Author: Kim Phụng

Tại sao Trung Quốc sẽ không từ bỏ mô hình kinh tế nhiều vấn đề của mình?

Nguồn: Zongyuan Zoe Liu, “Why China Won’t Give Up on a Failing Economic Model,” Foreign Affairs, 31/10/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Gói kích thích mới của Bắc Kinh có thể giúp đạt được các mục tiêu ngắn hạn của Tập Cận Bình, nhưng triển vọng dài hạn vẫn chưa chắc chắn.

Cuối tháng 9, sau nhiều tháng không đạt được mục tiêu tăng trưởng hậu đại dịch, chính phủ Trung Quốc đã bắt đầu triển khai một loạt các biện pháp kích thích kinh tế. Cho đến nay, các biện pháp này bao gồm hỗ trợ thị trường chứng khoán, nới lỏng chính sách tiền tệ, tái cấp vốn cho các ngân hàng nhà nước lớn, và một số biện pháp kích thích tài khóa hạn chế. Tổng số tiền và thông tin chi tiết của các biện pháp kích thích tài khóa sẽ được tiết lộ sau kỳ bầu cử ở Mỹ, sau cuộc họp của Ủy ban Thường vụ Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc (tức Quốc hội Trung Quốc) vào đầu tháng 11, nhưng Thứ trưởng Tài chính Liêu Mẫn đã mô tả rằng chúng có “quy mô khá lớn.” Bằng cách công bố các biện pháp này, Bắc Kinh cuối cùng cũng thừa nhận điều mà người dân Trung Quốc và thế giới đã biết từ lâu: nền kinh tế Trung Quốc đang gặp rắc rối lớn. “Trung Hoa mộng” – tầm nhìn của Tập về việc tăng gấp đôi quy mô nền kinh tế vào năm 2035 và đạt được sự thịnh vượng trên diện rộng – đang dần tan biến. Nhưng liệu các biện pháp kích thích mới này có hiệu quả hay không? Continue reading “Tại sao Trung Quốc sẽ không từ bỏ mô hình kinh tế nhiều vấn đề của mình?”

Lý do cần có một sáng kiến hòa bình mới cho Trung Đông

Nguồn: Marwan Muasher, “The Case for a New Arab Peace Initiative,” Foreign Affairs, 29/10/2024.

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Quyền của người Palestine phải được ưu tiên trước khi đàm phán về một nhà nước.

Kể từ khi cuộc chiến ở Gaza bắt đầu, các quan chức Mỹ đã nhấn mạnh rằng việc thành lập một nhà nước Palestine tồn tại song song với Israel là cách duy nhất để chấm dứt xung đột ở Trung Đông. “Giải pháp thực sự duy nhất cho tình hình này là giải pháp hai nhà nước,” Tổng thống Joe Biden tuyên bố trong bài phát biểu Thông điệp Liên bang vào tháng 3/2024. Sang tháng 5, Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan tiếp tục khẳng định “giải pháp hai nhà nước là cách duy nhất để đảm bảo một nhà nước Israel dân chủ, an ninh, Do Thái, và mạnh mẽ, cũng như một tương lai có phẩm giá, an ninh, và thịnh vượng cho người dân Palestine.” Và xuyên suốt chiến dịch tranh cử tổng thống năm nay, bao gồm cả sau cuộc gặp với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vào tháng 7, Phó Tổng thống Kamala Harris cũng thúc đẩy giải pháp hai nhà nước, mô tả đây là “con đường duy nhất” để tiến về phía trước. Continue reading “Lý do cần có một sáng kiến hòa bình mới cho Trung Đông”

05/11/1872: Susan B. Anthony bị bắt giữ vì đi bỏ phiếu bầu tổng thống

Nguồn: Susan B. Anthony casts a vote, prompting arrest , History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1872, 48 năm trước khi phụ nữ Mỹ giành được quyền bỏ phiếu với Tu chính án thứ 19, nhà hoạt động tiên phong vì quyền phụ nữ Susan B. Anthony đã cố gắng bỏ phiếu bất hợp pháp trong một cuộc bầu cử tổng thống. Anthony, người đã dành năm mươi năm cuộc đời mình cho quyền bầu cử của phụ nữ, bị bắt hai tuần sau đó, rồi bị xét xử và kết án vào năm sau. Continue reading “05/11/1872: Susan B. Anthony bị bắt giữ vì đi bỏ phiếu bầu tổng thống”

Các bộ trưởng cạnh tranh để thể hiện lòng trung thành kinh tế với Tập

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Ministries compete to show economic loyalty to Xi Jinping,” Nikkei Asia, 24/10/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các quan chức phụ trách nhà ở, cải cách, và ngân hàng trung ương đang cảm nhận mối đe dọa từ chiến dịch chống tham nhũng.

