Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành
Nhận lời mời của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc, Chủ tịch nước Tập Cận Bình, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng sẽ thăm chính thức Trung Quốc từ ngày 30 tháng 10 đến ngày 2 tháng 11. Ông sẽ là nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên thăm Trung Quốc sau Đại hội 20 Đảng Cộng sản Trung Quốc. Trong vài ngày sau đó, Trung Quốc sẽ đón tiếp chuyến thăm của đông đủ các vị khách quý: Thủ tướng Pakistan Shehbaz Sharif, Tổng thống Tanzania Samia Suluhu Hassan và Thủ tướng Đức Scholz.
Một trong các đặc điểm của mối quan hệ Trung Quốc-Việt Nam là sự giao lưu về Đảng có tác dụng giương cờ định hướng mối quan hệ hai nước. Tình hữu nghị đặc biệt “Vừa là đồng chí vừa là anh em” là tài sản quý báu của hai Đảng và nhân dân hai nước Trung Quốc-Việt Nam. Từ khi mối quan hệ Trung Quốc-Việt Nam bình thường hóa vào đầu thập niên 1990, hai Đảng Trung Quốc-Việt Nam duy trì thông lệ gửi điện chúc mừng và thăm hỏi cấp cao lẫn nhau sau đại hội Đảng. Sau đại hội 19 Đảng Cộng sản Trung Quốc, nơi đầu tiên xuất ngoại đi thăm của Tổng Bí thư Tập Cận Bình là Việt Nam. Chuyến thăm này của ông Nguyễn Phú Trọng vừa kế tục truyền thống của hai Đảng vừa thể hiện rõ mối quan hệ tín nhiệm, hữu hảo lẫn nhau giữa hai Đảng. Bản tin của Thông tấn xã nhà nước Việt Nam nói, chuyến đi của ông Nguyễn Phú Trọng thể hiện chủ trương nhất quán của Việt Nam: Coi mối quan hệ với Trung Quốc là “ưu tiên hàng đầu” của chính sách đối ngoại.
Mối quan hệ Trung Quốc-Việt Nam còn có một tầng nấc tính đặc thù khác. Chính phủ Biden của Mỹ dốc sức vào cái gọi là “Tái lập môi trường chiến lược xung quanh Trung Quốc”, nói trắng ra là Washington đã nhìn thấy “không có cách nào hy vọng thay đổi Trung Quốc từ bên trong”, [đành] rút lui, tìm cách tạo dựng vòng vây Trung Quốc từ xung quanh, cô lập và kiềm chế Trung Quốc về ngoại giao và chiến lược. Cách đây mười mấy ngày, quan chức Chính phủ Mỹ phụ trách Đông Nam Á và Thái Bình Dương, trợ lý Ngoại trưởng Mỹ Kritenbrink vừa tới thăm Việt Nam, tại buổi họp báo ở Hà Nội, ông ta, với dụng ý riêng, đã bảo đảm với Việt Nam là sẽ “không cho phép một nước lớn nào đó dùng sức mạnh để ép buộc”, — ý đồ khiêu khích đã rõ mồn một.
Có lẽ là trong mắt giới tinh hoa chính trị Washington, mối quan hệ Trung Quốc-Việt Nam có rất nhiều chỗ có thể tạo ra hố ngăn cách chia rẽ, cho nên họ mới hao phí công sức rất lớn đi “làm công tác Việt Nam”, nhưng điều đó không thể ngăn cản bước hợp tác cùng có lợi Trung Quốc-Việt Nam, nguyên nhân căn bản là ở chỗ họ đánh giá thấp truyền thống độc lập tự chủ của ngoại giao Việt Nam, hiểu lầm nền móng vững chắc của sự hợp tác hữu hảo Trung-Việt Hai nước đều là quốc gia xã hội chủ nghĩa do Đảng Cộng sản cầm quyền, Trung Quốc cải cách mở cửa, Việt Nam “Đổi mới mở cửa”, cả hai hình thành nơi hội tụ lợi ích to lớn và các giá trị tham chiếu lẫn nhau, hai Đảng giao lưu khăng khít, dẫn dắt sự phát triển mối quan hệ hai nước. Nếu đơn giản hiểu điều này là Việt Nam “về kinh tế không thể không phụ thuộc vào Trung Quốc”, đó là nhận định sai lầm nghiêm trọng về mối quan hệ hai nước. Thực ra, Mỹ và phương Tây chưa bao giờ bỏ qua dịp làm “diễn biến hòa bình” với hai nước Trung Quốc-Việt Nam.
Vì thế chúng ta đặc biệt hiểu và tán thưởng chính sách “Bốn Không” của Việt Nam – Việt Nam chủ trương không tham gia liên minh quân sự; không liên kết chống lại nước khác; không cho phép nước ngoài lập căn cứ quân sự tại Việt Nam hoặc lợi dụng lãnh thổ Việt Nam để tác chiến với nước khác; trong quan hệ quốc tế không sử dụng vũ lực hoặc đe dọa dùng vũ lực. Điều đó thể hiện trí tuệ chính trị của Việt Nam.
Trên mức độ nhất định, “Bốn Không” đặt cơ sở phát triển mối quan hệ Trung-Việt về hướng “Bốn Tốt”. Những năm gần đây, Trung Quốc-Việt Nam kiên trì Phương Châm Mười Sáu Chữ “Láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai” và tinh thần “Bốn Tốt” mãi mãi làm “Láng giềng tốt, bạn bè tốt, đồng chí tốt, đối tác tốt”, tình hữu nghị hai nước được đẩy tới giai đoạn mới của mối quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện. Cuộc gặp mặt nhà lãnh đạo cấp cao nhất hai Đảng, hai nước lần này cũng sẽ làm cho tình hữu nghị Trung -Việt càng thêm vững chắc.
Trung Quốc-Việt Nam núi liền núi, sông liền sông, văn hóa gắn bó với nhau, hai nước lại đều ở vào thời kỳ đi lên trong công cuộc phát triển nhanh chóng xã hội, kinh tế. Sau đại hội 20 của Đảng Cộng sản Trung Quốc, công cuộc hiện đại hóa kiểu Trung Quốc trong tiến trình mới sẽ tạo ra nhiều cơ hội phát triển và nhiều lợi ích hơn cho các nước xung quanh, kể cả Việt Nam. Chúng ta vui mừng thấy các nước xung quanh đều tiến lên phồn vinh giàu mạnh, thành tích mà Trung Quốc và Việt Nam mỗi nước giành được trong xây dựng hiện đại hóa và mối quan hệ hữu nghị giữa hai nước chẳng những phù hợp lợi với ích của nhân dân hai nước mà còn hình thành hiệu ứng làm mẫu trong phạm vi khu vực và thế giới.
Sau cùng, chúng ta một lần nữa nhiệt liệt hoan nghênh chuyến thăm của ông Nguyễn Phú Trọng và các nhà lãnh đạo nước ngoài.
Nguyễn Hải Hoành biên dịch từ nguồn tiếng Trung trên Thời báo Hoàn Cầu, ngày 28/10/2022.
