Author: Nhat Huy

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mỹ áp đặt trừng phạt đối với 14 nhà lập pháp Trung Quốc để đáp trả việc Trung Quốc trục xuất 4 thành viên đối lập ủng hộ dân chủ khỏi cơ quan lập pháp Hồng Kông. Các biện pháp trừng phạt này bổ sung thêm vào những lệnh trừng phạt trước đó đã áp dụng đối với trưởng đặc khu Carrie Lam và một số quan chức cấp cao của bà. Tổng thống Trump muốn Mỹ duy trì áp lực lên Trung Quốc ngay cả sau khi ông rời nhiệm sở.

Hội đồng Châu Âu đã thông qua một khuôn khổ pháp lý cho phép cơ quan này áp đặt các biện pháp trừng phạt lên các cá nhân và tổ chức có liên quan đến vi phạm nhân quyền. Các biện pháp trừng phạt, bao gồm cấm đi lại và đóng băng tài khoản, có thể được áp dụng cho những cá nhân liên quan đến tội ác diệt chủng, tội ác chiến tranh và các vi phạm nhân quyền nghiêm trọng khác, bất kể hành vi xảy ra ở đâu. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/12/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bầu cử quốc hội Venezuela đang được tiến hành. Tổng thống Nicolás Maduro kỳ vọng giành được đa số trong cơ quan lập pháp, giúp ông củng cố quyền kiểm soát các thể chế nhà nước. Một số đảng đối lập đã tẩy chay cuộc bỏ phiếu. Mỹ, EU và Tổ chức các Quốc gia châu Mỹ đều nói cuộc bầu cử không tuân thủ các tiêu chuẩn dân chủ cơ bản.

Bộ trưởng các vấn đề xã hội của Indonesia, Juliari Batubara, tự nộp mình cho cảnh sát sau khi được xác địch là nghi phạm trong một vụ hối lộ liên quan đến viện trợ lương thực cho người bị ảnh hưởng bởi đại dịch covid-19. Các quan chức chống tham nhũng đã thu giữ số tiền tương đương hơn 1 triệu đô la được nhét vào vali, ba lô và phong bì trong một cuộc đột kích hôm thứ Bảy. Continue reading “Thế giới hôm nay: 07/12/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Theo thống kê của Đại học John Hopkins, hơn 2.800 người đã chết vì covid-19 ở Mỹ vào thứ Tư, con số hàng ngày cao nhất kể từ khi đại dịch bắt đầu. Lần đầu tiên số bệnh nhân mắc bệnh tại các bệnh viện vượt quá 100.000, giữa lúc các quan chức y tế cảnh báo hệ thống y tế của đất nước sẽ căng thẳng chưa từng có trong mùa đông này. Số ca nhập viện đã tăng hơn gấp đôi kể từ cuối tháng 10. California, Florida và Texas đều đã ghi nhận hơn 1 triệu ca kể từ đầu đại dịch. Thống đốc California Gavin Newsom cảnh báo lệnh ở nhà của bang có thể được gia hạn.

Brazil đã nhận được 1 triệu liều vắc-xin covid-19 thử nghiệm do Sinovac Biotech, một công ty Trung Quốc, phát triển. Lô này đến sau lô 120.000 liều trước đó hồi tháng 11. Thống đốc Sao Paulo João Doria cho biết Brazil sẽ có 40 triệu liều vào giữa tháng 1. Trong một diễn biến khác, Thổ Nhĩ Kỳ xác nhận họ sẽ nhận được ít nhất 10 triệu liều vắc xin tương tự vào cuối tháng này. Continue reading “Thế giới hôm nay: 04/12/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một nhóm các nhà lập pháp từ cả hai đảng của Mỹ đã công bố dự luật cứu trợ covid-19 trị giá 908 tỷ đô la cung cấp hỗ trợ khẩn cấp cho người thất nghiệp, doanh nghiệp nhỏ và các hãng hàng không cho đến tháng 3. Dự luật này được giới thiệu sau nhiều tháng bế tắc ở Quốc hội. Trợ cấp thất nghiệp bổ sung cho những người mất việc vì đại dịch đã hết hạn hồi mùa hè. Để trở thành luật, dự luật phải được cả chính quyền Trump, Tổng thống đắc cử Joe Biden và các lãnh đạo Hạ, Thượng viện thông qua. Số ca nhiễm coronavirus đang gia tăng ở Mỹ, với các bệnh viện ở một số khu vực gần như hoạt động hết công suất.

