Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Thị trường chứng khoán châu Âu giảm khi một số quốc gia công bố các biện pháp mới để kiềm chế đợt tăng ca nhiễm covid-19. Pháp tuyên bố phong tỏa toàn quốc lần hai (mặc dù các trường học vẫn mở cửa). Đức cho biết sẽ đóng cửa các quán bar, nhà hàng, rạp chiếu phim và phòng hòa nhạc trong một tháng. Phó thủ tướng Nga nói giường bệnh đã lên tới trên 90% công suất ở 16 trong số 49 khu vực của nước này.
Giá cổ phiếu Mỹ cũng giảm trong bối cảnh e ngại gia tăng ca nhiễm covid-19 ở châu Âu và trong nước sẽ làm hỏng phục hồi kinh tế vốn mong manh. Triển vọng về một thỏa thuận kích thích mới trước cuộc bầu cử tổng thống ngày 3 tháng 11 là mờ mịt; và cũng có lo ngại kết quả bầu cử có thể bị tranh chấp. S&P 500 và Dow Jones Industrial Average đều giảm hơn 3%.
Hàng triệu người Ấn Độ đã bỏ phiếu trong các cuộc bầu cử ở bang Bihar, ngay cả khi đất nước tiến gần đến 8 triệu ca nhiễm covid-19 chính thức. Đây là các cuộc bầu cử lớn nhất trên toàn thế giới kể từ khi đại dịch bùng nổ. Bihar hiện được điều hành bởi một liên minh do BJP đứng đầu, đảng cũng đang cầm quyền ở cấp quốc gia. BJP đã hứa sẽ cung cấp vắc xin miễn phí cho mọi người trong tiểu bang.
Boeing công bố quý thứ tư liên tiếp âm sổ, lỗ 466 triệu USD trong quý ba, xuất phát từ đại dịch và việc máy bay 737 MAX bị cấm bay. Họ cũng công bố kế hoạch cắt giảm thêm 7.000 nhân viên. Đến năm 2022, hãng sẽ hoàn tất sa thải 1/5 trong số 160.000 nhân công trước khủng hoảng.
Cổ phiếu Deutsche Bank giảm mặc dù ngân hàng Đức báo cáo bất ngờ có lợi nhuận trở lại trong quý ba. Công ty đã kiếm được 182 triệu euro (214 triệu đô la) cho các cổ đông, khoản lợi nhuận đầu tiên kể từ các quý đầu của năm 2019, nhờ doanh thu từ giao dịch trái phiếu tăng 47% và giảm dự phòng rủi ro tín dụng.
Các nhà lập pháp Mỹ cáo buộc các giám đốc điều hành của Alphabet (công ty mẹ của Google), Facebook và Twitter lạm dụng quyền lực tại một phiên điều trần tại Thượng viện. Các nhà làm luật muốn điều chỉnh Mục 230 của Đạo luật về Khuôn phép Giao tiếp, theo đó cho phép các nền tảng trực tuyến miễn trừ pháp lý đối với nội dung mà người dùng đăng. Các lãnh đạo công nghệ bảo vệ luật này trong cuộc gặp online.
Các cuộc biểu tình diễn ra ở Philadelphia trong đêm thứ hai liên tiếp, sau khi cảnh sát bắn chết một người đàn ông da đen hôm thứ Hai. Walter Wallace đã cầm một con dao khi ông ta dường như tiếp cận các sĩ quan; cha người này nói anh mắc bệnh tâm thần. Mặc dù một số cuộc biểu tình diễn ra có trật tự, Lực lượng Vệ binh Quốc gia đã được triển khai sau khi một số khác lao vào cướp bóc và bạo lực.
TIÊU ĐIỂM
Kinh tế Mỹ tăng trưởng quý, nhưng vẫn âm theo năm
Số liệu GDP quý ba của Mỹ sẽ được công bố hôm nay và dự kiến là một con số đáng kinh ngạc. Nền kinh tế có thể đã tăng trưởng khoảng 8% giữa quý ba và quý hai, phá vỡ mọi kỷ lục trong quá khứ về tăng trưởng quý. Thật không may, kết quả này đến sau sự sụt giảm sản lượng còn đáng kinh ngạc hơn là 9% trong quý hai, vì covid-19 đóng băng các hoạt động kinh tế.
Sản lượng quý ba tăng vọt phản ánh việc nối lại một số hoạt động kinh doanh bị gián đoạn. Tuy nhiên, GDP của Mỹ vẫn thấp hơn 2% so với một năm trước. Vì vậy, trong khi Tổng thống Donald Trump có thể kỳ vọng con số GDP bội thu sẽ giúp thúc đẩy cho chiến dịch của ông trong những ngày cuối cùng trước bầu cử, người Mỹ vẫn đang cảm nhận nỗi đau của nền kinh tế bị suy yếu. Và họ bắt đầu lo lắng sự gia tăng ca nhiễm covid-19 mới sẽ làm cho mọi thành tựu phục hồi tiêu tan.
Cuộc họp chính sách tiền tệ của Ngân hàng TƯ Châu Âu
Các chiến lược gia ECB sẽ có nhiều điều để thảo luận tại cuộc họp chính sách tiền tệ hôm nay. Lạm phát hàng năm đã giảm xuống dưới 0 trong tháng 9, thấp hơn nhiều so với mục tiêu lạm phát của ngân hàng là “gần, nhưng dưới” 2%. Số liệu GDP ngày mai dự kiến cho thấy tăng trưởng kinh tế ở khu vực đồng euro phục hồi trở lại trong quý ba. Nhưng sự phục hồi đó dường như không được lâu.
