Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
WHO chính thức ủng hộ sử dụng vắc-xin sốt rét đầu tiên cho trẻ em có nguy cơ nhiễm bệnh. Tổ chức này cho biết loại vắc-xin mang tên RTS,S sản xuất bởi GlaxoSmithKline là an toàn và giúp giảm 30% số trường hợp sốt rét ác tính ở trẻ nhỏ. Trẻ em ở phần lớn châu Phi cận Sahara vẫn mắc sốt rét nhiều lần trong năm. Cứ hai phút lại có một trẻ dưới năm tuổi chết vì căn bệnh này.
Joe Biden nói với truyền thông rằng ông và Tập Cận Bình đã nhắc lại cam kết tuân thủ “thỏa thuận Đài Loan.” Theo chính sách một Trung Quốc bấy lâu nay, Mỹ công nhận Bắc Kinh (chứ không phải Đài Bắc) là thủ đô — miễn là có hòa bình trên eo biển Đài Loan. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Đài Loan cho biết căng thẳng với Trung Quốc đại lục đang ở mức tồi tệ nhất 40 năm qua.
Chính quyền Biden đã vạch ra các chính sách mới vào thứ Tư với mục đích mở rộng chương trình xóa nợ sinh viên phức tạp của Mỹ. Những thay đổi này sẽ cho phép hàng nghìn nhân viên lâu năm của khu vực công được tăng cường tiếp cận xóa nợ giáo dục, bao gồm những người có thể nộp đơn xin xóa các khoản vay liên bang. Nhiều năm qua, người đi vay luôn gặp trở ngại khi nộp đơn lên chương trình liên bang, với hầu hết bị từ chối.
27 lãnh đạo của các nước EU đã lặp lại lời hứa về trao tư cách thành viên — đưa ra lần đầu cách đây 18 năm — cho sáu nước Balkan, miễn đáp ứng một số điều kiện nhất định. Hiện vẫn chưa có ngày gia nhập chính thức. EU vốn không thể thống nhất về vấn đề mở rộng, trong khi một số thành viên lo ngại làn sóng di cư mới nếu sáu nước này gia nhập khối.
Nghị viện châu Âu kêu gọi cấm sử dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt và một số kỹ thuật trí tuệ nhân tạo khác cho mục đích trị an ở những nơi công cộng. Dù không có tính ràng buộc, nghị quyết này cho thấy khả năng thông qua một dự luật AI. Trong khi đó Singapore, nước đã đầu tư rất nhiều vào công nghệ cao, lại đi theo hướng khác và bắt đầu thử nghiệm robot cảnh sát để chống lại “hành vi xã hội không mong muốn.”
Hàng trăm người Afghanistan đã đổ đến một văn phòng cấp hộ chiếu ở Kabul sau khi có tin cho thấy văn phòng sẽ tiếp tục cấp hộ chiếu. Đám đông tràn vào văn phòng dù các quan chức Taliban nói phải đến cuối tuần dịch vụ này mới hoạt động trở lại. Nhiều tháng trì hoãn đã khiến nhiều người Afghanistan không thể rời khỏi đất nước sau khi chính phủ cũ sụp đổ vào tháng 8.
Úc sẽ ngừng giam giữ người tị nạn ở Papua New Guinea; những người đang bị giam sẽ được đề nghị định cư ở đó hoặc chuyển đến các trại ở Nauru. Những người di cư đến Úc bằng thuyền nếu bị bắt thường được đưa đến Papua, với nhiều người phải sống nhiều năm trong điều kiện khắc nghiệt. Hồi năm 2016 Papua đã ra lệnh đóng cửa một trại khét tiếng của mình trên đảo Manus.
Con số trong ngày: 60%, là tỷ lệ người trả lời cuộc thăm dò năm 2008 của UKTV Gold nghĩ Sherlock Holmes là người thật. Một phần tư cho rằng Winston Churchill là hư cấu.
TIÊU ĐIỂM
Thị trường nghe ngóng ngân hàng trung ương Trung Quốc về quy định công nghệ
Chỉ mới một năm trước chẳng ai nghĩ sẽ có người muốn nghe các nhà quản lý ngân hàng trung ương Trung Quốc nói về quy định công nghệ. Vì như thế không khác gì Jay Powell của Cục Dự trữ Liên bang cân nhắc số phận của Facebook. Song rất nhiều điều có thể xảy ra trong một năm. Người ta sẽ rất chú ý khi khi thống đốc Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC) Dịch Cương phát biểu tại hội nghị Ngân hàng Thanh toán Quốc tế vào thứ Năm.