Cơ quan vũ trụ Brazil cho biết hơn 11.000 km vuông của rừng nhiệt đới Amazon đã bị phá từ tháng 7 năm 2018 đến tháng 8 năm 2019 – mức phá rừng cao nhất kể từ 2008. Jair Bolsonaro, vị tổng thống chối bỏ biến đổi khí hậu của Brazil, cho rằng việc phá rừng cho nông dân và thợ mỏ ở Amazon là cần thiết cho sự phát triển kinh tế của đất nước. Ông cũng đã làm suy yếu các cơ quan bảo vệ rừng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 02/12/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Iran đã tổ chức tang lễ cho Mohsen Fakhrizadeh, nhà khoa học hạt nhân bị ám sát hôm thứ Sáu. Trong buổi lễ được chiếu trên truyền hình, Tướng Amir Hatami, Bộ trưởng Quốc phòng Iran, đã thề sẽ trả thù cho cái chết của ông Fakhrizadeh mà Iran đổ lỗi cho Israel và Hội đồng Kháng chiến Quốc gia Iran, một nhóm đối lập lưu vong. Israel chưa bình luận gì về các tuyên bố này.

General Motors và Nikola công bố một thỏa thuận đối tác pin nhiên liệu. Đây là phiên bản chỉnh sửa lại của một thỏa thuận trước đó đã sụp đổ sau khi một người bán khống nêu nghi ngờ về Nikola. Theo thỏa thuận mới, GM sẽ cung cấp hệ thống pin nhiên liệu cho xe bán tải chạy điện của Nikola, nhưng không mua cổ phần của công ty khởi nghiệp này như kế hoạch ban đầu. Cổ phiếu của cả hai công ty đều giảm sau thông báo. Continue reading “Thế giới hôm nay: 01/12/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Giám đốc điều hành AstraZeneca cho biết hãng dược phẩm này khả năng cao sẽ tiến hành một thử nghiệm bổ sung về tính hiệu quả sau khi xuất hiện những lo ngại về dữ liệu được công bố của vắc-xin covid-19 mà hãng này đồng phát triển với Đại học Oxford. Loại thuốc này có hiệu quả 70%, nhưng đây là con số tổng hợp từ các kết quả của hai nhóm thử nghiệm chế độ dùng thuốc khác nhau. Một nhóm không có người trên 55 tuổi, những người có nhiều nguy cơ mắc các triệu chứng covid-19 nghiêm trọng nhất.

Disney tiết lộ kế hoạch sa thải thêm 4.000 nhân viên vào cuối tháng 3. Hồi tháng 9, công ty giải trí khổng lồ cho biết họ sẽ cắt giảm 28.000 nhân công, chủ yếu là tại các công viên giải trí, vì đại dịch. Hãng ghi nhận khoản lỗ 1,7 tỷ đô la trong năm tính đến ngày 3 tháng 10, so với thu nhập 13,9 tỷ đô la của năm ngoái. Continue reading “Thế giới hôm nay: 27/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp mới ở Mỹ tăng lên 778.000 vào tuần trước. Đây là lần tăng thứ hai theo tuần liên tiếp – một dấu hiệu cho thấy nền kinh tế Mỹ đình trệ khi làn sóng covid-19 thứ ba quét qua đất nước. Số đơn xin thấp hơn hẳn mức đỉnh hồi mùa xuân, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mức trước đại dịch.

Các dữ liệu khác của Mỹ lạc quan hơn. Đơn đặt hàng cho thiết bị sản xuất mới trong tháng 10 tốt hơn dự kiến. Chỉ số tăng trưởng GDP quý ba trong báo cáo lần hai không thay đổi, ở mức 7,4% (tỷ lệ theo năm là 33,1%) sau khi nền kinh tế suy thoái 9% trong quý hai. Tăng trưởng chi tiêu tiêu dùng trong tháng 10 cũng vượt nhẹ dự báo. Tuy nhiên, dữ liệu công bố đó cũng cho thấy thu nhập cá nhân ở Mỹ giảm 0,7% so với tháng trước, đảo ngược mức tăng 0,7% của tháng 9. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nhóm chuyển tiếp của Tổng thống đắc cử Joe Biden đã bắt đầu hành động, một ngày sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump chính thức dọn đường cho một cuộc chuyển giao quyền lực có trật tự. Sau hai tuần trì hoãn, ông Biden ​​sẽ bắt đầu nhận thông báo về các cuộc họp giao ban an ninh quốc gia và các cố vấn của ông sẽ bắt đầu làm việc với các quan chức y tế đương chức về kế hoạch phân phối vắc-xin covid-19. Trong khi đó, các quan chức Pennsylvania đã chứng nhận kết quả bầu cử của bang, củng cố chiến thắng của ông Biden.

