Tư liệu học thuật chuyên ngành nghiên cứu quốc tế
Nguồn: James Palmer, “China Prepares to Endure a Trade War”, Foreign Policy, 08/04/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Sau một tuần căng thẳng, diễn biến tiếp theo sẽ là gì?
Tiêu điểm tuần này: Bắc Kinh đối mặt với thế lưỡng nan chiến lược khi căng thẳng thương mại leo thang; Nhiều tin đồn lan truyền xoay quanh một vị tướng cấp cao; Gói kích cầu kinh tế được mong đợi bấy lâu nay có thể sớm thành hiện thực. Continue reading “Trung Quốc chuẩn bị trường kỳ thương chiến”
Nguồn: James Palmer, “China Looks to Neighbors as Trump Tariffs Loom”, Foreign Policy, 01/04/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Bắc Kinh, Seoul và Tokyo đã nhất trí hợp tác chặt chẽ hơn trong thương mại tự do.
Tiêu điểm tuần này: Trung Quốc tìm cách củng cố quan hệ thương mại với Nhật Bản và Hàn Quốc trước nguy cơ Mỹ áp thuế đối ứng; Bắc Kinh gây sức ép lên tập đoàn Hồng Kông khi đồng ý thương vụ bán cảng ở kênh đào Panama; Bang Florida của Mỹ sa thải một giáo sư Trung Quốc theo “đạo luật năm 2023 về ảnh hưởng của nước ngoài”. Continue reading “Trung Quốc tìm đến láng giềng khi thuế quan của Trump sắp có hiệu lực”
Nguồn: James Palmer, “U.S. Cybersecurity Weakness Benefits China”, Foreign Policy, 25/03/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Vụ rò rỉ tin nhắn trong nhóm chat của chính quyền Trump cho thấy Trung Quốc có lẽ đang chiếm ưu thế trong chiến tranh thông tin.
Tiêu điểm tuần này: Vụ rò rỉ nhóm chat của chính quyền Trump phản ánh nguy cơ Mỹ đánh mất vị thế về an ninh mạng trước Trung Quốc; Bắc Kinh có thể tạm ngừng mua dầu từ Venezuela khi Trump đe dọa áp thêm thuế quan; Làn sóng phát triển mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) ở Trung Quốc sau khi DeepSeek ra mắt. Continue reading “Lợi thế của Trung Quốc từ lỗ hổng an ninh mạng của Mỹ”
Nguồn: James Palmer, “China Faces PR Challenge in Zambia”, Foreign Policy, 18/03/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Sự cố tràn chất thải a-xít từ một mỏ đồng thuộc sở hữu của Trung Quốc đã làm ô nhiễm tuyến đường thủy quan trọng nhất của Zambia.
Tiêu điểm tuần này: Vụ tràn a-xít nghiêm trọng tại một mỏ đồng Trung Quốc làm ô nhiễm một con sông ở Zambia; Trung Quốc tìm cách cản trở kế hoạch của liên danh do BlackRock đứng đầu nhằm mua lại cảng ở kênh đào Panama; Các khoản cắt giảm của chính quyền Trump đối với Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) và Đài Á Châu Tự Do (RFA) làm tổn hại đến khả năng hiểu biết về Trung Quốc tại Mỹ. Continue reading “Hình ảnh của Trung Quốc gặp thách thức sau sự cố tràn a-xít tại Zambia”
Nguồn: Yanis Varoufakis, “Donald Trump’s economic masterplan”, UnHerd, 12/02/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Trump đang lên kế hoạch cho một “cú sốc” đối nghịch lại “Cú sốc Nixon”.
Trước những động thái về mặt kinh tế của Trump, những nhà phê bình với quan điểm chính trị ôn hoà vừa tuyệt vọng vừa hy vọng rằng cơn sốt thuế quan của Trump sẽ sớm hạ nhiệt. Họ cho rằng, Trump sẽ tiếp tục khoa trương cho đến khi thực tế phơi bày ra sự thiếu cơ sở trong lập luận kinh tế của ông. Nhưng một điều mà họ không nhận ra: Nỗi ám ảnh của Trump với thuế quan lại chính là một phần trong một kế hoạch kinh tế toàn cầu dù tiềm ẩn nhiều rủi ro nhưng lại có nền tảng vững chắc. Continue reading “Tại sao chiến tranh thuế quan của Trump không điên rồ như nhiều người nghĩ?”
Nguồn: James Palmer, “China Leans Into Trade War”, Foreign Policy, 11/03/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Các quan chức ở Bắc Kinh có thể sẵn sàng chiến đấu đến cùng, nhưng liệu công chúng Trung Quốc có như vậy?
