Thế giới hôm nay: 06/03/2020

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Elizabeth Warren kết thúc chiến dịch tranh cử tổng thống của mình sau khi không giành được một bang nào trong các cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ. Bà từng là ứng viên dẫn đầu và ra tranh cử với các đề xuất chính sách chi tiết nhưng cuối cùng không thể thu hút được một lượng lớn ủng hộ. Người ta đang chờ đợi xem bà sẽ ủng hộ ai trong cuộc đua giữa Bernie Sanders và Joe Biden.

Nỗi lo sợ toàn cầu về khả năng covid-19 lan truyền trở nên sâu sắc hơn khi các chính phủ và các công ty tăng cường các biện pháp ngăn chặn bùng phát. Hơn 90.000 ca nhiễm đã được báo cáo. California tuyên bố tình trạng khẩn cấp. Bộ trưởng y tế của Anh cho biết nước này sẽ chuyển từ chiến lược ngăn chặn sang chiến lược làm chậm sự lây lan của căn bệnh này.

Một số công ty bắt đầu sụp đổ do sự lây lan của covid-19. Flybe, một hãng hàng không khu vực đang gặp khó khăn của Anh, rơi vào tình trạng phá sản sau khi lượng đặt vé giảm mạnh do sự lây lan của căn bệnh này. Trong khi đó, Hiệp hội Vận tải Hàng không Quốc tế, một tổ chức thương mại, đã đưa ra dự báo doanh thu mà các hãng hàng không sẽ mất trong năm 2020 do covid-19 là từ 30 tỷ đô la cho tới 113 tỷ đô la.

Aviva công bố lợi nhuận hoạt động hàng năm đạt mức kỷ lục 3,2 tỷ bảng Anh (tương đương 4,2 tỷ USD), tăng 6% so với năm trước. Công ty bảo hiểm Anh cho biết họ đã trả ít nhất 70 triệu bảng cho thiệt hại do bão gần đây ở nước này, cũng như 500.000 bảng cho các khiếu nại du lịch do sự gián đoạn gây ra bởi coronavirus. Chắc chắn họ sẽ còn phải chi nhiều hơn.

Các công tố viên liên bang buộc tội một cựu chủ tịch của United Auto Workers âm mưu tham ô tiền của tổ chức này, một trong những nghiệp đoàn lớn nhất nước Mỹ. Họ cho rằng Gary Jones là một phần của một nhóm các nhà lãnh đạo UAW đã đánh cắp hơn 1 triệu đô la để trả tiền rượu, biệt thự và các bữa ăn. Ông Jones không bình luận ngay lập tức về các cáo buộc này.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gặp người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoga để thảo luận về cuộc xung đột đang gia tăng ở miền bắc Syria. Thổ Nhĩ Kỳ ủng hộ phiến quân Syria trong khu vực trong khi Nga đang giúp lực lượng chính phủ Syria chống lại họ. Ông Putin đã gửi lời chia buồn tới ông Erdogan vì cái chết của ít nhất 36 binh sĩ Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc chiến.

Thổ Nhĩ Kỳ cho biết sẽ triển khai 1.000 sĩ quan cảnh sát tới biên giới đất liền của họ với Hy Lạp để ngăn nước láng giềng đẩy người di cư trở lại Thổ Nhĩ Kỳ. Trong tuần qua, hàng chục ngàn người di cư đã cố gắng vượt biên sau khi Thổ Nhĩ Kỳ xé bỏ thỏa thuận ngăn người di cư với EU. EU lên án thông báo này.

TIÊU ĐIỂM

Chỉ số bình đẳng giới năm nay không nhiều thay đổi

“Tôi là thế hệ bình đẳng.” Khẩu hiệu chính thức của Liên Hợp Quốc cho Ngày Quốc tế Phụ nữ 2020 vào Chủ nhật tuần này là một sự lạc quan nếu xét chỉ số Bức trần kính năm nay (glass ceiling index – chỉ số thể hiện mức độ bình đẳng cho phụ nữ). Mỗi năm The Economist xem xét các số liệu quan trọng để lập bảng xếp hạng về bình đẳng giới ở nơi làm việc tại các nước OECD. Năm nay Iceland dẫn đầu, theo sát là các nước Bắc Âu. Các quốc gia này luôn vượt trội trên các mặt như ngang bằng lương, chính sách chăm sóc trẻ em và tỷ lệ phụ nữ trong các hội đồng quản trị.

Nhưng nhìn chung, tiến độ vẫn chẳng khá hơn. Hàn Quốc xếp cuối trong năm thứ tám liên tiếp, với khoảng cách thu nhập do giới tính ở mức đáng buồn 35%. Trong khi đó, Hoa Kỳ, nơi không cho cha mẹ nghỉ phép được trả lương, đứng thứ 22 trên 29 – đặc biệt đáng thất vọng khi nước này kỉ niệm một trăm năm quyền bầu cử của phụ nữ trong năm nay. Với việc phụ nữ tiếp tục là thiểu số trong quốc hội tất cả các nước OECD, rõ ràng là còn rất nhiều việc phải làm.

Thị trường việc làm Mỹ trước tác động của coronavirus

Trong những năm gần đây, thị trường việc làm có nhiều biến động; trong ba năm vừa qua, Mỹ có thêm 6,5 triệu việc làm. Báo cáo việc làm mới nhất, được công bố sáng nay, có khả năng sẽ cho thấy điều tương tự. Các nhà phân tích cho rằng nền kinh tế đã thêm 175.000 việc làm trong tháng Hai. Thất nghiệp có thể giảm. Nhưng không nên xem thường số liệu này.

