Nguồn: James Polk is born, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1795, James Knox Polk đã chào đời tại hạt Mecklenburg, Bắc Carolina. Polk lớn lên trong đồn điền của cha mình ở Tennessee, sau đó theo học Đại học Bắc Carolina và tốt nghiệp với bằng danh dự năm 1818. Giống như nhiều tổng thống trước và sau ông, Polk đã làm luật sư trước khi bước vào chính trường.
Cha của Polk, một người theo Đảng Dân chủ, là bạn của anh hùng chiến tranh và tổng thống tương lai Andrew Jackson, và Polk nhanh chóng trở thành một trong những người ủng hộ chính trị của Jackson. Ban đầu ông phục vụ trong cơ quan lập pháp tiểu bang Tennessee và sau đó là Hạ viện Mỹ (1825–1839), nơi ông ủng hộ những nỗ lực của Tổng thống Jackson lúc bấy giờ nhằm đóng cửa Ngân hàng Quốc gia Mỹ. Polk trở thành Chủ tịch Hạ viện từ năm 1835 đến năm 1839, rồi giữ chức thống đốc Tennessee từ năm 1839 đến năm 1841. Dù bị nhiều người xem là “ngựa ô,” nhưng ông đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 1844 với sự ủng hộ của Jackson, người tuy đã già nhưng vẫn rất được lòng dân.
Trên cương vị tổng thống, Polk nổi tiếng là một người nghiện công việc và thường được nhớ đến với niềm tin rằng việc mở rộng lãnh thổ tự do trên khắp lục địa và truyền bá nền dân chủ là “vận mệnh hiển nhiên” của nước Mỹ. Năm 1846, được thúc đẩy bởi mong muốn giành lãnh thổ của Mexico về cho nước Mỹ, Polk đã dẫn đất nước vào một cuộc chiến gây tranh cãi với nước láng giềng phía nam. Polk khẳng định rằng Mexico đã “xâm lược” Mỹ trong cuộc giao tranh trước đó giữa quân đội Mỹ và Mexico, một cuộc giao tranh vốn đã vượt qua ranh giới lãnh thổ không rõ ràng dọc theo sông Rio Grande.
Đối thủ mạnh nhất của ông trong Quốc hội là vị hạ nghị sĩ đến từ Illinois tên là Abraham Lincoln. Thứ Lincoln phản đối không phải chủ nghĩa bành trướng, mà là lý do biện minh cho cuộc chiến của Polk, mà ông mô tả là vi hiến, không cần thiết, và tốn kém, gọi Polk là “người đàn ông bối rối, hoang mang, và hoàn toàn mất phương hướng.” Dù Chiến tranh Mexico-Mỹ cuối cùng đã thành công về mặt lãnh thổ, nhưng Polk lại mất đi sự ủng hộ của công chúng sau hai năm xung đột đẫm máu, khiến 13.780 lính thiệt mạng và tiêu tốn tới 100 triệu đô la. Đến cuối năm 1848, Lincoln, người dần trở nên nổi tiếng với tài hùng biện thuyết phục, đã bắt đầu huấn luyện một ứng viên tổng thống cho Đảng Whig, người sau này sẽ kế nhiệm Polk: Zachary Taylor. Trớ trêu thay, Taylor lần đầu tiên được công chúng biết đến khi giữ chức Tổng Tư lệnh quân đội trong Chiến tranh Mỹ-Mexico.
Việc Polk sáp nhập gần 1,4 triệu km vuông lãnh thổ mới đã châm ngòi cho cuộc tranh luận gay gắt trong Quốc hội Mỹ về vấn đề liệu các tiểu bang mới được thành lập từ lãnh thổ này có cho phép chế độ nô lệ hay không. Vấn đề này sẽ trở thành cuộc tranh luận gây chia rẽ nhất mà Quốc hội và cả nước Mỹ phải đối mặt kể từ Cách mạng Mỹ.
Polk qua đời ba tháng sau khi rời nhiệm sở vì một chứng rối loạn đường ruột mà các bác sĩ của ông nói rằng đã trở nên trầm trọng hơn do làm việc quá sức.
