Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Tổng thống Mỹ Donald Trump nói ông tin Volodymyr Zelensky sẵn sàng từ bỏ Crimea cho Nga như một phần của thỏa thuận hòa bình — mặc dù tổng thống Ukraine đã nhiều lần bác bỏ ý tưởng này. Trong khi đó, Sergey Lavrov tuyên bố nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia do Nga kiểm soát ở Ukraine đang “được kiểm soát rất tốt.” Ngoại trưởng Nga đưa ra phát biểu này khi đang phản hồi về đề xuất của ông Trump rằng Ukraine và Mỹ có thể cùng quản lý nhà máy sau một lệnh ngừng bắn.
Các công tố viên Canada đã buộc tội Kai-Ji Adam Lo, một cư dân 30 tuổi ở Vancouver, với cáo buộc giết ít nhất 11 người và làm hàng chục người khác bị thương sau khi anh ta lái xe lao vào đám đông tại một lễ hội đường phố của cộng đồng Philippines. Cảnh sát cho biết đây “không phải là hành động khủng bố” và rằng tài xế có tiền sử bệnh tâm thần.
Trung Quốc cho biết họ “hoàn toàn tự tin” đạt được mục tiêu tăng trưởng 5% trong năm nay bất chấp cuộc chiến thương mại với Mỹ. Cơ quan kế hoạch hàng đầu của nước này cho biết sẽ đưa ra thêm các biện pháp để củng cố nền kinh tế. GDP của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới đã tăng 5,4% so với cùng kỳ năm trước trong quý một. Hồi đầu tháng Mỹ đã tăng thuế đối với hàng nhập từ Trung Quốc lên 145%.
Mỹ cho biết họ đang kêu gọi Ấn Độ và Pakistan tìm kiếm một “giải pháp có trách nhiệm” khi căng thẳng gia tăng giữa hai nước, vốn đều sở hữu vũ khí hạt nhân. Hôm 22 tháng 4, một vụ tấn công của các phần tử Hồi giáo cực đoan đã giết chết 26 khách du lịch ở khu vực Kashmir do Ấn Độ kiểm soát, nơi cả hai nước đều tuyên bố chủ quyền. Ấn Độ cáo buộc Pakistan có liên quan, song Islamabad phủ nhận. Pakistan kêu gọi một cuộc điều tra trung lập.
Jens-Frederick Nielsen, thủ tướng Greenland, một lần nữa bác bỏ đề nghị mua lại lãnh thổ của ông Trump, nói rằng Greenland không phải “một món tài sản.” Ông Nielsen đang thăm Đan Mạch, quốc gia có chủ quyền đối với hòn đảo tự trị này, để gặp thủ tướng Mette Frederiksen. Vào thứ Hai, Quốc vương Frederik của Đan Mạch sẽ bắt đầu chuyến thăm Greenland kéo dài bốn ngày.
Binyamin Netanyahu cáo buộc Ronen Bar, người đứng đầu cơ quan an ninh nội địa Israel, có “những lời nói dối và mâu thuẫn” sau khi ông Bar tuyên bố ông Netanyahu yêu cầu sự trung thành cá nhân và ra lệnh cho ông theo dõi những người biểu tình chống chính phủ. Thủ tướng Israel đã tìm cách sa thải ông Bar vào tháng 3 nhưng bị Tòa án Tối cao chặn lại. Cơ quan của ông Bar đang điều tra các cáo buộc tham nhũng liên quan đến các trợ lý của ông Netanyahu.
Con số trong ngày: có 5.000 người gốc Phi sinh sống ở Scotland vào năm 2001. Con số này của năm 2022 đã tăng hơn 11 lần.
TIÊU ĐIỂM
Liệu có bước ngoặt nào trong đàm phán hoà bình ở Ukraine
Cuộc gặp hôm thứ Bảy giữa tổng thống Donald Trump và tổng thống Volodymyr Zelensky, chỉ cách linh cữu của Giáo hoàng Francis vài bước chân trong Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô, đã làm dấy lên hy vọng về một thỏa thuận ngừng bắn giữa Ukraine và Nga. Sau cuộc gặp, ông Trump đã chỉ trích Nga vì các cuộc tấn công tên lửa gần đây vào Ukraine. Các bước đàm phán tiếp theo dự kiến sẽ là thương lượng trực tiếp giữa quan chức Ukraine và Nga.