Lần đầu tiên chỉ số Dow Jones vượt 30.000 điểm. Việc quá trình chuyển giao của ông Biden chính thức bắt đầu, các báo cáo cho thấy ông sẽ bổ nhiệm Janet Yellen, cựu lãnh đạo Cục Dự trữ Liên bang, làm bộ trưởng tài chính, và những tin tức đầy hy vọng khác về vắc-xin covid-19 đều giúp cổ phiếu tăng giá . Hồi tháng 3, chỉ số blue-chip này đã giảm xuống dưới 19,000 điểm. Các kết quả thử nghiệm đầy hứa hẹn, loại mới nhất được công bố hôm thứ Hai, cho thấy có thể có một loại vắc xin được đưa vào sử dụng từ cuối năm nay. S&P 500 và Nasdaq cũng tăng. Continue reading “Thế giới hôm nay: 25/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Muhammad bin Salman, thái tử Ả Rập Saudi, đã tổ chức một cuộc họp bí mật vào Chủ nhật với Binyamin Netanyahu. Đây được cho là cuộc gặp Israel-Saudi đầu tiên được thừa nhận công khai. Các nội dung bao gồm Iran và các cuộc đàm phán thương mại, nhưng các nhà lãnh đạo không đạt được những thỏa thuận “quan trọng”. Tổng thống Donald Trump trước đó đã thúc giục hai nước tìm tiếng nói chung.

Các thẩm phán Pháp đã hoãn phiên tòa xét xử Nicolas Sarkozy. Cựu tổng thống đáng lẽ phải ra hầu tòa, vì bị cáo buộc tham nhũng và đổi chác quyền lực. Thẩm phán Gilbert Azibert, một trong những người bị buộc tội chung với ông Sarkozy, đã xin hoãn xét xử vì lý do sức khỏe (ông có nhiều nguy cơ bị bệnh nặng vì covid-19). Phiên tòa sẽ nối lại vào thứ Năm. Continue reading “Thế giới hôm nay: 24/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mỹ vượt 12 triệu ca nhiễm covid-19 được xác nhận và hơn 255.000 ca tử vong do căn bệnh này. California đã áp đặt lệnh giới nghiêm ban đêm để hạn chế tỷ lệ lây nhiễm ở bang, hiện cao hơn mức cao nhất trước đó hồi tháng 8. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh cũng khuyến cáo người Mỹ tránh đi du lịch trong kỳ nghỉ Lễ Tạ ơn vào thứ Năm tuần này để ngăn lây nhiễm. Nhiều người sẽ bỏ ngoài tai lời khuyên này.

Twitter và Facebook cho biết họ sẽ trao quyền kiểm soát các tài khoản chính thức của Tổng thống Hoa Kỳ trên các nền tảng truyền thông xã hội của họ cho Joe Biden và nhóm của ông vào ngày 20 tháng 1, ngày nhậm chức của tổng thống mới. Donald Trump tiếp tục sở hữu tài khoản Twitter cá nhân @realDonaldTrump và trang Facebook @DonaldTrump sau ngày đó. Thông báo được đưa ra khi ông Trump và các đảng viên Cộng hòa khác liên tục tìm cách làm suy yếu tính hợp pháp trong chiến thắng của ông Biden ngày 3 tháng 11. Continue reading “Thế giới hôm nay: 23/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ tăng lãi suất từ ​​10,25% lên 15%. Mức tăng này là nhằm ổn định đồng lira và giúp kiềm chế lạm phát năm vốn chạm mức gần 12% trong những tháng gần đây. Đây cũng là một dấu hiệu cho thấy Tổng thống Recep Tayyip Erdogan, vốn là một người phản đối quyết liệt tỷ giá cao, đang nghiêm túc trong việc ổn định đồng tiền của đất nước.