Chiến dịch chống tham nhũng đặc trưng của Tập Cận Bình hiện đang khiến các quan chức kinh tế cấp cao phải cạnh tranh với nhau để chứng minh lòng trung thành với Chủ tịch nước kiêm Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Hôm thứ Hai ngày 28/10, hãng thông tấn nhà nước Tân Hoa Xã đưa tin Bộ Chính trị đầy quyền lực của đảng đã tổ chức một cuộc họp để “xem xét báo cáo về đợt thanh tra kỷ luật lần thứ ba” do Ban Chấp hành Trung ương khóa 20 hiện tại tiến hành. Continue reading “Các bộ trưởng cạnh tranh để thể hiện lòng trung thành kinh tế với Tập”

03/11/1979: Cộng sản và Ku Klux Klan đụng độ ở Greensboro

Nguồn: Communists and Klansmen clash in Greensboro, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1979, năm thành viên của Đảng Công nhân Cộng sản tham gia cuộc biểu tình “Cái chết cho Ku Klux Klan” ở Greensboro, Bắc Carolina đã bị một nhóm thành viên của Ku Klux Klan (KKK) và Đảng Quốc xã Mỹ bắn chết. Một số người khác cũng bị thương trong vụ thảm sát ở Greensboro. Continue reading “03/11/1979: Cộng sản và Ku Klux Klan đụng độ ở Greensboro”

02/11/1865: Ngày sinh Tổng thống Warren G. Harding

Nguồn: Warren G. Harding is born, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1865, Warren Gamaliel Harding, vị tổng thống tương lai thứ 29 của Mỹ, đã chào đời tại Corsica, Ohio.

Năm 1891, Harding kết hôn với Florence Mabel Kling De Wolfe. Florence đã có ảnh hưởng trong suốt sự nghiệp chính trị của Harding và chính bà đã thúc đẩy Harding, khi đó đang làm biên tập viên cho tờ Marion Star, tham gia chính trường. Trên thực tế, người ta tin rằng bà từng nói, “Tôi biết điều gì là tốt nhất cho Tổng thống. Tôi đưa ông ấy vào Nhà Trắng. Ông ấy làm tốt khi nghe lời tôi và tệ khi không nghe lời tôi.” Continue reading “02/11/1865: Ngày sinh Tổng thống Warren G. Harding”

Sẽ rất nguy hiểm nếu đánh giá thấp Triều Tiên

Nguồn: Gideon Rachman, “The west underestimates North Korea at its peril,” Financial Times, 28/10/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Sự can thiệp của Kim Jong Un vào cuộc chiến Ukraine phản ánh một bước ngoặt nguy hiểm trong cách Bình Nhưỡng nhìn nhận thế giới.

“Bước đầu tiên dẫn đến chiến tranh thế giới.” Đó là cách Volodymyr Zelenskyy mô tả sự xuất hiện của quân đội Triều Tiên trên tuyến đầu của cuộc xung đột Nga-Ukraine.

Suốt nhiều tháng, các quan chức an ninh phương Tây đã cảnh báo về sự hợp tác ngày càng tăng giữa một “trục đối thủ,” bao gồm Nga, Triều Tiên, Iran, và Trung Quốc. Và cho đến nay, sự ủng hộ của Triều Tiên đối với Nga là bằng chứng rõ ràng nhất về hành động của trục này. Continue reading “Sẽ rất nguy hiểm nếu đánh giá thấp Triều Tiên”

Cưỡng chế nghĩa vụ quân sự đang khiến người Ukraine căng thẳng

Nguồn: Paul Hockenos, “Conscription Is Breaking Ukraine,” Foreign Policy, 28/10/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Ukraine đang rất cần nhân lực ở tiền tuyến – nhưng người dân nước này đang tuyệt vọng mong chờ một giai đoạn nghỉ ngơi.

