Nguồn: Future President John F. Kennedy is born, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1917, một trong những vị tổng thống được yêu mến nhất nước Mỹ, John Fitzgerald Kennedy, đã chào đời trong một gia đình có uy tín về chính trị và xã hội tại Brookline, Massachusetts. Ông là tổng thống Mỹ đầu tiên sinh ra và sau đó phục vụ trong thế kỷ 20.
Năm 1935, Kennedy nhập học tại Đại học Harvard và tốt nghiệp ngành quan hệ quốc tế với bằng danh dự vào năm 1940. Trong thời gian học tại đây, ông không may bị chấn thương lưng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe suốt đời. Sau khi tốt nghiệp, Kennedy phục vụ trên một tàu phóng ngư lôi (patrol torpedo boat, PT) của Hải quân Mỹ trong Thế chiến II. Năm 1952, ông đắc cử vào Hạ viện, sau đó phục vụ tại Thượng viện suốt bảy năm, bắt đầu từ năm 1953.
Cũng trong năm 1953, ông kết hôn với Jacqueline Bouvier. Trong những năm sau đó, Kennedy đã trải qua nhiều cuộc phẫu thuật cột sống nguy hiểm; trong thời gian hồi phục sau một ca phẫu thuật như vậy, ông đã viết nên tác phẩm đoạt giải Pulitzer, Profiles in Courage. Đáng tiếc, các ca phẫu thuật không bao giờ chữa khỏi chứng đau lưng dai dẳng của ông và trong suốt quãng đời còn lại, Kennedy phải dùng một hỗn hợp thuốc giảm đau, thuốc giãn cơ, và thuốc ngủ liều cao, một sự thật mà ông đã che giấu thành công trước công chúng. Tuy nhiên, cơn đau đã không ngăn cản ông trở thành ngôi sao đang lên của Đảng Dân chủ tại Thượng viện và sau đó ra tranh cử tổng thống vào năm 1960.
Trong chiến dịch tranh cử tổng thống, Kennedy đã thu hút nhiều tầng lớp người Mỹ nhờ ủng hộ các chính sách kinh tế và xã hội tự do, như quyền công dân, tăng cường ngân sách cho giáo dục và nhà ở công cộng, cùng với lập trường chống Cộng mạnh mẽ. Ngoài triết lý chính trị, Kennedy còn tận dụng vẻ ngoài điển trai và tính cách lôi cuốn của mình để đánh bại ứng viên Đảng Cộng hòa Richard Nixon, trở thành Tổng thống thứ 35 của nước Mỹ. Trong một buổi tranh luận truyền hình, Kennedy với diện mạo chỉnh tề trông điềm tĩnh hơn hẳn Nixon, người trông hốc hác, chưa cạo râu, và rõ ràng là lo lắng. Nhiều nhà quan sát tin rằng cuộc tranh luận này đã đóng vai trò quan trọng đối với thành công của Kennedy.
Kennedy là người trẻ nhất từng được bầu vào chức vụ Tổng thống Mỹ. Tuổi trẻ, trí thông minh, và sự am hiểu thế giới của ông – cùng với người vợ xinh đẹp, sành điệu, và rất được ngưỡng mộ – đã mê hoặc cả người Mỹ lẫn người châu Âu. Các con của ông, Caroline và John Jr., thường xuyên được chụp ảnh chơi đùa quanh Nhà Trắng với thú cưng, hoặc chơi dưới bàn làm việc của cha trong Phòng Bầu dục. Em trai của Kennedy, Bobby, cũng là một người trẻ tuổi và nhiệt tình, được giao chức vụ Tổng Chưởng lý và cố vấn thân cận nhất của Tổng thống. Công chúng Mỹ ngày càng xem gia đình Kennedy như một kiểu “hoàng gia Mỹ” còn báo chí thì mô tả chính quyền của Kennedy như một lâu đài “Camelot” thời hiện đại, trong đó tổng thống là Vua Arthur trị vì một xã hội lý tưởng.
Trên cương vị tổng thống, Kennedy đã kết hợp lập trường nhiệt thành chống Cộng với chương trình nghị sự trong nước theo chủ nghĩa tự do. Ông là người ủng hộ mạnh mẽ quyền công dân, đồng thời chủ trương diều hâu trong Chiến tranh Lạnh. Ông đã cho phép các chiến dịch bí mật nhằm lật đổ Fidel Castro, và vào năm 1962, đã thách thức Liên Xô dỡ bỏ các tên lửa hạt nhân được lắp đặt ở Cuba. Khủng hoảng Tên lửa Cuba là cuộc đối đầu căng thẳng đáng sợ giữa JFK và nhà lãnh đạo Liên Xô Nikita Khrushchev, đưa hai siêu cường hạt nhân đến bờ vực chiến tranh. JFK cũng tìm kiếm các biện pháp hòa bình để chống lại chủ nghĩa cộng sản – ông thành lập Đội Hòa bình (Peace Corps) và tài trợ cho các chương trình nghiên cứu khoa học để chống đói nghèo và bệnh tật, đồng thời cung cấp viện trợ cho các quốc gia đang phát triển. Bằng cách khuyến khích thanh niên Mỹ cống hiến thời gian và năng lượng cho viện trợ quốc tế, JFK hy vọng sẽ tạo ra những hình mẫu dân chủ tích cực cho các quốc gia đang phát triển. Trong một bài phát biểu năm 1961, Kennedy đã ủng hộ một chương trình không gian mạnh mẽ hơn cho Mỹ và cam kết sẽ đưa người Mỹ lên mặt trăng vào cuối những năm 1960.
Năm 1963, Kennedy bị ám sát khi đang đi qua Dallas, Texas, trên một chiếc xe mui trần. Lee Harvey Oswald đã bắn vào đầu tổng thống từ tầng sáu của một kho sách. Thống đốc Texas John Connally và Jackie Kennedy cũng có mặt trên xe. Connally bị trúng đạn vào lưng, ngực, cổ tay, và đùi, nhưng cuối cùng đã bình phục hoàn toàn. Jackie may mắn không bị thương.
Một người qua đường tên là Abraham Zapruder đã tình cờ quay được cảnh nổ súng bằng chiến máy quay phim gia đình 8mm của mình. Cảnh quay của Zapruder cung cấp hình ảnh rõ nét về cái chết của JFK và đã được phân tích không ngừng nghỉ để tìm bằng chứng về một âm mưu tiềm tàng. Năm 1964, Ủy ban Warren do liên bang chỉ định đã điều tra vụ ám sát và kết luận rằng Oswald đã hành động một mình. Tuy nhiên, một số học giả, điều tra viên, và thám tử nghiệp dư vẫn khẳng định cái chết của Kennedy là một cuộc đảo chính được thực hiện bởi những người chống Cộng cứng rắn của Mỹ, những người lo sợ Kennedy sẽ rút các cố vấn người Mỹ mà ông đã cử đến Việt Nam vào năm 1962 và hành động mềm mỏng hơn trước mối đe dọa cộng sản từ Liên Xô. Một thuyết âm mưu khác liên quan đến nỗ lực phối hợp của các băng đảng tội phạm, Lầu Năm Góc, và CIA nhằm ám sát tổng thống – quan điểm này đã được Oliver Stone chuyển thể thành bộ phim JFK năm 1991.
Kennedy được chôn cất tại Nghĩa trang Quốc gia Arlington, nơi có một ngọn lửa vĩnh hằng để tưởng nhớ ông.
