13/06/1381: Đoàn quân Nông dân tiến vào London

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: Peasant army marches into London, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1381, trong Khởi nghĩa Nông dân (Peasants’ Revolt), một đám đông nông dân Anh do Wat Tyler lãnh đạo đã tiến vào London và bắt đầu đốt phá, cướp bóc khắp thành phố. Một số tòa nhà chính phủ bị phá hủy, tù nhân được giải phóng, trong khi một thẩm phán cùng với hàng chục nhân vật nổi tiếng khác bị chặt đầu.

Khởi nghĩa Nông dân phát xuất từ hệ quả nghiêm trọng của đợt bùng bệnh dịch hạch xảy ra vào cuối những năm 1340, giết chết gần một phần ba dân số nước Anh. Khan hiếm lao động sau đại dịch Cái chết Đen dẫn đến việc tiền lương tăng và một tầng lớp nông dân cơ động hơn dần hình thành. Tuy nhiên, Nghị viện Anh đã tìm cách chống lại những thay đổi đối với hệ thống phong kiến truyền thống của mình và thông qua luật nhằm duy trì mức lương như cũ, trong khi khuyến khích địa chủ tái khẳng định quyền làm chủ đất đai của mình. Năm 1380, sự bất mãn của nông dân lên đến đỉnh điểm khi Nghị viện hạn chế quyền bầu cử bằng cách tăng thuế đi bầu (poll tax – mức thuế một người trưởng thành phải nộp để được bỏ phiếu) và Khởi nghĩa Nông dân bùng phát.

Tại Kent, một hạt phía đông nam nước Anh, quân nổi dậy đã chọn Wat Tyler làm thủ lĩnh, và ông đã dẫn đầu “đoàn quân” ngày càng lớn mạnh của mình tiến về London, chiếm các thị trấn Maidstone, Rochester và Canterbury trên đường đi. Sau khi bị Vua Richard II từ chối gặp mặt, ngày 13/06/1381, ông dẫn quân nổi dậy tiến vào London để đốt phá và cướp bóc thành phố. Ngày hôm sau, vị vua 14 tuổi đã gặp các thủ lĩnh nông dân ở Mile End và chấp nhận yêu cầu của họ là bãi bỏ chế độ nông nô và hạn chế thị trường. Tuy nhiên, giao tranh vẫn tiếp diễn ở những nơi khác, và Tyler đã dẫn đầu một lực lượng nông dân tấn công Tháp London, chiếm được pháo đài và hành quyết tổng giám mục Canterbury.

Ngày 15/06, nhà vua gặp Tyler tại Smithfield, và lần này, Tyler đưa ra các yêu cầu mới, trong đó bao gồm việc bãi bỏ quyền sở hữu tài sản của nhà thờ. Trong buổi gặp, thị trưởng London, tức giận vì thói ngạo mạn của Tyler trước sự hiện diện của nhà vua, đã dùng kiếm lao thẳng vào thủ lĩnh phiến quân, khiến ông tử thương. Khi Tyler nằm hấp hối trên mặt đất, Richard đã cố gắng giữ cho đám đông nông dân bình tĩnh cho đến khi thị trưởng trở lại với quân đội vũ trang. Hàng trăm phiến quân bị hành quyết và số còn lại bị giải tán. Trong vài ngày tiếp theo, Khởi nghĩa Nông dân bị dập tắt hàng loạt trên khắp nước Anh, và Richard đã hủy mọi nhượng bộ mà mình từng dành cho nông dân ở Mile End. Trong vài tuần, đầu của Wat Tyler được đem treo trên một cây cột ở một cánh đồng tại London.

Bài học lịch sử về tình hình kinh tế – xã hội hậu đại dịch