Coronavirus lại đang lan rộng khắp lục địa và các chính phủ đang áp đặt các hạn chế chặt chẽ hơn lên hoạt động kinh tế. ECB đã có kế hoạch mua tới 1,35 nghìn tỷ euro (1,6 nghìn tỷ USD) trái phiếu chính phủ và doanh nghiệp để giúp nền kinh tế chống chọi với đại dịch. Họ có nên làm nhiều hơn nữa không? Một số thành viên trong hội đồng thống đốc của ngân hàng sẽ đợi đến tháng 12 mới trả lời câu hỏi đó, vì khi ấy ngân hàng thực hiện đánh giá đầy đủ về triển vọng nền kinh tế. Do đó, hầu hết các nhà kinh tế đều dự đoán hôm nay ECB án binh bất động. Song, kỳ vọng là sẽ có nới lỏng trong tháng 12.
Azerbaijan thắng thế trên chiến trường nhưng hoà đàm vẫn bế tắc
Các cuộc đàm phán quốc tế về Nagorno-Karabakh, chẳng hạn như cuộc gặp được tổ chức hôm nay ở Geneva, thường không thu hút được nhiều sự chú ý. Cái gọi là nhóm Minsk, do Mỹ, Pháp và Nga đồng chủ trì, đã được nói mãi trong nhiều năm qua, nhưng không có kết quả. Giờ đây, vấn đề này đã thu hút được cả thế giới chú ý.
Thất vọng vì thiếu tiến bộ [trong tiến trình đàm phán], tháng trước Azerbaijan đã mở một cuộc chiến toàn diện để giành lại các lãnh thổ mà họ mất vào tay người Armenia trong những năm 1990. Ngoài Nagorno-Karabakh, những khu vực này bao gồm bảy vùng liền kề tạo thành vùng đệm giữa Nagorno-Karabakh và Armenia. Sau một tháng chiến đấu, lực lượng Azerbaijan hiện đã kiểm soát một phần ở bốn trong số bảy vùng và đã ở trong tầm bắn phá tuyến đường tiếp tế chính nối Armenia và Nagorno-Karabakh. Trừ khi các cuộc đàm phán ở Geneva công nhận thực tế mới này trên thực địa, và để cho Azerbaijan đề xuất một lịch trình cụ thể cho Armenia rút quân, chiến tranh vẫn sẽ tiếp diễn.
Người Ba Lan biểu tình phản đối luật cấm phá thai
Phụ nữ trên khắp Ba Lan nghỉ học và nghỉ làm trong tuần này để phản đối phán quyết của tòa án hiến pháp vào ngày 22 tháng 10 về việc hạn chế hơn nữa khả năng tiếp cận phá thai. Các quy định của nước này, vốn đã được coi là khắt khe nhất châu Âu, sẽ không còn cho phép bác sĩ phá thai trong các trường hợp thai nhi bị dị tật nặng và không thể phục hồi, vốn chiếm hầu hết tất cả các ca phá thai hợp pháp ở Ba Lan.
Các chính trị gia trong đảng Pháp luật và Công lý (PiS) cầm quyền, được giáo hội Công giáo hậu thuẫn, từ lâu đã kêu gọi hạn chế chặt chẽ việc phá thai. Quyết định của tòa án đã bị các nhóm nhân quyền lên án. Nó cũng không được người dân ủng hộ: theo một cuộc thăm dò được tiến hành vào tuần này, 63% người Ba Lan ủng hộ việc phá thai trong những trường hợp thai nhi bị dị tật nghiêm trọng. Chỉ 13% số người được hỏi ủng hộ phán quyết. Dù vậy, bất chấp những lời chỉ trích trong và ngoài nước, các lãnh đạo PiS vẫn bảo vệ nó. Phán quyết có hiệu lực ngay khi được công bố chính thức.
Exxon thoái vốn khỏi Biển Bắc
Exxon đang thu hẹp kinh doanh. Sau khi bán cổ phần ở Na Uy vào năm ngoái, gã khổng lồ dầu mỏ Mỹ đã ấn định thời hạn cuối cùng là hôm nay để bán tài sản của họ tại vùng biển của Anh ở Biển Bắc. Các công ty trong toàn ngành đã và đang thoái vốn khỏi các tài sản cũ, thay vào đó quay sang các tài sản mới hơn, hứa hẹn hơn. Exxon đã tìm cách bán các hoạt động ở Biển Bắc— đã hơn 50 năm tuổi — ít nhất là trong năm qua.
Mặc dù tài nguyên của khu vực đang cạn đi nhưng người mua vẫn quan tâm. Chevron và ConocoPhillips bán các mỏ cũ ở Biển Bắc vào năm ngoái với giá lần lượt là 2 tỷ USD và 2,7 tỷ USD. Nhưng đó là trước đại dịch, trong khi giờ đây cầu và giá dầu giảm trên toàn cầu. Bất kỳ tin tức nào về các đề nghị mua giá cao bất ngờ trước khi công bố thu nhập quý vào ngày mai cũng sẽ làm nức lòng các nhà đầu tư của Exxon, những người đã được cảnh báo về kết quả chung đáng thất vọng.
