Category: Thế giới hôm nay

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nam Phi đã trình bày vụ kiện của mình trước Tòa án Công lý Quốc tế của Liên Hợp Quốc, với cáo buộc Israel phạm tội diệt chủng ở Dải Gaza. Đề cập đến Công ước chống diệt chủng năm 1948, các luật sư khẳng định “ý định” tiêu diệt Gaza đã được “nuôi dưỡng ở cấp độ cao nhất của nhà nước.” Israel lập luận rằng họ chỉ đang tiến hành một cuộc chiến tự vệ chống lại Hamas sau các đòn tấn công của nhóm chiến binh này vào ngày 7/10. Tel Aviv sẽ kịch liệt phủ nhận các cáo buộc tại tòa vào thứ Sáu.

Iran bắt giữ tàu chở dầu ở Vịnh Oman. Con tàu này, thuộc sở hữu của Hy Lạp và đang chở dầu của Iraq, trước đây từng là tâm điểm tranh chấp với Mỹ khi nó vận chuyển dầu của Iran bất chấp lệnh trừng phạt. Truyền thông Iran cho biết động thái này là “để trả đũa hành vi trộm dầu” của Mỹ, quốc gia đã tịch thu tàu và dầu của Iran vào năm ngoái. Continue reading “Thế giới hôm nay: 12/01/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken kêu gọi Israel tìm kiếm “con đường thực tế” cho một nhà nước Palestine sau khi chiến tranh ở Gaza kết thúc. Trong các cuộc gặp với thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu và các quan chức khác, ông Blinken nhấn mạnh cần phải có một giải pháp lâu dài cho cuộc xung đột. Ông cũng kêu gọi Israel nỗ lực tránh thương vong cho dân thường ở Gaza và cho phép thêm viện trợ vào lãnh thổ. Trong khi đó, Hizbullah, một nhóm dân quân Lebanon, đã tấn công bằng máy bay không người lái vào một sở chỉ huy của Israel.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bổ nhiệm Gabriel Attal làm thủ tướng. Ông kế nhiệm Elisabeth Borne, người đã từ chức hôm thứ Hai. Nhân vật 34 tuổi này là đồng minh của ông Macron, người đang nỗ lực vực dậy đảng của ông trước cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu vào tháng 6. Ông Attal sẽ là thủ tướng đồng tính công khai đầu tiên và là thủ tướng trẻ nhất trong lịch sử nước Pháp. Continue reading “Thế giới hôm nay: 10/01/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một cuộc không kích của Israel đã giết chết hai nhà báo Palestine ở Gaza, theo lời các quan chức tại đây. Al Jazeera, một toà soạn từng thuê một trong hai phóng viên này, cho biết vụ tấn công là có chủ ý. Trong khi đó sáu người Palestine và một sĩ quan cảnh sát Israel đã thiệt mạng trong cuộc giao tranh ở Bờ Tây. Tuần này, nội các Israel dự kiến sẽ phê duyệt ngân sách thời chiến cho năm tới.

Các nhà điều tra Mỹ bắt đầu xem xét lý do tại sao một phần của chiếc Boeing 737 Max 9 lại rơi ra khỏi máy bay do Alaska Airlines vận hành. Trước đó, Cục Hàng không Liên bang đã ra lệnh đình chỉ các máy bay khác cùng mẫu được các hãng hàng không Mỹ hoặc các lãnh thổ Mỹ sử dụng trong khi tiến hành kiểm tra. Một số lỗi đã được phát hiện trên máy bay Boeing trong những năm gần đây. Continue reading “Thế giới hôm nay: 08/01/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Nhà nước Hồi giáo, một nhóm khủng bố thánh chiến người Sunni từng kiểm soát các vùng rộng lớn ở Iraq và Syria, đã nhận trách nhiệm cho vụ đánh bom ở Iran hôm thứ Tư khiến ít nhất 84 người thiệt mạng. IS từ lâu đã nhắm mục tiêu vào Iran, một quốc gia có đa số người Shia. Hai vụ nổ xảy ra ở thành phố Kerman miền nam Iran trong buổi lễ tưởng niệm ngày mất của tướng Qassem Suleimani.

