03/09/1783: Ký Hiệp ước Paris, chấm dứt Cách mạng Mỹ

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: Treaty of Paris signed, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1783, Cách mạng Mỹ chính thức chấm dứt khi đại diện các nước Mỹ, Anh, Tây Ban Nha và Pháp cùng nhau ký kết Hiệp ước Paris. Hành động này cũng biểu thị vị thế quốc gia tự do của Mỹ, khi Anh chính thức công nhận nền độc lập của 13 thuộc địa cũ của mình và biên giới của nước cộng hòa mới cũng được thống nhất: từ Florida kéo dài đến Ngũ Hồ ở phía bắc, và từ bờ biển Đại Tây Dương đến sông Mississippi ở phía tây.

Những sự kiện mở đường cho hiệp ước này diễn ra từ tháng 04/1775, khi tại một thảm cỏ gần Lexington, Massachusetts, người dân thuộc địa Mỹ dùng cách mạng vũ trang để đáp trả việc Vua George III từ chối cho phép họ tiến hành các cải cách chính trị và kinh tế. Ngày 04/07/1776, hơn một năm sau những phát súng đầu tiên của cuộc chiến, Quốc Hội Lục địa lần II đã chính thức thông qua Tuyên ngôn Độc lập. Tiếp đó là năm năm đầy khó khăn, và đến tháng 10/1781, Tướng Charles Lord Cornwallis của Anh đã đầu hàng lực lượng của Mỹ và Pháp tại Yorktown, Virginia, kết thúc trận chiến lớn cuối cùng trong Chiến tranh Cách mạng.

Tháng 09/1782, Benjamin Franklin, cùng với John Adams và John Jay, bắt đầu các cuộc đàm phán hòa bình chính thức với người Anh. Quốc Hội Lục địa ban đầu đã bổ nhiệm một ủy ban năm người – bao gồm Franklin, Adams và Jay, cùng với Thomas Jefferson và Henry Laurens – tham gia hòa đàm. Tuy nhiên, cả Jefferson và Laurens đều đã bỏ lỡ các phiên họp – chuyến đi của Jefferson bị trễ trong khi Laurens đã bị người Anh bắt giữ và đang bị tạm giam tại Tháp Luân Đôn. Phái đoàn Mỹ, vốn không tin tưởng vào người Pháp, đã chọn đàm phán riêng với Anh.

Trong các cuộc đàm phán, Franklin yêu cầu Anh giao Canada cho Mỹ. Điều này đã không xảy ra, nhưng người Mỹ vẫn giành được đủ lãnh thổ mới ở phía nam biên giới Canada để tăng gấp đôi kích thước của mình. Mỹ đàm phán thành công để được giữ quyền đánh cá quan trọng trong vùng biển Canada. Ngoài ra, Mỹ cũng đồng ý không ngăn cản các chủ nợ của Anh đang cố gắng thu hồi các khoản nợ của mình. Hai tháng sau, các chi tiết quan trọng đã được bổ sung và vào ngày 30/11/1782, Mỹ và Anh đã ký các điều khoản sơ bộ của hiệp ước. Pháp cũng đã ký thỏa thuận hòa bình sơ bộ riêng với Anh vào ngày 20/01/1783 và sau đó vào tháng 9 cùng năm, bản Hiệp ước cuối cùng đã được cả ba quốc gia ký cùng với Tây Ban Nha. Hiệp ước Paris đã được Quốc hội Lục địa phê chuẩn vào ngày 14/01/1784.