Song không rõ các cuộc đàm phán có đạt được kết quả hay không. Nhiều người coi “thỏa thuận” mà ông Trump ủng hộ là một sự phản bội đối với Ukraine. Thỏa thuận này công nhận chính thức yêu sách của Nga đối với Crimea, mặc nhiên thừa nhận quyền kiểm soát của Nga đối với các lãnh thổ Ukraine bị chiếm đóng khác và loại trừ khả năng Ukraine gia nhập NATO. Trong khi đó, Ukraine kiên quyết đòi không có bất kỳ hạn chế nào đối với quy mô quân đội của mình và yêu cầu có một lực lượng gìn giữ hòa bình châu Âu, được Mỹ hậu thuẫn, triển khai trên lãnh thổ của họ — những điều kiện mà Nga bác bỏ. Cả Mỹ và Ukraine đều không muốn bị đổ lỗi nếu đàm phán thất bại.
Một tuần thử thách cho “Bảy kỳ quan” chứng khoán Mỹ
Sau khi đưa thị trường chứng khoán Mỹ lên những đỉnh cao chóng mặt trong năm 2024, các ông lớn công nghệ Mỹ đã bắt đầu chững lại. Đầu tiên họ bị DeepSeek, một mô hình trí tuệ nhân tạo của Trung Quốc, làm suy yếu. Sau đó, các mức thuế quan toàn diện của ông Trump đã đe dọa đến chuỗi cung ứng quốc tế mà họ phụ thuộc vào. Trung bình giá cổ phiếu cân bằng của “Bảy kỳ quan” — gồm Alphabet, Amazon, Apple, Meta, Microsoft, Nvidia và Tesla — đã giảm 25% kể từ tháng 12.
Tuần này sẽ là một thử thách nữa. Meta và Microsoft sẽ công bố kết quả kinh doanh vào thứ Tư, tiếp theo là Amazon và Apple vào thứ Năm. Triển vọng kinh tế toàn cầu xấu đi đã khiến giới đầu tư tập trung nhiều hơn vào các rủi ro riêng biệt của từng công ty, chẳng hạn như sự phụ thuộc của Apple vào sản xuất tại Trung Quốc — một điểm nóng trong chính sách của ông Trump. Tăng trưởng lợi nhuận của “Bảy kỳ quan” cũng đang chậm lại. Đối với các công ty có định giá cao ngất trời dựa trên kỳ vọng thu nhập lớn trong tương lai, điều đó là một mối lo đáng kể. Nó cũng rất đáng ngại cho các nhà đầu tư vào cổ phiếu Mỹ – vì “Bảy kỳ quan” chiếm tới hơn một phần tư giá trị thị trường của chỉ số S&P 500.
Trump phủ bóng lên bầu cử Canada
Vào thứ Hai, người dân Canada sẽ đi bỏ phiếu trong một cuộc tổng tuyển cử toàn quốc. Việc Donald Trump quay trở lại Nhà Trắng đã làm thay đổi hoàn toàn chiến dịch tranh cử ở nước này. Ông đã đe dọa Canada bằng các mức thuế quan và còn hăm he biến nước này thành bang thứ 51 của Mỹ. Những lời đe dọa của ông Trump đã đảo ngược vị thế của hai đảng lớn ở Canada trong suốt năm tuần vận động. Đảng Tự do cầm quyền, do ông Mark Carney lãnh đạo, đã vượt qua Đảng Bảo thủ của Pierre Poilievre trong các cuộc thăm dò dư luận.
Ông Carney, một cựu thống đốc ngân hàng trung ương, cam kết sẽ đứng lên chống lại ông Trump. Ông muốn đa dạng hóa các mối quan hệ thương mại của Canada để nước này có thể đối phó tốt hơn với bức tường thuế quan của Mỹ. Trong khi đó, ông Poilievre tập trung chiến dịch vào chi phí sinh hoạt và tội phạm. Mô hình dự báo của Economist cho thấy Đảng Tự do có khả năng chiến thắng áp đảo, bất chấp khoảng cách sít sao trong các cuộc thăm dò; do cử tri của Đảng Bảo thủ tập trung quá nhiều tại các thành trì phía tây, khiến phiếu bầu của họ kém hiệu quả hơn. Lo ngại trước những lời đe dọa của ông Trump cũng đã khiến nhiều cử tri vốn ủng hộ Đảng Dân chủ Mới (NDP) ngả sang Đảng Tự do.
