Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Cảnh sát Kenya được cho là đã làm thiệt mạng một số người biểu tình và làm nhiều người khác bị thương bên ngoài toà nhà quốc hội ở Nairobi. Một phần của tòa nhà đã bị đốt cháy. Quốc hội trước đó thông qua dự luật tài chính gây tranh cãi, nhằm mục đích huy động hơn 2 tỷ USD từ thuế, bao gồm tăng thuế giá trị gia tăng 16% đối với bánh mì và thuế tiêu thụ đặc biệt 25% đối với dầu thực vật. Người biểu tình trên khắp đất nước kêu gọi tổng thống William Ruto từ chức. Kể từ khi nhậm chức, ông Ruto đã thực hiện một loạt cải cách nhằm giảm gánh nặng nợ nần của Kenya.
Tòa án Hình sự Quốc tế ICC đã ban hành lệnh bắt giữ hai quan chức cấp cao của Nga. Tòa án cho rằng Valery Gerasimov, tổng tham mưu trưởng Nga, và Sergei Shoigu, cựu bộ trưởng quốc phòng, chịu trách nhiệm về các cuộc tấn công tên lửa vào cơ sở hạ tầng điện của Ukraine, gây ra “tổn hại dân sự.” Năm 2023, ICC đã ban hành lệnh bắt giữ tổng thống Vladimir Putin vì trục xuất trái phép trẻ em khỏi các khu vực bị chiếm đóng của Ukraine.
Tòa án Tối cao Israel quyết định nghĩa vụ quân sự phải được mở rộng cho cả những nam thanh niên thuộc cộng đồng Do Thái chính thống cực đoan — tức cộng đồng Haredi. Trong nhiều thập niên qua, họ đã được miễn nghĩa vụ quân sự bắt buộc. Quyết định này là một đòn giáng mạnh vào chính phủ: các đảng đại diện cho các nhà lãnh đạo Haredi trong quốc hội Israel là thành phần chủ chốt trong liên minh do thủ tướng Binyamin Netanyahu lãnh đạo.
Ủy ban châu Âu buộc tội Microsoft vi phạm luật chống độc quyền. Ủy ban cho biết gã khổng lồ công nghệ Mỹ đã thu về “lợi thế bất bình đẳng” so với đối thủ khi ràng buộc dịch vụ họp trực tuyến Teams với các ứng dụng công việc khác như Office 365. Microsoft có thể bị phạt tới 10% doanh thu toàn cầu hàng năm, hoặc bị buộc phải tuân thủ các “biện pháp khắc phục” do ủy ban đưa ra.
Công Đảng Anh đình chỉ một ứng viên vì cá cược chống lại chính mình trong cuộc tổng tuyển cử ngày 4/7. Kevin Craig xin lỗi về quyết định “ngu ngốc,” khẳng định ông sẽ chỉ quyên góp số tiền thắng cược cho tổ chức từ thiện; hiện ông đang bị Ủy ban Cờ bạc điều tra. Trong khi đó, thủ tướng Rishi Sunak đã rút ủng hộ đối với hai ứng viên Đảng Bảo thủ, những người cũng đang bị uỷ ban này điều tra vì đặt cược vào ngày bầu cử.
Điện Kremlin đã chặn 81 cơ quan truyền thông châu Âu có phát sóng ở Nga. Họ cáo buộc các cơ quan được liệt kê trong danh sách – bao gồm Politico, Le Monde của Pháp và Der Spiegel của Đức – đã phổ biến “thông tin sai lệch” về “chiến dịch quân sự đặc biệt” của Nga ở Ukraine. Những hạn chế này là phản ứng trước lệnh cấm gần đây của EU đối với một số cơ quan truyền thông nhà nước Nga có phát sóng trong khối.
Justin Trudeau và Đảng Tự do Canada của ông đã phải chịu thất bại trong cuộc bầu cử đặc biệt ở Toronto. Kết quả hôm thứ Ba cho thấy ứng viên Đảng Bảo thủ đã giành được một ghế ở khu vực từ lâu là sân nhà của Đảng Tự do. Ông Trudeau nói rõ rằng ông sẽ không từ chức và ông còn “nhiều việc khó khăn hơn phải làm” trước cuộc tổng tuyển cử dự kiến vào năm 2025.
Con số trong ngày: 60%, là tỉ lệ tăng của xuất khẩu dịch vụ trong thập niên qua, đạt 7,9 nghìn tỷ USD (7,5% GDP toàn cầu) vào năm 2023.
TIÊU ĐIỂM
Quốc hội Ấn Độ họp bầu chủ tịch
Vào thứ Tư, 543 thành viên mới được bầu của quốc hội Ấn Độ sẽ chọn tân chủ tịch quốc hội. Người được chọn sẽ có quyền chuyển các dự luật tới các ủy ban quốc hội để xem xét, quyết định vấn đề nào sẽ được thảo luận, và loại bỏ những thành viên đào ngũ khỏi đảng của họ.