Tiêu điểm tuần này: Bắc Kinh gia tăng giọng điệu cứng rắn trong cuộc chiến thương mại với Mỹ; Quốc hội Trung Quốc kết thúc kỳ họp Lưỡng hội thường niên; Chính phủ Trung Quốc ra mắt quỹ đầu tư mạo hiểm tập trung vào công nghệ và đổi mới. Continue reading “Trung Quốc sẵn sàng đối đầu trong cuộc chiến thương mại”
Nguồn: James Palmer, “Another High-Ranking Chinese Official Falls”, Foreign Policy, 04/03/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Kim Tráng Long (Jin Zhuanglong) là ủy viên Quốc vụ viện mới nhất bị loại khỏi bộ máy trong chiến dịch thanh trừng đang tiếp diễn của Chủ tịch Tập Cận Bình.
Tiêu điểm tuần này: Người đứng đầu Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc bị loại khỏi bộ máy trong chiến dịch thanh trừng của Tập; Bắc Kinh đáp trả bằng các biện pháp trả đũa khi hàng hoá Trung Quốc bị Mỹ tăng thuế; Tập đoàn sản xuất chip TSMC của Đài Loan cam kết một khoản đầu tư lớn vào ngành chip bán dẫn ở Mỹ. Continue reading “Lại thêm một quan chức cấp cao khác của Trung Quốc bị thanh trừng”
Nguồn: James Palmer, “As Trump Abandons Allies, How Will China Respond”, Foreign Policy, 25/02/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Cách tiếp cận gây sốc của Mỹ khiến Bắc Kinh vừa thấy hài lòng vừa lo ngại.
Tiêu điểm tuần này: Tổng thống Mỹ Donald Trump đổi cách tiếp cận với đồng minh khiến Bắc Kinh vừa thấy hài lòng vừa thấy bất an; Trung Quốc thể hiện vị thế của mình thông qua các biện pháp kiểm soát hoạt động khai thác và chế biến tài nguyên đất hiếm; Hoãn tuyên án tội danh lừa đảo đối với tỉ phú Trung Quốc Quách Văn Quý. Continue reading “Trung Quốc sẽ phản ứng thế nào khi Trump bỏ rơi đồng minh?”
Nguồn: James Palmer, “Xi Sends Message to China’s Private Sector”, Foreign Policy, 18/02/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Cuộc gặp với các CEO hàng đầu đánh dấu tầm quan trọng của giới doanh nhân đối với nền kinh tế – miễn là họ vẫn chịu tỏ ra “thần phục” Tập.
Tiêu điểm tuần này: Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gửi đi thông điệp từ buổi gặp mặt các CEO hàng đầu trong khu vực tư nhân; Bắc Kinh vui mừng khi Elon Musk cắt giảm bộ máy chính phủ liên bang Mỹ; FDI vào Trung Quốc tiếp tục giảm. Continue reading “Tập gửi thông điệp đến khu vực kinh tế tư nhân”
Nguồn: James Palmer, “What Trump’s Steel Tariffs Mean for China”, Foreign Policy, 11/02/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Bắc Kinh đứng trước nguy cơ mất kênh tiếp cận gián tiếp vào thị trường Mỹ, nhưng điều này cũng khó mà làm suy yếu được ngành công nghiệp nặng của Trung Quốc.
Tiêu điểm tuần này: Thuế thép và nhôm của Mỹ khó làm lung lay vị thế thống trị của Trung Quốc trên thị trường toàn cầu; Trung Quốc có thể trở thành điểm đến hấp dẫn hơn cho nhân tài khoa học toàn cầu trong bối cảnh Mỹ cắt giảm tài trợ; Bắc Kinh dường như đang tăng cường sức ép nhằm dập tắt những lo ngại về thuốc generic sản xuất tại Trung Quốc. Continue reading “Thuế thép của Trump và tác động đối với Trung Quốc”
Nguồn: James Palmer, “China Responds to Trump’s Tariffs With Caution”, Foreign Policy, 04/2/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Bắc Kinh rốt cuộc là mục tiêu duy nhất của các mức thuế mới từ Mỹ cho đến thời điểm hiện tại.
Tiêu điểm tuần này: Mức thuế 10% áp lên hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ bắt đầu có hiệu lực; Những động thái ban đầu của chính quyền Trump tiềm ẩn rủi ro an ninh quốc gia mà Trung Quốc có thể lợi dụng; Vẫn còn nhiều câu hỏi xoay quanh mô hình AI mới của công ty Trung Quốc DeepSeek. Continue reading “Trung Quốc phản ứng thận trọng trước thuế quan của Trump”
Nguồn: James Palmer, “DeepSeek Doesn’t Signal an AI Space Race”, Foreign Policy, 28/1/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Thành công của DeepSeek chưa hẳn là một lý do thuyết phục để chính phủ Trung Quốc phải đầu tư một khoản tiền khổng lồ vào lĩnh vực này.