Ở Ukraine ngày nay, không có chủ đề nào gai góc hơn chủ đề nghĩa vụ quân sự bắt buộc. Rất ít người muốn nói về nghĩa vụ quân sự một cách công khai, và những người đàn ông trong độ tuổi nghĩa vụ quân sự, từ 25 đến 60 tuổi, thì đặc biệt kín tiếng. “Nó quá nhạy cảm. Tôi hy vọng anh hiểu,” một người đàn ông nói với tôi khi nhắc đến nhiều gia đình trong số bạn bè của anh, những người có con trai, anh em trai, và cha đang ở mặt trận hoặc đã hy sinh ở đó. Một số người lo sợ rằng việc lên tiếng có thể khiến Bộ Quốc phòng gửi cho họ một lá thư thông báo về việc nhập ngũ. Hoặc tệ hơn, họ có thể bị các sĩ quan tuyển quân trên đường phố bắt giữ một cách ngẫu nhiên và nếu giấy tờ của họ chứng minh họ đủ điều kiện phục vụ, họ sẽ bị đưa thẳng đến trại huấn luyện tân binh. Continue reading “Cưỡng chế nghĩa vụ quân sự đang khiến người Ukraine căng thẳng”

31/10/1950: Earl Lloyd trở thành người Mỹ gốc Phi đầu tiên chơi tại NBA

Nguồn: Earl Lloyd becomes first Black player in the NBA,  History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1950, Earl Lloyd, 21 tuổi, trở thành người Mỹ gốc Phi đầu tiên chơi trong một trận đấu NBA khi ông ra sân trong trận mở màn mùa giải cho Washington Capitols.

Lloyd lớn lên ở Virginia thời Jim Crow và sau đó chuyển đến West Virginia, nơi ông là ngôi sao của đội bóng rổ vô địch của trường. Ông thậm chí còn không biết mình đã được NBA tuyển chọn cho đến khi tình cờ gặp một người bạn trong trường, người nói với Lloyd rằng cô ấy đã nghe tin đồn rằng ông sẽ chuyển đến Washington. Hóa ra, Capitols đã chọn ông ở vòng tuyển chọn thứ chín. Continue reading “31/10/1950: Earl Lloyd trở thành người Mỹ gốc Phi đầu tiên chơi tại NBA”

Nóng bỏng cuộc đua ngoại giao AI ở Trung Đông

Nguồn: Sam Winter-Levy, “The Emerging Age of AI Diplomacy,” Foreign Affairs, 28/10/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Để cạnh tranh với Trung Quốc, Mỹ phải đi dây ở Vùng Vịnh.

Trong một căn phòng hội nghị lớn, bên dưới những chiếc đèn chùm và đèn chớp nhấp nháy, hàng chục vũ công vẫy những que phát sáng theo một điệu nhảy được biên đạo phức tạp. Mã Green Matrix đổ xuống trên một màn hình hiển thị những tòa nhà chọc trời vươn lên từ sa mạc. Thế giới đang chứng kiến sự xuất hiện của “một thực thể siêu việt tuyệt vời,” người dẫn chuyện tuyên bố: trí tuệ nhân tạo. Như thể để làm nổi bật tiềm năng biến đổi của AI, một hình đại diện kỹ thuật số – Artificial Superintelligence One – tiến đến gần một cậu bé, và cả hai song ca bài “Imagine” của John Lennon. Khán giả vỗ tay nhiệt liệt. Và thế là ngày cuối cùng của sự kiện mà một bộ trưởng chính phủ tham dự mô tả là “sự kiện lãnh đạo tư tưởng AI lớn nhất thế giới” đã bắt đầu. Continue reading “Nóng bỏng cuộc đua ngoại giao AI ở Trung Đông”

Tại sao Tập lại thay đổi suy nghĩ về kích thích tài khóa ở Trung Quốc?

Nguồn: Joe Leahy, Edward White, và Cheng Leng, “Why Xi Jinping changed his mind on China’s fiscal stimulus,” Financial Times, 22/10/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Sau khi phản đối lời kêu gọi can thiệp, Bắc Kinh đã đột ngột thay đổi quyết định. Nhưng liệu gói kích thích này có đủ để đưa nền kinh tế trở lại đúng hướng hay không?

