Nguồn: U.S. agent William Eaton leads U.S. forces “to the shores of Tripoli”, History.com
Biên dịch: Trần Mẫn Linh
Vào ngày này năm 1805, sau khi hành quân 804 km từ Ai Cập, đặc vụ Mỹ William Eaton đã lãnh đạo một lực lượng nhỏ thuộc Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ cùng lính đánh thuê Bắc Phi tấn công vào thành phố cảng Derna, Tripoli (thuộc Lybia ngày nay). Khi ấy, các lực lượng này đang thực hiện nhiệm vụ hạ bệ Yusuf Karamanli, nhà cầm quyền của Tripoli. Yusuf Karamanli đã lên nắm quyền sau khi lật đổ anh trai mình là Hamet Karamanli, một lãnh đạo có quan hệ tốt với Hoa Kỳ.
Bốn năm trước đó, Chiến tranh Barbary lần thứ nhất đã nổ ra khi Tổng thống Hoa Kỳ Thomas Jefferson ra lệnh cho các tàu Hải quân Mỹ đến Địa Trung Hải để chống lại các cuộc tấn công liên tiếp nhằm vào tàu Mỹ của cướp biển đến từ các nước vùng Barbary: Morocco, Algeria, Tunis và Tripolitania.
Các thủy thủ Mỹ thường bị bắt cóc cùng với tàu thuyền và Mỹ buộc phải chuộc họ với giá cắt cổ. Sau hai năm đối đầu với các trận đánh nhỏ lẻ, các hành động quyết liệt hơn đã bắt đầu vào tháng 06/1803 khi một lực lượng viễn chinh nhỏ của Mỹ tấn công cảng Tripoli.
Tháng 04/1805, Mỹ đã giành thắng lợi trong chiến dịch Derna do lục quân Hoa Kỳ ở Bắc Phi thực hiện. Với sự giúp sức của pháo hạng nặng trên tàu USS Argus và USS Homet, Thủy quân Lục chiến và lính đánh thuê Ả Rập do William Eaton lãnh đạo đã chiếm được Derna và hạ bệ thành công Yusuf Karamanli.
Chỉ huy của lực lượng Thủy quân Lục chiến là Trung úy Presley O’ Bannon đã chiến đấu rất anh dũng trong trận chiến, tới mức Hamet Karamanli đã tặng ông một thanh kiếm tinh xảo. Thanh kiếm này hiện được dùng làm mẫu cho những thanh kiếm khác của sĩ quan Thủy quân lục chiến. Cụm từ “to the shores of Tripoli” (tới bờ biển Tripoli) trong bài hát chính thức của Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ cũng có nguồn gốc từ chiến dịch Derna.