Tiêu điểm tuần này: Startup AI Trung Quốc DeepSeek gây xáo trộn thị trường Mỹ với mô hình ngôn ngữ lớn mới; Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa áp thuế nặng đối với chất bán dẫn của Đài Loan; Các bác sĩ đầu ngành ở Trung Quốc lên tiếng cảnh báo về hiệu quả của thuốc generic nội địa. Continue reading “DeepSeek và cuộc đua trí tuệ nhân tạo giữa Mỹ và Trung Quốc”
Nguồn: James Palmer, “TikTok Debate Could Stir White House Clash”, Foreign Policy, 21/1/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Đề nghị còn mơ hồ về mặt pháp lý của Trump nhằm gia hạn thêm thời gian cho TikTok tìm người mua đã để quyền quyết định vào tay Bắc Kinh.
Tiêu điểm tuần này: Đề nghị gia hạn thời gian để TikTok tìm người mua mới của tổng thống Trump khiến tương lai của ứng dụng này phụ thuộc vào Trung Quốc; Đài Loan đối mặt với khủng hoảng hiến pháp sau ba dự luật gây tranh cãi được thông qua hồi tháng 12; Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình điện đàm với Tổng thống Trump và Tổng thống Nga Vladimir Putin. Continue reading “Cuộc tranh luận về TikTok có thể gây ra xung đột trong Nhà Trắng”
Nguồn: Sheena Chestnut Greitens và Isaac B. Kardon, “Vietnam Wants U.S. Help at Sea and Chinese Help at Home”, Foreign Policy, 13/1/2025
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Washington không nên đánh giá quá cao sức ảnh hưởng của mình đối với Hà Nội.
Trong bốn năm qua, chính quyền Biden đã đầu tư đáng kể nhằm mở rộng và làm sâu sắc mối quan hệ quốc phòng với Việt Nam. Những nỗ lực này đã đạt đến một tầm cao mới khi hai bên thiết lập quan hệ đối tác chiến lược toàn diện trong chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Joe Biden tới Hà Nội vào tháng 9 năm 2023.
Đối với Mỹ, thúc đẩy hợp tác quốc phòng với Việt Nam là một phương thức quan trọng để hiện thực hóa “lợi ích an ninh chung” ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, nhất là để đối phó với các hoạt động của Trung Quốc tại các vùng biển tranh chấp. Điều này được nhấn mạnh rõ trong cuộc gặp giữa Biden và Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm tại New York vào tháng 9 năm ngoái. Hai nhà lãnh đạo đã thảo luận về việc “hợp tác để đảm bảo một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương tự do và rộng mở” và “tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình và ổn định trong khu vực, đặc biệt là tại Biển Đông”. Continue reading “Việt Nam vừa muốn Mỹ giúp ở Biển Đông, vừa muốn Trung Quốc giúp về an ninh chế độ”
Nguồn: James Palmer, “Can Trump Strike a Deal Over TikTok?”, Foreign Policy, 14/1/2024
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Có vẻ như Tòa án Tối cao sẵn sàng giữ nguyên một đạo luật có thể khiến TikTok của Trung Quốc bị cấm – trừ khi TikTok “bán mình”.
Tiêu điểm tuần này: Toà án Tối cao Mỹ tổ chức phiên điều trần xem xét tính hợp pháp của lệnh cấm TikTok được thông qua vào năm ngoái; Vấn đề tội phạm xuyên biên giới được chú ý đến sau vụ giải cứu diễn viên Trung Quốc bị một băng nhóm ở Myanmar bắt cóc; Ông lớn trong lĩnh vực drone tại Trung Quốc DJI dỡ bỏ các hạn chế về khoanh vùng địa lý (geofencing) tại Mỹ và một số khu vực ở châu Âu. Continue reading “Liệu Trump có đảo ngược được lệnh cấm TikTok?”
Nguồn: James Palmer, “Salt Typhoon Stirs Panic in Washington,” Foreign Policy, 7/12/2024
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Quy mô đầy đủ của vụ tấn công mạng vẫn chưa được công bố, nhưng vụ việc đã khiến thái độ đồng lòng chống Trung Quốc tại Washington thêm phần mạnh mẽ.