Quyền trừng phạt những người đào ngũ sẽ đặc biệt quan trọng trong nhiệm kỳ tới. Thủ tướng Narendra Modi và Đảng Bharatiya Janata của ông không còn chiếm đa số và phải lập liên minh cầm quyền. Họ sẽ muốn ngăn cản các nghị sĩ rời khỏi liên minh, và ở chiều ngược lại thì khuyến khích các chính trị gia đối lập đào ngũ. Về lý thuyết, chủ tịch phải là người trung lập, nhưng những người tiền nhiệm đều làm theo chính phủ. Nếu chủ tịch mới cũng theo truyền thống này, chính phủ có thể sử dụng quyền lực để trừng phạt những kẻ đào tẩu một cách có chọn lọc để giúp liên minh trụ vững. Tuy nhiên, một chủ tịch đề cao tính độc lập của công việc sẽ cải thiện khả năng của phe đối lập trong việc kiểm soát chính phủ.
Khép lại câu chuyện Julian Assange
Hôm thứ Hai, Julian Assange đã được ra tù ở London. Nhà sáng lập WikiLeaks, một trang web xuất bản thông tin mật và nhạy cảm, đã đấu tranh chống dẫn độ sang Mỹ, nơi bộ tư pháp buộc tội ông 18 tội danh, hầu hết là theo Đạo luật Gián điệp. Tuy nhiên, theo thỏa thuận giữa hai bên, ông Assange giờ đây sẽ được đưa tới một lãnh thổ của Mỹ ở Thái Bình Dương, nơi ông sẽ nhận tội chỉ một trong 18 cáo buộc đó. Vì đã ngồi tù, ông dự kiến sẽ được phép về quê nhà Úc.
Thỏa thuận này khép lại một bộ phim pháp lý kéo dài. Năm 2010, ông Assange bị bắt ở Anh sau khi Thụy Điển tìm cách thẩm vấn ông về các cáo buộc tội phạm tình dục, dù sau đó các cáo buộc này bị hủy bỏ. Đối với những người ủng hộ ông, ông là một người tử vì đạo phụng sự sự thật; còn trước những người phản đối, ông là một tên tội phạm liều lĩnh. Một thỏa thuận pháp lý dường như là cái kết phù hợp.
Đã một năm kể từ khi Erdogan từ bỏ chính sách lạm phát ngược đời
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan từng thúc đẩy chính sách tiền tệ khác thường với mục tiêu giảm lạm phát bằng cách cắt giảm lãi suất. Cuộc thử nghiệm kết thúc cách đây một năm khi ông Erdogan bổ nhiệm một bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương có quan điểm kinh tế chính thống hơn. Ngân hàng trung ương đã tăng lãi suất cơ bản từ 8,5% lên 50% kể từ tháng 6 năm 2023. Nhưng còn nhiều việc phải làm, khi tỷ lệ lạm phát năm vẫn đạt 75,4% vào tháng 5.
Ngân hàng dự kiến sẽ giữ lãi suất ổn định khi họp vào thứ Tư, và các quan chức đang đưa ra các biện pháp cứng rắn khác để hạ nhiệt nền kinh tế. Bộ lao động và an sinh xã hội gần đây cho biết mức lương tối thiểu sẽ không tăng vào giữa năm, trái ngược với hai năm qua. Kho bạc đang tăng thuế, bao gồm cả “tem xuất cảnh” mà người Thổ Nhĩ Kỳ phải trả để rời khỏi đất nước. Nó có thể tăng từ 150 lira ($5) lên tới 1.500.
Đảng Bảo thủ Anh đi hết từ scandal này đến scandal khác
Chiến dịch tranh cử của Rishi Sunak ngày càng lún sâu vào khó khăn. Bị chỉ trích vì rời lễ kỷ niệm D-Day sớm, thủ tướng Anh giờ phải giải quyết vụ bê bối cá cược. Các quan chức trong Đảng Bảo thủ của ông bị cáo buộc đã cá cược thời điểm diễn ra cuộc bầu cử, có thể bằng thông tin nội bộ. Hôm thứ Ba, đảng đã rút ủng hộ đối với hai ứng cử viên nghị sĩ quốc hội. Đó là một bối cảnh khủng khiếp trước khi ông Sunak đối đầu với Keir Starmer, lãnh đạo Công Đảng đối lập, trong một cuộc tranh luận trên truyền hình vào thứ Tư.
Đảng Bảo thủ, bị bỏ xa trong các cuộc thăm dò, đang vận động chủ yếu để tránh một thất bại toàn diện vào ngày 4 tháng 7. Ông Sunak đang cố gắng tăng ủng hộ ở những ghế mà trước đây được coi là quá an toàn, không cần quan tâm – bao gồm cả ghế của ông. Về phần mình, Starmer tỏ ra thận trọng, hài lòng khi chứng kiến Đảng Bảo thủ giao cho ông một chiến thắng vang dội.
