Thế giới hôm nay: 29/07/2021

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Các Thượng nghị sĩ Cộng hòa Mỹ cho biết đã đạt thỏa thuận với phe Dân chủ về “các vấn đề lớn” của gói cơ sở hạ tầng trị giá 1 nghìn tỷ đô la. Thỏa thuận này được cho là sẽ cung cấp thêm 600 tỷ đô la ngoài khoản chi tiêu liên bang dự kiến ​​cho các dự án hạ tầng. Nó nhỏ hơn nhiều so với dự luật còn lại — vốn nhằm hồi phục nền kinh tế và trị giá tới 3,5 nghìn tỷ đô la — được đảng Dân chủ kỳ vọng sẽ thông qua Thượng viện mà không cần ủng hộ của đảng Cộng hòa.

Boeing bất ngờ tiết lộ lợi nhuận 1 tỷ USD trong quý 2, đánh dầu lần đầu tiên họ có lời trong gần hai năm qua. Nguyên nhân có lẽ nhờ tăng giao máy bay dân dụng và doanh số bán hàng tốt hơn ở các bộ phận khác. Dù thế tương lai phía trước không hề sáng sủa. Boeing dự đoán doanh số máy bay 787 thu hẹp trong tương lai vì khả năng phát hiện sai sót trong quá trình sản xuất.

Các nhà lãnh đạo Triều TiênHàn Quốc đang xem xét một cuộc gặp thượng đỉnh để xoa dịu quan hệ căng thẳng giữa hai chính phủ, theo Reuters. Thời gian cụ thể vẫn chưa được thống nhất. Hôm thứ Ba, tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un đã khôi phục đường dây nóng vốn bị ông Kim cắt đứt vào năm ngoái.

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và ngoại trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar đã đồng ý tăng cường quan hệ giữa hai nước. Cả hai đều lo ngại về sức mạnh ngày càng tăng của Trung Quốc cũng như đà tiến của Taliban ở Afghanistan sau khi Mỹ rút quân. Ông Blinken cũng đã gặp thủ tướng Ấn Độ để thảo luận về quan hệ đối tác chiến lược Ấn-Mỹ cùng các vấn đề khác.

Anh bỏ các quy tắc kiểm dịch cho du khách đã tiêm vắc-xin từ Mỹ và châu Âu (trừ Pháp). Cụ thể, từ ngày 2 tháng 8 hành khách đến từ các nước có tên trong danh sách nếu đã tiêm phòng đầy đủ với các loại vắc-xin được FDA và Cơ quan Dược phẩm Châu Âu phê duyệt sẽ có thể đến Anh và không cần tự cách ly. Thay đổi này sẽ giúp ích nhiều cho ngành hàng không và du lịch. Song Mỹ sẽ không đáp lại tương ứng.

Theo chân các nước giàu khác trên thế giới, lạm phát của Australia lên mức cao nhất kể từ năm 2008. Giá tiêu dùng đã tăng 3,8% so với cùng kỳ năm ngoái trong quý 2, nhờ bùng nổ kinh tế sau đại dịch và giá hàng hóa cơ bản cao hơn. Nhưng đợt bùng phát covid-19 mới có thể kéo giảm cả đà hưng phấn lẫn lạm phát trong những tháng tới.

Azerbaijan đồng ý với một lệnh ngừng bắn do Nga đề xuất, sau khi xung đột giữa họ với Armenia xoay quanh khu vực tranh chấp Nagorno-Karabakh bỗng nóng trở lại trong những tuần gần đây. Hiện cả hai bên đều đổ lỗi cho nhau về các cuộc đụng độ gây chết người ở biên giới. Armenia cho biết ba binh sĩ của họ đã bị giết.

TIÊU ĐIỂM

Số người xin tị nạn từ Trung Quốc liên tục tăng

Tăng trưởng kinh tế đang cho phép người dân Trung Quốc đi du lịch và làm việc ở nước ngoài. Tuy nhiên 70 năm sau khi công ước của Liên Hợp Quốc về người tị nạn được ký kết, số người rời bỏ đất nước này vì những lý do kém tích cực đang tăng lên. Từ năm 2012 đến 2020, số người xin tị nạn từ Trung Quốc theo năm đã tăng từ 15.362 lên 107.864 người, theo Cao ủy Liên Hợp Quốc về người tị nạn.