Tiêu điểm tuần này: Hoang mang tại Washington tiếp tục gia tăng do nhóm tin tặc Salt Typhoon (Bão Muối) tấn công vào hệ thống viễn thông của Mỹ; Công bố bài phát biểu nội bộ vào ngày 1 tháng 1 của Chủ tịch Tập Cận Bình, Đảng Cộng sản Trung Quốc đang phát đi một thông điệp; Bộ Quốc phòng Mỹ đưa gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc Tencent vào danh sách đen do có liên hệ với quân đội Trung Quốc. Continue reading “Nhóm tin tặc Salt Typhoon của Trung Quốc gây hoang mang cho Washington”
Nguồn: James Palmer, “5 Predictions for China in 2025,” Foreign Policy, 31/12/2024
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Từ cuộc chiến thương mại đang âm ỉ đến những cơ hội trên trường quốc tế, dưới đây là những vấn đề mà chúng tôi quan tâm trong năm tới.
Năm qua là một năm tương đối yên bình nhưng cũng khá ảm đạm đối với Trung Quốc. Nhưng 2025 có thể sẽ sóng gió hơn nhiều, đặc biệt là trong các xung đột với Mỹ. Đại dịch COVID-19, khởi phát cách đây gần năm năm, cho thấy rằng một đất nước với 1,4 tỷ dân luôn tiềm ẩn những điều khó lường. Sự trở lại của Donald Trump, một người với tính khí thất thường, càng làm tăng thêm yếu tố bất định. Continue reading “Năm dự đoán về Trung Quốc năm 2025”
Nguồn: James Palmer, “China’s Year in Review,” Foreign Policy, 24/12/2024
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Liệu 2024 có phải là khoảng lặng trước khi cơn phong ba ập đến Bắc Kinh?
Trung Quốc vừa trải qua một năm dài khi suy thoái kinh tế phủ kín các bản tin cùng bầu không khí ảm đạm bao trùm khắp xã hội. Đất nước này vẫn chưa thoát khỏi dư chấn hậu COVID-19 và và đang chìm trong vũng lầy chính trị. Liệu 2024 có phải là chút tĩnh lặng trước sóng gió?
Từ nhiều năm trước, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã khẳng định ông không có ý định từ bỏ quyền lực. Thế nhưng, ông Tập lại tỏ ra thiếu những ý tưởng mới và quay lại với các mối lo ngại cũ như sự can thiệp của phương Tây, tham nhũng và chính sách thắt lưng buộc bụng. Đối với Tập, giải pháp cho mọi vấn đề luôn chỉ có một: phải tập trung thêm quyền lực cho Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ). Continue reading “Nhìn lại Trung Quốc năm 2024”
Nguồn: James Palmer, “What Trump’s Personalized Presidency Means for China,” Foreign Policy, 17/12/2024
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Dù còn những trở ngại ngăn cản Mỹ và Trung Quốc xích lại gần nhau, Bắc Kinh vẫn có thể tìm ra cách để đạt được các thỏa thuận.
Tiêu điểm tuần này: Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump gợi ý một con đường mới cho quan hệ Mỹ – Trung qua lời mời tham dự lễ nhậm chức của mình; Hoàng tử Andrew của Anh bị cuốn vào một vụ bê bối liên quan đến một doanh nhân người Trung Quốc; Quốc hội Mỹ gia hạn một thỏa thuận hợp tác khoa học bất chấp một số phản đối. Continue reading “Tác động của chính quyền “kiểu Trump” đối với Trung Quốc”
Nguồn: James Palmer, “China Needs a New Approach in Syria,” Foreign Policy, 10/12/2024
Biên dịch: Tạ Kiều Trang
Bắc Kinh nhìn nhận lại ván cược thất bại của mình với chế độ Assad.
Tiêu điểm tuần này: Trung Quốc cân nhắc lại cách tiếp cận vấn đề sau khi chính phủ Syria sụp đổ; Giới chức Trung Quốc thận trọng và lặng lẽ theo dõi khủng hoảng chính trị tại Hàn Quốc; TikTok thất bại trong việc kháng cáo một đạo luật của Mỹ có thể khiến ứng dụng này bị cấm.
Trung Quốc phản ứng trước sự sụp đổ của chế độ Assad tại Syria
Sau sự sụp đổ nhanh chóng của chính phủ Syria vào hôm Chủ nhật, Trung Quốc có vẻ sẽ ngẫm lại về nước cờ thua của mình khi đã đặt cược vào chế độ của Tổng thống Bashar al-Assad. Nhưng khi tình hình lắng xuống, các nhà lãnh đạo mới ở Damascus có lẽ cũng sẽ tìm kiếm cho mình những đồng minh đáng tin cậy. Continue reading “Trung Quốc cần một cách tiếp cận mới ở Syria”