Một cuộc không kích của Mỹ vào Baghdad đã giết chết chỉ huy của lực lượng dân quân do Iran hậu thuẫn ở Iraq. Tại Lebanon, Hizbullah, một lực lượng dân quân khác cũng do Iran hỗ trợ, thông báo 4 thành viên của họ đã thiệt mạng trong một cuộc không kích của Israel gần biên giới hai nước. Căng thẳng trong khu vực ngày càng leo thang sau vụ sát hại quan chức cấp cao của Hamas bằng máy bay không người lái ở Beirut hôm thứ Ba. Continue reading “Thế giới hôm nay: 05/01/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật HuyHơn 100 người thiệt mạng vì hai vụ nổ ở Iran trong buổi lễ tưởng niệm cái chết của Qassem Suleimani, vị tướng Iran bị ám sát trong cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ năm 2020. Nguyên nhân vụ nổ xảy ra ở thành phố miền nam Kerman vẫn chưa được biết, nhưng phó thống đốc thành phố nói đây là một âm mưu tấn công khủng bố.

Lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc tại Lebanon cho biết họ quan ngại sâu sắc về khả năng leo thang bạo lực trong khu vực, sau khi một quan chức cấp cao của Hamas thiệt mạng trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ở Beirut. Truyền thông nhà nước Lebanon cho biết mục tiêu bị tấn công là văn phòng Hamas ở khu vực do Hizbullah kiểm soát, và Israel phải chịu trách nhiệm. Israel chưa tuyên bố có liên quan. Continue reading “Thế giới hôm nay: 04/01/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Những đợt sóng cao khoảng 1 mét đã ập vào nhiều khu vực bờ biển Nhật Bản sau một loạt trận động đất, trong đó có trận mạnh 7,6 độ. Nhà chức trách đã hạ mức cảnh báo sóng thần từ mức cao nhất nhưng vẫn yêu cầu người dân ở các khu vực sơ tán không trở về nhà. Hàng chục ngôi nhà bị sập và ít nhất 4 người thiệt mạng. Hơn 36.000 hộ gia đình bị mất điện.

Tòa án Tối cao Israel bác bỏ một đạo luật gây tranh cãi vốn sẽ hạn chế quyền lực của toà. Hồi tháng 7, quốc hội Israel thông qua luật loại bỏ hoàn toàn quyền của Toà Tối cao trong việc lật ngược các quyết định của chính phủ nếu xét thấy điều này là “hợp lý”, gây ra biểu tình trên toàn quốc. Phán quyết mới của toà có thể gây ra khủng hoảng hiến pháp giữa lúc Israel đang bị cầm chân ở Gaza. Continue reading “Thế giới hôm nay: 02/01/2024”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bộ quốc phòng Nga thừa nhận đòn tấn công của Ukraine vào Feodosiya, một thành phố cảng ở miền đông Crimea, đã làm hư hại một trong các tàu chiến của nước này. Thống đốc Crimea (do Nga bổ nhiệm) cho biết có một người chết và hai người bị thương. Con tàu được cho là Novocherkassk, một tàu đổ bộ cỡ lớn. Không quân Ukraine tuyên bố trên thực tế họ đã phá hủy con tàu và so sánh số phận của nó với tàu Moskva, soái hạm của hạm đội Biển Đen của Nga, vốn bị lực lượng Ukraine đánh chìm hồi tháng 4 năm 2022.