Số lượng đơn xin trợ cấp thất nghiệp mới ở Mỹ tăng 31.000 trong tuần trước, lên 742.000. Các nhà kinh tế thì dự đoán giảm nhẹ. Con số tăng này phản ánh tác động của làn sóng coronavirus mới lên các doanh nghiệp Mỹ, trong bối cảnh những hạn chế mới áp đặt làm giảm nhu cầu. Song, thị trường lao động đã phục hồi nhẹ trong những tháng gần đây, dù vẫn chưa trở lại mức trước đại dịch. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

TIÊU ĐIỂM

Mỹ đẩy nhanh rút quân khỏi Afghanistan

Donald Trump đang gấp rút đưa quân ra khỏi Afghanistan. Vào tháng 2, Mỹ hứa sẽ rút lực lượng của mình trước tháng 5 năm sau nếu Taliban cắt đứt quan hệ với khủng bố quốc tế và bắt đầu đối thoại chân thành với chính phủ Afghanistan. Các cuộc đàm phán đó bắt đầu ở Doha vào tháng 9, nhưng tiến độ không mấy khả quan. Dù vậy, số lượng lính Mỹ ở Afghanistan vẫn giảm từ 9.000 xuống còn 4.500 người trong năm qua. Continue reading “Thế giới hôm nay: 19/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Ethiopia Abiy Ahmed cam kết tiến hành một “hành động quan trọng cuối cùng” trong cuộc xung đột với khu vực Tigray ở miền bắc. Các lực lượng của chính phủ ông dự kiến ​​sẽ tiến vào thủ phủ Mekelle của Tigray sau khi các lãnh đạo vùng này làm ngơ thời hạn hạ vũ khí. LHQ đã mô tả tình hình là một “cuộc khủng hoảng nhân đạo toàn diện”. Khoảng 30.000 người tị nạn đã chạy sang nước láng giềng Sudan.

Cảnh sát Thái Lan bắn hơi cay và vòi rồng vào hàng trăm người biểu tình gần tòa nhà quốc hội ở thủ đô Bangkok. Khi ấy các nhà lập pháp bên trong đang tranh luận về các thay đổi hiến pháp. Những người biểu tình muốn cải cách chế độ quân chủ và thủ tướng Prayuth Chan-ocha, cựu tổng tư lệnh quân đội nắm quyền từ 2014, phải từ chức. Một số người đã bị thương trong các cuộc biểu tình. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hãng dược Mỹ Moderna thông báo vắc-xin covid-19 thử nghiệm của họ đã đạt hiệu quả phòng ngừa bệnh 94,5%. Kết quả của một thử nghiệm giai đoạn cuối, với sự tham gia của 30.000 người Mỹ trưởng thành, được đưa ra một tuần sau khi Pfizer công bố mức độ hiệu quả tương tự với thuốc của họ. Vắc-xin của Moderna không cần phải được bảo quản ở nhiệt độ siêu lạnh như thuốc của Pfizer.

Hungary và Ba Lan chặn dự thảo ngân sách của EU và gói giải cứu virus, vì các gói này coi việc tôn trọng pháp quyền trở thành một điều kiện rót quỹ. Thủ tướng Áo cho biết quy định này là cần thiết với số tiền khổng lồ được đề cập. Ngân sách cho giai đoạn 2021-27 là 1,1 nghìn tỷ euro (1,3 nghìn tỷ đô la) trong khi quỹ phục hồi là 750 tỷ euro. Continue reading “Thế giới hôm nay: 17/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mười thành viên của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á, cùng với Úc, Trung Quốc, Nhật Bản, New Zealand và Hàn Quốc, vừa ký kết một hiệp định thương mại. Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực (RCEP) sẽ tạo ra khối thương mại lớn nhất thế giới và chiếm gần một phần ba GDP toàn cầu. Nhóm này, không bao gồm Mỹ, sẽ tăng cường ảnh hưởng của Trung Quốc trong khu vực.

Donald Trump lần đầu tiên thừa nhận chiến thắng của Joe Biden, nhưng tiếp tục nhấn mạnh bầu cử đã bị gian lận. Sau đó, ông tweet “Tôi KHÔNG thừa nhận GÌ CẢ!” Ông Trump đang theo đuổi các thách thức pháp lý khác nhau xoay quanh vấn đề kiểm phiếu. Không một vụ nào trong số chúng được cho là sẽ thành công. Cuối tuần qua, hàng nghìn người ủng hộ ông Trump đã biểu tình phản đối kết quả ở Washington, DC. Continue reading “Thế giới hôm nay: 16/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Donald Trump vừa tung ra hơn một chục tweet đả kích Fox News, nhà đài đã làm rất nhiều để giúp chống đỡ cho nhiệm kỳ tổng thống của ông. Một số người dẫn chương trình bình luận của Fox vẫn theo sát quan điểm của ông nhưng nhóm tin tức của hãng công khai bác bỏ khiếu nại của ông về gian lận bầu cử. Ông Trump đã kêu gọi người theo dõi chuyển sang xem OANN và Newsmax, hai nhà đài cực hữu. Nhưng trang web tin tức Axios đưa tin ông đang lên kế hoạch xây dựng một kênh của riêng mình.

