Wilhelm II – Hoàng đế cuối cùng của Đức

Nguồn: Historic figures, BBC (truy cập ngày 3/7/2015)

Biên dịch & Hiệu đính: Phạm Hồng Anh

Wilhelm là vị hoàng đế (Kaiser) cuối cùng của nước Đức và là vua nước Phổ. Những chính sách hiếu chiến của ông đã góp phần dẫn đến cuộc Chiến tranh thế giới thứ nhất.

Wilhelm sinh ngày 27 tháng 1 năm 1859 tại Berlin, là con trai cả của Hoàng tử Frederick nước Phổ và Victoria – con gái Nữ hoàng Victoria nước Anh. Ca khó sinh của mẹ ông khiến một cánh tay của ông bị teo và ông luôn phải cố che đậy nó. Năm 1881, sau một thời gian phục vụ trong quân ngũ, Wilhelm kết hôn với Augusta Victoria, Công chúa của Schleswig-Holstein. Họ có với nhau bảy người con.

Năm 1888, cha của Wilhelm lên ngôi thành Hoàng đế Frederick III. Không lâu sau ông qua đời, Wilhelm kế vị ngôi hoàng đế ở tuổi 29. Mặc dù trước đây ông từng khá ngưỡng mộ  vị chính khách Otto von Bismarck, Wilhelm đã buộc Bismarck từ chức chỉ trong hai năm. Ông có niềm tin mạnh mẽ vào việc tăng cường sức mạnh cho lực lượng vũ trang Đức, đặc biệt là hải quan. Chính sách của ông đối với nước Anh chứa nhiều mâu thuẫn. Wilhelm cô lập Anh bằng sự bành trướng lực lượng hải quân và chính sách mở rộng thuộc địa của Đức, đồng thời hỗ trợ nông dân trong cuộc chiến chống lại người Anh. Tuy nhiên Wilhelm cũng giữ mối quan hệ thân tình với hoàng gia Anh, đặc biệt là bà mình, Nữ hoàng Victoria.

Sau khi Hoàng tử Áo Franz Ferdinand bị ám sát tại Sarajevo năm 1914, Wilhelm khích lệ người Áo không thỏa hiệp với Serbia và chấp thuận sự hỗ trợ của người Đức khi chiến tranh nổ ra. Có lẽ Wilhelm không nhận ra chuỗi phản ứng dây chuyền từ sự kiện này. Nga cùng với các đồng minh Pháp và Anh tham chiến chống lại Đức và Áo. Wilhelm cố gắng giảm thiểu sự huy động lực lượng vũ trang Đức, nhưng bị phía quân đội ngăn cản. Dù về mặt lý thuyết ông giữ chức tổng tư lệnh tối cao, nhưng Wilhelm bị gạt ra khỏi các quyết định về quân sự. Ông chỉ được lên tiếng trong những cơ hội mong manh về một nền hòa bình thỏa hiệp qua việc khích lệ các tướng lĩnh và chính khách đạt được những mục đích chiến tranh lớn lao.

Năm 1918, Hoa Kỳ tham chiến với quy mô tổng lực. Đức lúc này rơi vào tình trạng thiếu hụt nặng nề về binh lực và vật chất sau nhiều năm bị tiêu hao do chiến lược chiến tranh trên chiến hào. Tình hình này dẫn đến sự sụp đổ của quân đội Đức. Wilhelm bị buộc phải từ ngôi và bị trục xuất tới Hà Lan. Các nước đồng minh thắng trận muốn trao trả và xét xử ông vì những tội ác chiến tranh nhưng thất bại. Khi Adolf Hitler nổi lên nắm quyền sau năm 1933, Wilhelm hy vọng sẽ được phục vị nhưng không thành. Ông qua đời vào ngày 4 tháng 6 năm 1941.