07/05/1954: Chiến thắng Điện Biên Phủ

182

Nguồn:French defeated at Dien Bien Phu,” History.com (truy cập ngày 06/5/2015).

Biên dịch & Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng

Ngày mùng 7 tháng 5 năm 1954, ở Tây Bắc Việt Nam, các lực lượng Việt Minh dưới sự lãnh đạo của Hồ Chí Minh đã đánh bại thành trì của Pháp ở Điện Biên Phủ sau 57 ngày bao vây. Chiến thắng của Việt Minh ở Điện Biên Phủ đánh dấu sự kết thúc ảnh hưởng của thực dân Pháp ở Đông Dương và mở đường cho sự chia cắt Việt Nam dọc theo vĩ tuyến 17 tại Hội nghị Genève.

Ngày mùng 2 tháng 9 năm 1945, ít lâu sau khi Nhật Bản đầu hàng vô điều kiện trong Thế chiến II, nhà lãnh đạo cộng sản Hồ Chí Minh đã tuyên bố khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, với hi vọng ngăn chặn người Pháp tái chiếm thuộc địa cũ của họ. Năm 1946, Hồ Chí Minh miễn cưỡng chấp nhận một đề nghị của Pháp, theo đó Việt Nam được tồn tại như một nhà nước tự trị trong khối Liên hiệp Pháp, nhưng chiến tranh đã nổ ra khi người Pháp cố gắng thiết lập lại chế độ thực dân ở Đông Dương. Bắt đầu từ năm 1949, Việt Minh đã tiến hành chiến tranh du kích ngày một hiệu quả để chống lại Pháp với sự hỗ trợ quân sự và kinh tế từ nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa mới thành lập. Pháp nhận được nhiều viện trợ quân sự từ Hoa Kỳ.

Tháng 11 năm 1953, người Pháp, đã mệt mỏi với những cuộc chiến tranh du kích, chiếm Điện Biên Phủ, một tiền đồn nhỏ vùng núi gần biên giới Việt Lào. Dù quân đội Việt Nam nhanh chóng cắt đứt mọi con đường dẫn đến pháo đài, người Pháp vẫn tự tin rằng họ có thể chu cấp cho Điện Biên Phủ bằng đường hàng không. Tuy pháo đài Điện Biên Phủ nằm lộ thiên, người Pháp tin rằng lực lượng pháo binh có ưu thế của họ sẽ phòng thủ được an toàn. Năm 1954, quân đội Việt Minh, dưới sự chỉ huy của Đại tướng Võ Nguyên Giáp, hành quân tới Điện Biên và đến tháng 3 thì bắt đầu bao vây nó bằng bốn vạn binh lính và pháo hạng nặng.

Cuộc tấn công đầu tiên của Việt Minh nhằm vào 13 nghìn quân Pháp ở Điện Biên Phủ diễn ra vào ngày 12 tháng 3, và mặc dù được hỗ trợ bằng không quân, đến cuối tháng 4 quân Pháp chỉ còn giữ được một vùng đất rộng khoảng hơn 5 km2. Ngày mùng 7 tháng 5, sau 57 ngày bị vây hãm, pháo đài của Pháp sụp đổ.

Mặc dù sự thất bại của quân đội Pháp đã chấm dứt những nỗ lực thuộc địa hóa của họ ở Đông Dương, Mỹ đã nhanh chóng lấp đầy khoảng trống, tăng cường viện trợ quân sự cho miền Nam Việt Nam và bắt đầu gửi cố vấn quân sự từ năm 1959.