10/06/1752: Franklin thả diều trong cơn giông

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: Franklin flies kite during thunderstorm, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1752, Benjamin Franklin đã thả diều trong cơn giông và thu được điện trong chai Leyden khi diều bị sét đánh. Điều này cho phép ông chứng minh bản chất điện của sét. Franklin bắt đầu quan tâm đến điện vào giữa những năm 1740, thời điểm mà nhiều người vẫn còn chưa biết về chủ đề này, và đã dành gần một thập niên để tiến hành các thí nghiệm điện. Ông là người đã đặt ra một số thuật ngữ được sử dụng ngày nay, bao gồm pin, dây dẫn và thợ điện. Ông cũng phát minh ra cột thu lôi, được sử dụng để bảo vệ các tòa nhà và tàu biển.

Franklin sinh ngày 17/01/1706, tại Boston, trong gia đình của một thợ làm nến và xà phòng tên là Josiah Franklin, cha của 17 đứa con cùng với người vợ là Abiah Folger. Franklin ngừng đến trường vào năm 10 tuổi, thay vào đó, ông theo học việc với anh trai James, một thợ in. Năm 1723, sau một lần tranh cãi với anh trai, Franklin rời Boston, chuyển đến sống ở Philadelphia, nơi ông tìm được việc làm thợ in.

Sau một thời gian ngắn làm thợ in ở London, Franklin trở lại Philadelphia và trở thành một doanh nhân thành công và là nhà xuất bản các ấn phẩm Pennsylvania Gazette và Poor Richard’s Almanack, một bộ sưu tập những câu danh ngôn khuyến khích mọi người siêng năng và trung thực để thăng tiến. Cuốn Almanack (niên giám), được Franklin xuất bản lần đầu vào năm 1733 dưới bút danh Richard Saunders, có rất nhiều danh ngôn như: “Chúa giúp những người biết tự giúp mình; Ngủ sớm và dậy sớm sẽ làm cho một người khỏe mạnh, giàu có và khôn ngoan.” (God helps those who help themselves; Early to bed and early to rise, makes a man healthy, wealthy, and wise.) Không rõ Franklin có nghe theo lời khuyên này hay không, nhưng ông chính là đại diện kinh điển cho những người Mỹ thành công vượt bậc. Ngoài những thành tựu trong kinh doanh và khoa học, ông còn được ghi nhận vì những đóng góp công dân của mình. Franklin đã giúp xây dựng thư viện, công ty bảo hiểm, bệnh viện thành phố và học viện ở Philadelphia mà sau này trở thành Đại học Pennsylvania.

Quan trọng nhất, Franklin là một trong những người cha lập quốc của Mỹ và đã có một sự nghiệp chính trị kéo dài bốn thập niên. Ông từng là một nhà lập pháp ở Pennsylvania, cũng như một nhà ngoại giao ở Anh và Pháp. Franklin là chính trị gia duy nhất đã ký tất cả bốn văn bản nền tảng sáng lập ra nước Mỹ: Tuyên ngôn Độc lập (1776), Hiệp ước Liên minh với Pháp (1778), Hiệp ước Paris (1783) – giúp thiết lập hòa bình với Vương quốc Anh, và Hiến pháp Hoa Kỳ (1787).

Franklin qua đời ở tuổi 84 vào ngày 17/04/1790, tại Philadelphia. Ông vẫn là một trong những nhân vật hàng đầu trong lịch sử Hoa Kỳ.