Bộ trưởng quốc phòng Israel Yoav Gallant cho biết nước ông đang ở trong một “cuộc chiến trên nhiều mặt trận” khi phải căng sức đối phó các đòn tấn công từ “bảy hướng.” Chúng không chỉ bao gồm Gaza, mà còn có Lebanon, Iran, Iraq, Syria, Bờ Tây và Yemen. Bình luận của ông được đưa ra sau khi truyền thông nhà nước Iran đưa tin đòn không kích của Israel ở Syria đã giết chết Seyed Razi Mousavi, một tướng cấp cao của Iran. Iran cam kết sẽ trả thù. Continue reading “Thế giới hôm nay: 27/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu vừa đưa ra một thông điệp rõ ràng tới những người đang mong ông xem xét ngừng bắn. Sau chuyến thăm ngắn hạn tới Gaza, ông nói với các nghị sĩ trong đảng Likud của ông là cuộc giao tranh ở Gaza vẫn “chưa đi đến hồi kết.” Ông nói trước quốc hội Israel rằng “áp lực quân sự” là rất quan trọng để giải thoát hơn 100 con tin vẫn đang bị Hamas giam giữ. Trước đó, chính quyền Palestine cho biết ít nhất 100 người đã thiệt mạng do không kích của Israel trong đêm, trong đó hơn 70 người đang trú tại một trại tị nạn ở trung tâm Gaza. Israel cho biết họ đang xem xét tuyên bố này.

Theo một phát ngôn viên, vị trí hiện nay của Alexei Navalny, điều từng là một bí ẩn đáng lo ngại đối với nhiều người ủng hộ ông, đã được xác nhận. Các luật sư của nhà lãnh đạo đối lập hàng đầu nước Nga, người đang thụ án 30 năm tù do nhiều tội danh khác nhau, đã cố gắng xác định vị trí của ông kể từ khi được biết vào ngày 11 tháng 12 rằng ông không còn ở trại giam ở phía đông Moscow. Hiện ông Navalny đang ở một cơ sở ở Bắc Cực, cách thủ đô 1.900km về phía đông bắc. Continue reading “Thế giới hôm nay: 26/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc lần thứ ba trì hoãn cuộc bỏ phiếu về đề xuất do UAE đệ trình kêu gọi ngừng bắn ở Gaza để cho phép viện trợ. Ban đầu được lên kế hoạch cho thứ Hai, cuộc bỏ phiếu hiện dự kiến ​​sẽ diễn ra vào thứ Năm, khi các thành viên tiến hành đàm phán để tránh quyền phủ quyết từ Mỹ. (Trước đây Mỹ đã phủ quyết hai nghị quyết tương tự.) Trong khi đó Ismail Haniyeh, lãnh đạo Hamas, đến Cairo để thảo luận về cuộc chiến ở Gaza với các quan chức Ai Cập. Trước đây Ai Cập từng giúp làm trung gian cho lệnh ngừng bắn vào tháng 11 giữa Hamas và Israel. Theo bộ y tế của Hamas ở Gaza, số người Palestine thiệt mạng hiện đã vượt quá 20.000 người.

Tòa tối cao bang Colorado ra phán quyết Donald Trump không đủ điều kiện tranh cử tổng thống lần nữa và không thể xuất hiện trong lá phiếu sơ bộ của bang. Phán quyết rất quan trọng này, mà ông Trump chắc chắn sẽ kháng cáo lên Tòa Tối cao Hoa Kỳ, là quyết định đầu tiên tại toà loại ông Trump theo Tu chính án thứ 14, vốn cấm những người từng nổi dậy chống lại nước Mỹ nắm giữ chức vụ liên bang. Continue reading “Thế giới hôm nay: 21/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Mỹ đã thành lập một lực lượng trên biển mới để bảo vệ Biển Đỏ, huyết mạch quan trọng của thương mại thế giới. Tàu Mỹ và tàu của hơn chục nước khác sẽ bảo vệ các tàu thương mại đi qua tuyến đường thủy này và tiến hành tuần tra chung. Có chín nước công khai cam kết tham gia liên minh; bên cạnh một số nước tham gia lặng lẽ. Trong tuần trước, Houthi, một nhóm chiến binh được Iran hậu thuẫn ở Yemen, đã tăng cường các đòn tấn công bằng máy bay không người lái vào tàu buôn đi qua biển, khiến giá năng lượng tăng vọt. Một số công ty, bao gồm BP và Maersk, cho biết họ sẽ điều chỉnh hành trình các tàu của mình để đi vòng quanh Mũi Hảo Vọng ở Nam Phi. Continue reading “Thế giới hôm nay: 20/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cho biết ông sẽ không “quyết định các mốc thời gian hoặc điều khoản” cho cuộc chiến của Israel ở Gaza, sau cuộc gặp với thủ tướng Binyamin Netanyahu và các quan chức cấp cao của Israel. Nhưng ông Austin nhấn mạnh sự cần thiết phải “chuyển từ hoạt động cường độ cao sang hoạt động cường độ thấp hơn.” Bình luận của ông phản ánh áp lực quốc tế ngày càng tăng đối với Israel nhằm giảm thương vong cho dân thường. Trước đó vào hôm thứ Hai, bộ y tế của Hamas ở Gaza cho biết 19.453 người đã thiệt mạng vì các cuộc tấn công của Israel kể từ ngày 7 tháng 10.

