Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Nam Phi sẽ đóng cửa một số điểm tiêm chủng vì tình trạng bạo lực bất ổn. Đến nay đã có ít nhất 45 người thiệt mạng và gần 800 người bị bắt vì bạo loạn và cướp bóc sau khi cựu tổng thống Jacob Zuma bị kết án tù giam vào tuần trước. Vụ giẫm đạp tại một trung tâm mua sắm vào đêm thứ Hai vừa rồi cũng khiến mười người thiệt mạng. Hiện quân đội đã được triển khai, trong khi tổng thống Cyril Ramaphosa lên án bạo lực.
Chỉ số giá tiêu dùng của Mỹ tăng 0,9% trong tháng 6 – mức lạm phát tháng cao nhất kể từ năm 2008 – sau khi đã tăng 0,6% trong tháng 5. Tuy nhiên, Fed dự đoán áp lực lạm phát chỉ mang tính tạm thời và sẽ giảm bớt một khi các gián đoạn chuỗi cung ứng vì đại dịch được khắc phục.
Tổng thống Joe Biden mô tả việc các cơ quan lập pháp ở các bang Cộng hòa hạn chế quyền bỏ phiếu là “một bài thử quan trọng nhất đối với nền dân chủ của chúng ta kể từ sau cuộc nội chiến”. Phát biểu tại Philadelphia, ông Biden kêu gọi Quốc hội mở lại cuộc tranh luận về hai dự luật cải cách bầu cử của đảng Dân chủ vốn đã chết yểu tại Thượng viện vì thiếu ủng hộ lưỡng đảng. Động thái này của ông đến gần hai tuần sau khi Tòa án Tối cao tiếp tục làm suy yếu Đạo luật Quyền Bầu cử năm 1965.
Số người chết vì cháy bệnh viện ở Iraq đã tăng lên 92, với hơn 100 người bị thương. Nguyên nhân là do tia lửa bắn ra từ dây điện vào một bình ôxy gây phát nổ. Sự việc đau lòng khiến người thân của các nạn nhân đụng độ với cảnh sát bên ngoài bệnh viện ở phía nam thành phố Nassiriya. Đã có 13 người liên quan đến vụ hỏa hoạn phải nhận lệnh bắt giữ, bao gồm cả giám đốc y tế của tỉnh.
Hơn 1,7 triệu người đặt lịch hẹn tiêm vắc-xin ở Pháp sau khi có thông báo vắc-xin covid-19 sẽ là bắt buộc đối với nhân viên y tế. Những công dân khác sẽ cần “thẻ sức khỏe” từ tháng 8 để có thể dùng một số dịch vụ, bao gồm cửa hàng, quán bar và tàu hỏa. Tại Hy Lạp, nhân viên viện dưỡng lão cũng phải tiêm vắc-xin, còn các nhân viên chăm sóc sức khỏe khác phải tiêm phòng từ ngày 1 tháng 9.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cảnh báo các công ty, bao gồm công ty tài chính, “gián tiếp” liên hệ với “mạng lưới giám sát rộng lớn và đang phát triển” của chính phủ Trung Quốc ở Tân Cương có nguy cơ vi phạm luật pháp Hoa Kỳ. Thông báo này tiếp tục củng cố quan điểm trước đây của bộ, theo đó các doanh nghiệp và cá nhân nên rút khỏi mọi dự án kinh doanh ở Tân Cương vì có thể phạm tội lạm dụng nhân quyền và lao động cưỡng bức.
Sher Bahadur Deuba, nhà lãnh đạo đối lập chính của Nepal, lên tuyên thệ nhậm chức thủ tướng sau khi Tòa án Tối cao loại bỏ người tiền nhiệm của ông vì nhiều lần tìm cách giải tán quốc hội của đất nước. Đây sẽ là nhiệm kỳ thủ tướng thứ năm của ông Deuba. Quốc gia vùng Himalaya này đã trải qua nhiều năm trong bất ổn và có liên tiếp các chính phủ tồn tại ngắn ngày.
TIÊU ĐIỂM
Đàm phán khôi phục thoả thuận hạt nhân Iran có tiến triển nhưng không quá sáng sủa
Hôm nay là kỷ niệm sáu năm ngày ký Kế hoạch Hành động Toàn diện Chung (JCPOA), một thỏa thuận đa quốc gia hạn chế hoạt động hạt nhân của Iran. Song JCPOA đã không sống nổi ba năm, sau khi Mỹ rút khỏi hiệp định vào tháng 5 năm 2018.
Giờ đây Mỹ và Iran, thông qua trung gian, đang thảo luận phương cách hồi sinh nó, khi cả hai nước đều bày tỏ sẵn sàng hợp tác. Đặc phái viên của EU tại Liên Hợp Quốc cũng nói về “mức độ lạc quan mới”.