Tổng thống đắc cử Joe Biden đã bổ nhiệm Ron Klain làm chánh văn phòng Nhà Trắng. Ông Klain từng đảm nhiệm vai trò tương tự cho Biden khi ông còn là phó tổng thống. Ông Klain được bổ nhiệm làm “sa hoàng chống Ebola” vào năm 2014, khi căn bệnh này đe dọa nước Mỹ trong một khoảng thời gian ngắn. (Ông được Kevin Spacey thể hiện trong “Recount”, một bộ phim Hollywood về cuộc bầu cử tổng thống đầy tranh cãi năm 2000). Continue reading “Thế giới hôm nay: 13/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tất cả các nghị sĩ ủng hộ dân chủ của Hồng Kông đã từ chức sau khi bốn đồng nghiệp của họ bị trục xuất khỏi cơ quan lập pháp của thành phố. Bốn nhà lập pháp bị loại sau khi một nghị quyết được thông qua ở Bắc Kinh yêu cầu loại bỏ những người ủng hộ Hồng Kông độc lập, kêu gọi nước ngoài can thiệp, từ chối thừa nhận chủ quyền của Trung Quốc hay đe dọa an ninh quốc gia. Cả bốn người đều được coi là trung dung; không ai ủng hộ độc lập.

Đảng Phát triển và Đoàn kết Liên bang của Myanmar, một đảng đối lập được quân đội hậu thuẫn, đã bác bỏ kết quả cuộc bầu cử tuần trước và kêu gọi ủy ban bầu cử tổ chức một cuộc bỏ phiếu khác. Mặc dù kết quả hoàn chỉnh vẫn chưa được công bố, các con số ban đầu cho thấy Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ cầm quyền sẽ tiếp tục tại vị. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hai hãng dược phẩm Pfizer và BioNTech thông báo loại vắc-xin mà họ đang hợp tác đã đạt hiệu quả trên 90% trong ngăn ngừa các ca nhiễm covid-19 có triệu chứng. Kết quả này dựa trên một phân tích tạm do một nhóm giám sát dữ liệu độc lập thực hiện. Pfizer nói không có lo ngại nghiêm trọng nào về an toàn phát sinh trong các thử nghiệm. Bước tiếp theo sẽ là xin cấp phép khẩn cấp cho vắc-xin ở Mỹ và Châu Âu. Tin tức về hai loại vắc-xin khác, từ AstraZeneca, hợp tác với một nhóm của Đại học Oxford, và Moderna, một công ty công nghệ sinh học Mỹ, sẽ đến trong những tuần tới.

Thị trường chứng khoán tăng trên toàn thế giới trước thông báo của Pfizer, với kỳ vọng vắc-xin có thể giúp quay lại trạng thái kinh tế bình thường. Giá cổ phiếu Mỹ tăng vọt khi mở cửa, với các hãng hàng không, ngân hàng và chuỗi rạp chiếu phim tăng mạnh, cũng như Pfizer và BioNTech. Một số chỉ số châu Âu cũng tăng gần 10%. Trong khi đó, giá một thùng dầu tăng hơn 9% vì kỳ vọng tăng trưởng kinh tế và nhu cầu năng lượng cao hơn. Continue reading “Thế giới hôm nay: 10/11/2020”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Theo Đại học Johns Hopkins, đến nay đã có hơn 50 triệu ca nhiễm covid-19 được ghi nhận trên toàn cầu. Số người chết chỉ hơn 1,25 triệu. Gần 1/5 số ca bệnh được ghi nhận là ở Mỹ, nơi có khoảng 10 triệu ca mắc và 250.000 ca tử vong. Joe Biden, tổng thống đắc cử, cho biết ông sẽ công bố tổ chuyên trách covid-19 mới của ông trong hôm nay.

Hàng triệu người đã bỏ phiếu trong cuộc bầu cử thứ hai ở Myanmar kể từ khi chấm dứt chế độ quân sự hồi năm 2011. Bà Aung San Suu Kyi, lãnh đạo của Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ, được cho là sẽ tiếp tục nắm quyền. Nhưng uy tín dân chủ của cuộc bầu cử đã bị tổn hại vì việc hủy bỏ phiếu ở các vùng bị ảnh hưởng bởi xung đột dân sự và việc tước quyền đi bầu của hầu như tất cả người dân Rohingya, một sắc tộc Hồi giáo thiểu số đang bị đàn áp. Continue reading “Thế giới hôm nay: 09/11/2020”