Trong khi hầu hết mọi người ở Trung Quốc dành cả tuần nghỉ lễ quốc khánh trong tháng 10 để tận hưởng thời tiết mát mẻ của mùa thu, thì các nhà môi giới ở Thượng Hải lại phải bận rộn trong văn phòng để tiến hành một cuộc kiểm tra sức chịu đựng trên toàn ngành đối với hệ thống giao dịch của họ. Continue reading “Tại sao Tập lại thay đổi suy nghĩ về kích thích tài khóa ở Trung Quốc?”

29/10/1965: “Tự truyện của Malcolm X” được xuất bản

Nguồn: “The Autobiography of Malcolm X” is published, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1965, chín tháng sau khi ông bị ám sát, Tự truyện của Malcolm X được xuất bản lần đầu tiên. Là cuốn tự truyện phi truyền thống của một nhân vật độc đáo trong lịch sử người Mỹ gốc Phi, cuốn sách kể lại câu chuyện và thiết lập một số yếu tố cốt lõi trong di sản của nhà lãnh đạo dân quyền bị ám sát. Continue reading “29/10/1965: “Tự truyện của Malcolm X” được xuất bản”

Sự sùng bái cá nhân Tập Cận Bình có dấu hiệu suy yếu

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi Jinping’s personality cult shows signs of weakening,” Nikkei Asia, 24/10/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Một năm sau khi các đảng viên lão thành nêu ra một số sự thật về nền kinh tế, Bắc Kinh bắt đầu xoay trục.

Dù vẫn tiếp tục sử dụng biện pháp cứng rắn với Đài Loan, chính quyền của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gần đây đã tỏ ra linh hoạt hơn trên một mặt trận chính sách khác: kinh tế. Continue reading “Sự sùng bái cá nhân Tập Cận Bình có dấu hiệu suy yếu”

27/10/1858: Ngày sinh Theodore Roosevelt

Nguồn: Theodore Roosevelt is born, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1858, Tổng thống Mỹ tương lai Theodore Roosevelt đã chào đời tại Thành phố New York, trong một gia đình giàu có. Roosevelt được giáo dục tại nhà và sau đó theo học tại Đại học Harvard, tốt nghiệp năm 1880. Ông phục vụ trong cơ quan lập pháp tiểu bang New York từ năm 1881 đến năm 1884. Continue reading “27/10/1858: Ngày sinh Theodore Roosevelt”

26/10/1881: Đấu súng tại O.K. Corral

Nguồn: Shootout at the O.K. Corral, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1881, anh em nhà Earp đã đối đầu với băng Clanton-McLaury trong một cuộc đấu súng huyền thoại tại O.K. Corral ở Tombstone, Arizona.

Sau khi bạc được phát hiện gần Tombstone vào năm 1877, khu vực này đã nhanh chóng phát triển thành một trong những thị trấn khai khoáng giàu có nhất ở Tây Nam nước Mỹ. Wyatt Earp, một cựu cảnh sát Kansas chuyển sang làm bảo vệ ngân hàng, và các anh em của ông, Morgan và Virgil, các cảnh sát của thị trấn, đại diện cho “luật pháp và trật tự” ở Tombstone, dù chính họ cũng nổi tiếng là những kẻ khao khát quyền lực và tàn nhẫn. Continue reading “26/10/1881: Đấu súng tại O.K. Corral”

Các đơn vị tên lửa Đài Loan đang tự tiết lộ vị trí của họ cho Trung Quốc

Nguồn: Paul Huang, “Taiwanese Missile Units Are Giving Away Their Positions to China,” Foreign Policy, 21/10/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Quân đội Đài Loan vẫn chưa thích nghi với thời đại tình báo nguồn mở.