Sự lây lan nhanh chóng của covid-19 có thể khiến mọi thứ khó khăn. Chỉ đến cuối tháng 2 người ta mới nhận ra là coronavirus đang lây nhanh trên khắp nước Mỹ, vì vậy những tác động của nó chưa xuất hiện ngay trong dữ liệu. Nhưng nó rõ ràng là một trở ngại kinh tế, với số lượng đặt bàn nhà hàng giảm và các hội nghị bị hủy bỏ. Câu hỏi bây giờ là khi nào tác động của virus mới xuất hiện trong các số liệu thống kê chính thức. Thất nghiệp đã bắt đầu tăng lên từ trước khi nước Mỹ chính thức rơi vào suy thoái vào cuối năm 2007. Báo cáo việc làm tháng tới sẽ rất quan trọng.

Ngành hàng không thiệt hại nặng vì covid-19

Flybe, hãng hàng không khu vực lớn nhất châu Âu, bay lần cuối cùng vào thứ Tư. Sự sụp đổ của công ty ốm yếu chỉ một phần là do sự lây lan của covid-19. Nhưng nó báo trước một cuộc khủng hoảng đang gia tăng trong ngành. Cổ phiếu của các hãng hàng không đã giảm mạnh khi các khách du lịch, doanh nghiệp và chính phủ hạn chế việc đi lại do virus. Trung Quốc, Hàn Quốc và Iran gần như đã bị cô lập. Bây giờ bầu trời Châu Âu đang trở nên yên tĩnh hơn, đặc biệt là ở Ý, ổ dịch nghiêm trọng nhất ở lục địa này. Lufthansa của Đức sẽ phải cho 150 máy bay đắp chiếu.

Sự hoảng loạn có thể lây lan: các hãng hàng không Mỹ đã bắt đầu giảm bớt các chuyến bay nội địa. Michael O’ Leary, giám đốc Ryanair, hãng hàng không giá rẻ lớn nhất châu Âu, gọi đó là “sự cuồng loạn quá đáng”. Ông cho rằng máy bay phản lực của ông sẽ lại nhộn nhịp vào mùa hè. Nhưng tập đoàn công nghiệp IATA có một đánh giá ảm đạm hơn: kịch bản tốt nhất họ đưa ra là doanh thu bị mất 63 tỷ đô la. Nếu covid-19 biến thành đại dịch, con số đó có thể tăng lên tới 113 tỷ đô la, họ dự đoán, khi du khách tránh bay vì lo rằng chuyến đi của mình sẽ đưa họ thẳng vào bệnh viện.

Đảng viên Dân chủ ở nước ngoài cũng có thể bỏ phiếu

Trong khi các đảng viên Dân chủ từ Maine đến California đi bỏ phiếu vào ngày Siêu thứ Ba trong tuần này, thì một nhóm công dân khác tìm cách ảnh hưởng đến kết quả bầu cử sơ bộ từ hải ngoại. Thùng phiếu của họ trải dài từ Moscow đến Abu Dhabi, từ Hà Nội đến Bucharest. Các hoạt động của họ – dù không được biết đến nhiều trong nước – hoàn toàn hợp pháp. Đảng bộ Dân chủ Hải ngoại, chi nhánh chính thức của đảng cho người Mỹ ở nước ngoài, đang ở giữa một cuộc bầu cử sơ bộ kéo dài từ Siêu thứ Ba cho đến ngày 10 tháng 3. (Cũng có Đảng bộ Cộng hòa Hải ngoại, nhưng họ không bầu cử sơ bộ.)

Bầu cử sơ bộ của Đảng bộ Dân chủ Hải ngoại được coi như một cuộc tranh cử cấp tiểu bang. Sẽ có 13 đại biểu có quyền bỏ phiếu tại đại hội đảng vào tháng Bảy được quyết định bằng các thùng phiếu ở nước ngoài. Con số đó có vẻ không nhiều, nhưng gần bằng số phiếu của Vermont, 16, hoặc Bắc Dakota, 14. Khi cuộc đua nóng lên giữa Bernie Sanders và Joe Biden, những phiếu bầu từ nước ngoài có thể quan trọng.

Tổng thống Brazil có thể gặp Trump bàn về vũ khí

Jair Bolsonaro sẽ đến Florida vào ngày mai để gặp gỡ các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ. Ông cũng có thể ký một thỏa thuận quân sự giữa Hoa Kỳ và Brazil, vốn đang được thảo luận trong hơn hai năm. Thỏa thuận Nghiên cứu, Phát triển, Thử nghiệm và Đánh giá, tên của nó, sẽ cho phép các công ty Brazil thiết lập quan hệ đối tác với các công ty Mỹ và sẽ cho phép Brazil trở thành nhà cung cấp vũ khí cho các đồng minh NATO của Mỹ.

Thỏa thuận này có thể mở ra nhiều thị trường nước ngoài hơn cho ngành công nghiệp quốc phòng Brazil. Mặc dù Tổng thống Donald Trump chưa xác nhận cuộc họp, ông Bolsonaro hy vọng sẽ gặp được ông vào cuối tuần này tại khu nghỉ dưỡng của ông Trump ở Mar-a-Lago, Palm Beach, Florida. Đối với tổng thống Brazil, chuyến thăm là cơ hội để ông Bolsonaro chứng minh cho các cử tri rằng mối quan hệ thân thiết mà ông tuyên bố có với ông Trump và Đảng Cộng hòa có thể mang lại lợi ích.