cao nhất từ cha mình, người đã cai trị đất nước nhiều dầu mỏ với 2,4 triệu dân này từ năm 1967. Hành vi gian lận bầu cử khiến ông Bongo bị đảo chính. Nhưng viên sĩ quan đã lật đổ ông, Brice Clotaire Oligui Nguema, lại không phải là một người cách mạng: ở cương vị đứng đầu Lực lượng Vệ binh Cộng hòa, ông là anh em họ của cựu tổng thống.
Ông Oligui Nguema dường như không vội vàng mở cửa đón nền dân chủ. Một năm sau khi tự bổ nhiệm mình là “tổng thống chuyển tiếp,” ông vẫn là tổng thống. Nhưng các nước phương Tây vẫn giữ im lặng cho đến nay. Không như hầu hết những người theo chủ nghĩa đảo chính ở châu Phi nói tiếng Pháp, ông Oligui Nguema vẫn duy trì mối quan hệ tốt với Pháp và các đồng minh của nước này. Với việc Nga giành được bạn bè và ảnh hưởng trên khắp khu vực, phương Tây muốn giữ Gabon giàu dầu mỏ ở bên cạnh mình.
Châu Âu gần đánh bại được lạm phát
Tại cuộc họp thường niên của họ ở Jackson Hole, Wyoming, giới lãnh đạo ngân hàng trung ương đã ca ngợi đà giảm của lạm phát. Các nhà hoạch định chính sách châu Âu đặc biệt có nhiều điều để ăn mừng, khi lạm phát ở châu lục già tỏ ra ít cứng đầu hơn ở Mỹ. Dù vậy, tỷ lệ năm của khu vực đồng euro vẫn còn ở mức 2,6% vào tháng 7, cao hơn mục tiêu 2% của Ngân hàng Trung ương châu Âu và cao hơn một chút so với tháng 6. Một ước tính sơ bộ cho tháng 8, công bố vào thứ Sáu, sẽ thông báo cho quyết định của ECB về việc có nên cắt giảm lãi suất lần thứ hai trong năm vào tháng 9 hay không.
Những con số ban đầu rất khả quan: lạm phát năm của Đức đã giảm còn 2% trong tháng 8, từ mức 2,6% của tháng 7. Ở Tây Ban Nha, lạm phát cũng giảm xuống mức thấp nhất trong một năm. Điều đó cho thấy lạm phát có thể giảm trên toàn khối. Nhưng các nhà hoạch định chính sách có thể sẽ giữ nguyên lãi suất. Hiện lạm phát dịch vụ vẫn còn quanh mức 4% kể từ tháng 11, chủ yếu là do lương cao. Có lẽ chặng cuối cùng luôn là chặng khó khăn nhất.
Cuộc khủng hoảng chính trị ở Scotland
Vào thứ sáu, Đảng Quốc gia Scotland (SNP) sẽ tổ chức hội nghị thường niên lần thứ 90 tại Edinburgh, một sự kiện không mấy vui vẻ. Đảng này từng tin rằng họ có thể tiến hành một cuộc trưng cầu dân ý mới về độc lập, sau khi Scotland bỏ phiếu ở lại Vương quốc Anh vào năm 2014. Nhưng rồi lòng nhiệt tình của họ tan biến.
Cuộc tổng tuyển cử toàn Anh vào tháng 7 đã giảm số lượng đại biểu quốc hội của đảng tại Westminster từ 48 xuống còn 9. Đảng Lao động giành lại được nhiều ghế tại các vùng công nghiệp cũ và các thành phố trẻ của Scotland — trước đây là mảnh đất màu mỡ cho những người theo chủ nghĩa dân tộc — đẩy lui SNP về vùng nông thôn. Không chỉ thế, cảnh sát còn đang điều tra SNP sau một vụ bê bối liên quan đến tài chính của đảng.
Tất cả những điều đó tạo nên bối cảnh không mấy hứa hẹn cho cuộc bầu cử tiếp theo vào Quốc hội Scotland, dự kiến diễn ra vào tháng 5 năm 2026. Đảng này đã điều hành chính phủ Scotland kể từ năm 2007 — và cuộc bỏ phiếu sẽ quyết định liệu họ có tiếp tục nắm quyền hay không.