Công ty dầu mỏ BP của Anh cho biết họ sẽ tạm dừng tất cả các chuyến hàng qua Biển Đỏ sau khi Houthi, một nhóm chiến binh được Iran hậu thuẫn, tăng cường tấn công tuyến đường này. Giá dầu kỳ hạn tăng sau thông báo của BP (trước đó các hãng vận tải khổng lồ khác cũng đã cho tạm dừng giao thông qua Biển Đỏ). Mỹ và các đồng minh được cho là có kế hoạch triển khai một lực lượng hàng hải mới để bảo đảm an ninh trên Biển Đỏ, huyết mạch quan trọng của thương mại thế giới. Continue reading “Thế giới hôm nay: 19/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Một số đồng minh của Israel lên tiếng kêu gọi hòa bình ở Gaza. Ngoại trưởng Anh và Đức đã cùng nhau kêu gọi “lệnh ngừng bắn bền vững,” đồng thời cho rằng Israel đã giết hại “quá nhiều dân thường.” Người đồng cấp Pháp của họ còn đi xa hơn khi kêu gọi một thỏa thuận ngừng bắn “ngay lập tức và lâu dài.” Trong khi đó, bộ trưởng quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã lên đường công du Trung Đông, trong đó ông dự kiến sẽ thúc ép Israel thu hẹp quy mô hoạt động quân sự của nước này. Israel hiện đã cho phép viện trợ vào Gaza qua cửa khẩu biên giới Kerem Shalom, lần đầu tiên kể từ cuộc tấn công ngày 7/10 của Hamas.

Cơ quan quản lý kênh đào Suez của Ai Cập cho biết họ đang “theo dõi chặt chẽ” các sự kiện ở Biển Đỏ. Cuối tuần qua, các tàu khu trục của Mỹ và Anh đã bắn hạ hơn chục máy bay không người lái trên biển của Houthi, một nhóm phiến quân Yemen được Iran hậu thuẫn, nhắm vào các tàu hướng tới Israel. Một số công ty vận tải biển đã thông báo tạm dừng các chuyến đi qua Biển Đỏ, vốn là tuyến đường biển huyết mạch quan trọng cho thương mại toàn cầu. Continue reading “Thế giới hôm nay: 18/12/2023”

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Trong một động thái bất ngờ, EU đã đồng ý mở đàm phán quy chế thành viên cho Ukraine. Thủ tướng Hungary Viktor Orban vốn đe dọa phủ quyết nhưng được cho là đã rời khỏi phòng họp khi nó được đưa ra bỏ phiếu bởi 27 người đứng đầu chính phủ. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ca ngợi quyết định này là một “chiến thắng cho Ukraine.” EU cũng đồng ý mở đàm phán gia nhập cho Moldova và cấp tư cách ứng cử viên cho Gruzia.

Ngân hàng Anh và Ngân hàng Trung ương châu Âu giữ nguyên lãi suất ở mức lần lượt là 5,25% và 4%. Cả hai ngân hàng đều không cho rằng lãi suất sẽ được cắt giảm trong tương lai gần. Trước đó, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ cũng giữ nguyên lãi suất cơ bản ở mức 5,25-5,5%, song phát đi tín hiệu sẽ nới lỏng chính sách tiền tệ vào năm tới. Continue reading “Thế giới hôm nay: 15/12/2023”