Lại là một ngày bình thường ở Đài Loan, khi Trung Quốc phát động một đợt tập trận quân sự mới. Trong lúc các tàu chiến và máy bay của Trung Quốc một lần nữa hung hăng bay vòng quanh Đài Loan, Đài Bắc đã điều động quân đội của mình đến các vị trí phòng thủ trên khắp hòn đảo. Một trong số những vị trí quan trọng nhất là một nhóm các đơn vị mặt đất di động mang theo tên lửa chống hạm để ngăn chặn các tàu Trung Quốc xâm lược. Tuy nhiên, người Đài Loan không biết rằng các hoạt động của họ đã bị lộ, và những nơi ẩn náu được cho là bí mật của họ đã bị tình báo Trung Quốc theo dõi một cách dễ dàng. Nếu đây là một cuộc chiến thực sự, họ sẽ chỉ còn cách sự hủy diệt vài giây. Continue reading “Các đơn vị tên lửa Đài Loan đang tự tiết lộ vị trí của họ cho Trung Quốc”

Bóng ma của Prigozhin vẫn sống ở Trung Quốc

Nguồn: Alessandro Arduino, “Prigozhin’s Ghost Lives On in China,” Foreign Policy, 21/10/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nhà sáng lập đã khuất của Wagner vẫn truyền cảm hứng cho các blogger quân sự và những người ủng hộ an ninh tư nhân ở Trung Quốc.

Yevgeny Prigozhin, một lãnh chúa quân sự và nhà kinh doanh dịch vụ ăn uống, đã không ngờ rằng cuộc nổi loạn ngắn ngủi sẽ dẫn ông đến cái chết, để lại di sản cùng những người ngưỡng mộ vượt xa biên giới nước Nga, đến tận Trung Quốc, nơi Prigozhin đã trở thành một nhân vật được sùng bái trên mạng xã hội bị giám sát gắt gao. Continue reading “Bóng ma của Prigozhin vẫn sống ở Trung Quốc”

24/10/1921: Thi thể Người lính Vô danh đầu tiên được chọn

Nguồn: Unknown Soldier is selected, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1921, tại thị trấn Chalons-sur-Marne của Pháp, một trung sĩ người Mỹ đã chọn thi thể của “Người lính Vô danh” đầu tiên để vinh danh trong số khoảng 77.000 quân nhân Mỹ đã tử trận ở Mặt trận phía Tây trong Thế chiến I. Continue reading “24/10/1921: Thi thể Người lính Vô danh đầu tiên được chọn”

Mối nguy thực sự từ các kế hoạch kinh tế của Trump

Nguồn: Adam S. Posen, “The True Dangers of Trump’s Economic Plans,” Foreign Affairs, 18/10/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Chương trình nghị sự cấp tiến của Trump sẽ tàn phá các doanh nghiệp, công nhân và người tiêu dùng Mỹ.

Nhiều nhà quan sát hiểu biết và một bộ phận đáng kể cử tri Mỹ đang tỏ ra bình tĩnh, nếu không muốn nói là phấn khích, về chương trình kinh tế mà Donald Trump sẽ theo đuổi trong nhiệm kỳ thứ hai của ông với tư cách là tổng thống. Một số người tập trung vào lời hứa gia hạn cắt giảm thuế và bãi bỏ các quy định của ông, cho thấy sự tiếp nối các chính sách trước đây của Đảng Cộng hòa. Những người khác viện dẫn mức lạm phát thấp và lợi nhuận thị trường chứng khoán cao đặc trưng cho nhiệm kỳ đầu tiên của ông trước khi đại dịch COVID-19 bắt đầu và lập luận rằng các chính sách của Trump – bao gồm cả cách tiếp cận không chính thống của ông đối với thuế quan và nhập cư – đã thành công, hoặc chí ít là không gây hại. Continue reading “Mối nguy thực sự từ các kế hoạch kinh tế của Trump”

Thách thức từ kỷ nguyên già hóa và suy giảm của dân số toàn cầu

Nguồn: Nicholas Eberstadt, “The Age of Depopulation,” Foreign Affairs, 10/10/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Làm sao để sống sót trong một thế giới già hóa?

Dù vẫn chưa có nhiều người nhận ra điều này, nhưng loài người sắp bước vào một kỷ nguyên mới của lịch sử. Hãy gọi đó là “thời đại suy giảm dân số.” Lần đầu tiên kể từ Cái chết Đen vào những năm 1300, dân số hành tinh sẽ suy giảm. Nhưng, trong khi lần sụt giảm dân số thời trung cổ là do một căn bệnh chết người do bọ chét gây ra, thì lần sụt giảm dân số sắp tới hoàn toàn là do những lựa chọn của con người. Continue reading “Thách thức từ kỷ nguyên già hóa và suy giảm của dân số toàn cầu”