PBoC đã trở thành một bên quan trọng trong các quy định công nghệ của Trung Quốc. Ngân hàng đã góp phần ngăn Ant Group IPO, trong khi các chính sách của họ cũng cắt giảm hoạt động cho vay fintech. Ngân hàng thậm chí đe dọa chia tách một số tập đoàn công nghệ – một quyền lực mà theo các chuyên gia là nằm ngoài phạm vi quản lý. Sau khi chứng kiến cuộc đàn áp công nghệ quét sạch hơn 1 nghìn tỷ đô la vốn hóa thị trường của các công ty công nghệ Trung Quốc trong năm nay, giới đầu tư sẽ không bỏ sót một từ nào trong phát biểu của ông Dịch.
Tesla họp cổ đông
Thứ Năm này Tesla sẽ tổ chức online cuộc họp cổ đông thường niên, trực tiếp từ Gigafactory mới ở Austin, Texas. Các cổ đông có thể lạc quan. Trong quý gần nhất, công ty đã đánh bại dự đoán của giới phân tích khi xuất xưởng được 241,000 xe. Con số từ đầu năm đến nay là 627,000, gấp đôi so với cùng kỳ năm 2020. Một phần là do công ty đang khắc phục tình trạng thiếu chất bán dẫn tốt hơn các nhà sản xuất ô tô truyền thống khác.
Các nhà đầu tư sẽ muốn biết nhiều hơn về kế hoạch sản xuất trong tương lai. Nhà máy Texas đã bắt đầu sản xuất mẫu SUV cỡ nhỏ Model Y. Nếu mọi việc suôn sẻ, một Gigafactory mới ở Berlin sẽ được chính quyền bang Brandenburg cấp phép sản xuất ô tô trước cuối năm nay. Nhưng cuộc khủng hoảng chip đã làm gián đoạn kế hoạch tung ra các mẫu xe mới của Tesla. Chiếc bán tải Cybertruck, mẫu Roadster thể thao, và một xe đầu kéo mới sẽ xuất xưởng muộn hơn dự tính.
Diễn biến đàm phán chính phủ liên minh ở Đức
Đàm phán thành lập chính phủ liên minh ba bên đầu tiên của Đức kể từ những năm 1950 sẽ bắt đầu từ thứ Năm. Sau khi thắng sít sao trong cuộc bầu cử 26 tháng 9 với ứng viên Olaf Scholz, Đảng Dân chủ Xã hội sẽ bắt đầu đàm phán với Đảng Xanh và Đảng Dân chủ Tự do để xây dựng một liên minh “đèn giao thông,” theo màu sắc tương ứng của ba đảng.
Đảng Xanh và Đảng Dân chủ Tự do đã đồng ý theo đuổi đàm phán sau khi kết luận vào thứ Tư rằng khối Dân chủ Cơ đốc giáo trung hữu, về thứ hai trong cuộc bầu cử, không phải là một đối tác đáng tin cậy. Armin Laschet, ứng viên Đảng Dân chủ Cơ đốc giáo, vẫn nuôi hy vọng kế nhiệm Thủ tướng Angela Merkel. Nhưng triển vọng về một chính phủ “Jamaica” như vậy rất bất khả thi. Dù để thành lập một chính phủ “đèn giao thông” phải mất nhiều tuần đàm phán khó khăn, ưu thế vẫn đang nằm trong tay ông Scholz.
Trao giải Nobel hóa học
Giải Nobel hóa học năm nay đã được trao cho Benjamin List và David MacMillan vì đã khám phá ra một phương pháp phản ứng hóa học mới. Ủy ban trao giải cho biết công trình của họ đã làm cho hóa học trở nên xanh hơn và cách mạng hóa quá trình sản xuất thuốc.
Tiến sĩ List, thuộc Viện Nghiên cứu Than đá Max Planck, và Tiến sĩ MacMillan, thuộc Đại học Princeton, đã công bố công trình đoạt giải của họ về “catalysis,” một quá trình tăng tốc phản ứng hóa học, một cách riêng biệt vào năm 2000. Cả hai đều không biết người kia đang nghiên cứu về đề tài này, song họ có chung một suy nghĩ: tìm ra giải pháp thay thế cho các enzym phức tạp và kim loại chuyển tiếp, những chất xúc tác chính. Thành quả là quá trình xúc tác hữu cơ không đối xứng, mà hiện đang xuất hiện trong hóa học công nghiệp. Nó sử dụng các phân tử hữu cơ sạch hơn và rẻ hơn, giúp dễ dàng tạo ra các loại thuốc tinh khiết. Một ý tưởng “đơn giản nhưng tài tình”, ủy ban ngạc nhiên vì phải đến nay nó mới được nghĩ ra.