Dù vậy vẫn còn rất nhiều vấn đề. Tháng 8 này Ebrahim Raisi, một người theo chủ nghĩa dân tộc cứng rắn, sẽ kế nhiệm vị trí tổng thống Iran của Hassan Rouhani vốn theo quan điểm thực dụng. Ông Rouhani có lẽ không muốn dồn hết năng lượng trong tháng cuối của mình vào các hoạt động ngoại giao rầm rộ. Trong khi đó Mỹ không muốn dỡ bỏ tất cả các lệnh trừng phạt — hồi tháng 3 chính quyền Biden đã áp lệnh trừng phạt mới lên hai thành viên của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo. Do đó tương lai của JCPOA 2.0 rất bất định.
Số kỳ lân công nghệ tăng vọt ở Ấn độ
Zomato, một hãng giao đồ ăn trực tuyến, hôm nay sẽ niêm yết lần đầu trên thị trường chứng khoán Ấn Độ với kỳ vọng huy động 1,3 tỷ đô la. Đây là động thái mới nhất trong một tuần bội thu của các công ty khởi nghiệp Ấn Độ. Mới hôm thứ Hai ví kỹ thuật số lớn nhất Ấn Độ Paytm đã được các cổ đông chấp thuận cho tiến hành IPO lớn nhất đất nước, dự kiến huy động 2,1 tỷ đô la.
Ngân hàng đầu tư Credit Suisse đếm được 100 kỳ lân — các công ty được định giá trên 1 tỷ đô la — ở Ấn Độ. Chỉ trong bốn ngày của tháng 4 đã có sáu công ty diện này xuất hiện, so với chỉ tám trong cả năm 2020. Điều này là vì đại dịch khiến đầu tư gia tăng vào các doanh nghiệp fintech và giao thức ăn.
Hầu hết các hãng đều đang đốt tiền để giành thị phần. Trong khi một số hãng khác thì chơi nổi để hút khách. Tháng trước Nikhil Kamath, đồng sáng lập của sàn đầu tư trực tuyến Zerodha, đã tạo tranh cãi khi đánh bại một huyền thoại cờ vua trong một cuộc đấu từ thiện – với sự hỗ trợ của máy tính. Trong thế giới mờ ảo của giới công nghệ Ấn Độ, chẳng có sự nổi tiếng nào là xấu cả.
EU dự thảo một cơ chế thuế quan carbon mới
Trong nỗ lực đẩy mạnh tham vọng xanh của EU, hôm nay Ủy ban châu Âu sẽ công bố luật do họ đề xuất nhằm hỗ trợ mục tiêu giảm 55% lượng phát thải khí nhà kính của EU vào năm 2030 so với mức 1990.
Trọng tâm dự kiến là “cơ chế điều chỉnh biên giới carbon”: một mức thuế nhập khẩu dựa trên lượng carbon thải ra trong quá trình sản xuất. Cơ chế này là nhằm bảo vệ các doanh nghiệp châu Âu, vì họ phải trả tiền khi sử dụng carbon, khỏi bị các đối thủ nước ngoài vượt mặt nhờ quy định khí hậu ít nghiêm ngặt hơn ở các nước khác. Ngoài ra, về lý thuyết thì nó cũng giúp giữ lại các ngành sản xuất thải nhiều carbon ở trong EU.
Ban đầu cơ chế này sẽ chỉ áp dụng cho một số ngành công nghiệp, đặc biệt là nhôm, xi măng, thép và điện. Song vẫn rất khó để thực hiện nó. Ủy ban khẳng định cơ chế này tôn trọng các quy tắc thương mại toàn cầu. Nhưng Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ và Nam Phi, và các nước khác, nói cơ chế phân biệt đối xử với hàng hóa của họ.
Các ngân hàng Mỹ ăn nên làm ra trong quý hai năm nay
Trong suốt một năm qua, thu nhập của các ngân hàng lớn nhất ở Mỹ cùng theo một mô hình giống nhau. Lợi nhuận tại các ngân hàng đầu tư đã tăng vọt. Còn các ngân hàng bán lẻ — sau khi phải ghi giảm các khoản vay vì lỗ dự kiến vào đầu năm 2020 — đã dần điều chỉnh định giá trở lại, đầu tiên là nhờ kích thích tài khóa giúp khách hàng trụ vững, và giờ đây là khi nền kinh tế mở cửa trở lại. Nhìn chung nó giúp đem lại lợi nhuận ngoạn mục.
Kết quả quý 2 năm 2021 cũng không ngoại lệ. JPMorgan Chase và Goldman Sachs đã công bố doanh thu quý II đầy ấn tượng vào hôm qua. Hôm nay đến lượt Bank of America và Citigroup. CEO JP Morgan Chase, Jamie Dimon, cho biết các khách hàng có tiết kiệm tốt đang đẩy mạnh chi tiêu — thể hiện qua khối lượng thẻ ghi nợ và thẻ tín dụng cao hơn 22% trong quý 2 năm nay so với cùng kỳ 2019. Nền kinh tế vẫn bùng nổ thì các chủ ngân hàng vẫn dày túi.