Và giai đoạn đó lại thật trùng hợp với nhiệm kỳ của Tập Cận Bình. Hiện có khoảng 1 triệu người Duy Ngô Nhĩ và các dân tộc thiểu số khác bị giam giữ trong các trại cải tạo. Ngay cả người Hán cũng không còn tự do như xưa. Những năm qua chứng kiến nhiều vụ bắt giữ thành viên của các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức nữ quyền và nhà thờ Kito giáo. Ở Hồng Kông thậm chí còn tệ hơn. Song nhìn chung người Hồng Kông có thể rời đi khá dễ, trong khi người đại lục khó có thể rời đi hơn. Và đến nay ông Tập không hề có dấu hiệu nương tay. Có thể đoán con số người tị nạn sẽ lại còn tăng lên.

Tổng thống Tunisia thâu tóm quyền lực

Tổng thống Kais Saied đã gặp các nhóm xã hội dân sự để cố gắng thể hiện ông ủng hộ nền dân chủ của Tunisia, sau chuỗi sự kiện được xem là một “cuộc đảo chính”. Hôm Chủ nhật, trong bối cảnh biểu tình phản đối chính phủ, ông Saied đã sa thải thủ tướng, đình chỉ quốc hội và lên nắm quyền hành pháp. Ông nói sự thâu tóm quyền lực là hợp hiến và là việc làm cần thiết nhằm giải quyết tình trạng bất ổn giữa lúc kinh tế đang suy thoái và một trong những đợt bùng dịch covid-19 tồi tệ nhất của châu Phi. Thật ra có nhiều người Tunisia hoan nghênh động thái của ông.

Ông Saied, một cựu giáo sư luật hiến pháp, được bầu hai năm trước vì dân chúng chán ngán với giới tinh hoa chính trị. Ông vô cùng được ủng hộ. Tuy nhiên việc ông tuyên bố luật pháp đứng về phía mình nghe không có vẻ đáng tin lắm. Ông đã cấm tụ tập công khai hơn ba người. Ngoài ra cảnh sát ở Tunis cũng đột kích vào văn phòng của Al-Jazeera, một hãng tin được coi là thân với Ennahda, đảng lớn nhất trong quốc hội. Ennahda đã kêu gọi một cuộc đối thoại quốc gia. Nhưng cho đến nay ông Saied vẫn chưa trả lời.

Credit Suisse công bố kết quả quý

Hôm nay Credit Suisse công bố kết quả kinh doanh quý 2. Các nhà phân tích dự đoán cả doanh thu và lợi nhuận của họ sẽ giảm xuống dưới mức năm ngoái. Nhiều người thậm chí dự báo lỗ trước thuế. Song không có gì quá bất ngờ. Credit Suisse đã trải qua một vài năm khó khăn. Vào tháng 2 năm 2020, giám đốc khi ấy Tidjane Thiam đã bị buộc phải nghỉ việc sau một vụ bê bối gián điệp. Sau đó đến vụ sụp đổ của Greensill, một công ty tài chính chuỗi cung ứng, vào tháng 3 năm nay, khiến ngân hàng gần như mất trắng 10 tỷ USD trái phiếu. Và cuối tháng đó đến lượt vụ Archegos Capital – một công ty có trụ sở New York đem tiền ngân hàng đi cược rất lớn vào thị trường chứng khoán – khiến Credit Suisse mất 5,5 tỷ đô la.

Bên cạnh những khủng hoảng liên tiếp đó, Credit Suisse còn chứng kiến mảng giao dịch chậm lại, trong khi mảng này vốn chiếm phần lớn doanh thu. Chưa hết, tình hình kinh doanh càng khó khăn hơn khi họ tự kéo giảm mức độ chấp nhận rủi ro. Ban giám đốc của ngân hàng đã hứa sẽ có thay đổi. Nhưng có lẽ còn lâu họ mới vượt qua được giai đoạn này.

Mỹ chuẩn bị công bố số liệu kinh tế quý 2

Dữ liệu công bố hôm nay dự kiến cho thấy kinh tế Mỹ tăng trưởng theo quý 8,5% trong quý 2 so với cùng kỳ năm trước. Tăng trưởng nhanh như vậy là do năm ngoái rất tệ. Và có một số lực đẩy: chính sách tiền tệ siêu nới lỏng, các khoản chi kích thích cho hộ gia đình và việc dần trở lại trạng thái bình thường sau đại dịch.

Nhưng quý thành công này có thể đã là cao điểm tăng trưởng của Mỹ. Các lực đẩy tăng trưởng rồi sẽ qua đi. Với lạm phát ở mức cao, Cục Dự trữ Liên bang có thể sẽ kiềm chế các chính sách hỗ trợ. Dù chính quyền Biden đang cố gắng thông qua một dự luật cơ sở hạ tầng lớn – nhưng không như các tấm séc kích thích — tác động của nó sẽ rải đều nhiều năm. Và đáng lo ngại nhất, số ca nhiễm covid-19 đang tăng trở lại khi biến thể Delta lan nhanh khắp cả nước.