Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Tổng thống Joe Biden công bố một “khuôn khổ” mới cho dự luật chi tiêu xã hội trị giá 1,75 nghìn tỷ đô la, giảm từ đề xuất ban đầu 3,5 nghìn tỷ đô la. Thành phần lớn nhất trong gói này, trị giá 555 tỉ đô, sẽ được chi cho đầu tư năng lượng sạch. Phần còn lại chủ yếu được chi cho chăm sóc trẻ em, chăm sóc sức khỏe cho người thu nhập thấp và người già, cũng như nhà ở giá phải chăng. Nghỉ phép chăm sóc gia đình có trả lương và miễn phí hai năm đại học là các phần bị bỏ. Các lãnh đạo Hạ viện sẽ bỏ phiếu vào thứ Năm này về dự luật bổ sung gồm 550 tỷ đô la chi tiêu cơ sở hạ tầng. Nó đã được Thượng viện thông qua.
Facebook đổi tên thành Meta để phản ánh các dịch vụ của mình ngoài mạng xã hội cùng tên, và đặc biệt là khoản đầu tư xây dựng “metaverse,” một môi trường thực tế ảo liên kết. Công ty đổi tên ngay giữa cuộc khủng hoảng quan hệ công chúng và áp lực từ các nhà lập pháp về tin giả và nội dung có hại cho trẻ em gái vị thành niên.
Kinh tế Mỹ tăng trưởng hàng năm 2% trong quý 3, giảm từ 6,7% của quý 2, đánh dấu mức tăng GDP quý yếu nhất kể từ sau suy thoái vì đại dịch vào năm ngoái. Chi tiêu tiêu dùng tăng 1,6% theo tốc độ năm, giảm từ 12% của quý trước. Đợt bùng dịch vừa qua cũng như tắc nghẽn chuỗi cung ứng chính là nguyên nhân.
Đức và 11 nước châu Âu khác đã thúc giục Israel xem xét lại kế hoạch xây dựng hơn 3.000 ngôi nhà cho người định cư ở khu vực Bờ Tây mà họ chiếm đóng. Trước đó Israel công bố chương trình này vào thứ Tư. Đồng minh thân cận nhất của nước này, Mỹ, cũng phản đối kế hoạch, cho biết nó “hoàn toàn không phù hợp” với nỗ lực hạ nhiệt căng thẳng giữa Israel và các vùng lãnh thổ Palestine.
Khi tình trạng thiếu nhiên liệu tiếp diễn, Trung Quốc cho biết sẽ áp hạn việc sử dụng theo hạn ngạch đối với dầu diesel. Nga cũng tuyên bố sẽ bơm đầy các kho chứa khí đốt tự nhiên của châu Âu sau khi bơm đầy bồn của chính họ, qua đó giúp châu Âu dễ thở hơn. Tuy nhiên Nga vẫn hạn chế nguồn cung đến Moldova, khiến Ủy ban Châu Âu phải cấp cho nước này khoản trợ cấp 60 triệu euro (69,5 triệu USD) để mua khí đốt tự nhiên.
Cảnh sát biển Pháp bắt giữ một tàu đánh cá Anh vì đánh bắt trong vùng biển của Pháp không giấy phép. Một tàu khác cũng từng bị cảnh cáo trong cuộc đối đầu mới nhất về quyền đánh bắt cá hậu Brexit. Pháp cáo buộc nước láng giềng không cấp cho ngư dân Pháp một nửa số giấy phép họ đã hứa. Chính phủ Pháp cho biết đang cân nhắc trừng phạt, có thể từ đầu tuần tới.
Bộ trưởng Môi trường Ấn Độ cho biết các mục tiêu phát thải carbon ròng của quốc tế không thể xem như biện pháp ngăn chặn biến đổi khí hậu. Thay vào đó, Bhupender Yadav nói các nước giàu phải chịu phần cắt giảm lớn hơn vì “trách nhiệm lịch sử” của họ. Ấn Độ, nước phát thải khí nhà kính lớn thứ ba thế giới, đã cam kết cắt giảm 33-35% tỷ lệ phát thải trên GDP (từ mức năm 2005) vào năm 2030.
Con số trong ngày: 200 tỷ đô la, là số tiền Mỹ có thể thu được trong mười năm nếu thực hiện đánh thuế lãi vốn (capital gain tax) khi qua đời.
TIÊU ĐIỂM
Bầu cử Nhật Bản: LDP không có đối thủ
Đảng Dân chủ Tự do LDP đã lãnh đạo Nhật Bản suốt từ ngày thành lập năm 1955, chỉ trừ hai giai đoạn ngắn 1993-94 và 2009-12. Triều đại của họ chắc chắn sẽ tiếp tục sau khi cử tri đi bỏ phiếu vào Chủ nhật trong cuộc bầu cử toàn quốc cho Hạ viện Nhật Bản.
Cuộc bỏ phiếu diễn ra chưa đầy một tháng sau khi LDP thay Suga Yoshihide, người bị mất ủng hộ vì cách xử lý covid-19 kém cỏi. Kishida Fumio, nhà lãnh đạo mới, không phải ứng viên yêu thích nhất của công chúng nhưng cũng không gây phản đối.
Chiến lược của LDP dường như đang phát huy tác dụng. Hầu hết các dự đoán đều cho thấy đảng sẽ duy trì thế đa số. Có rất ít khả năng họ bị mất quyền lực, ngay cả khi mất đa số: LDP liên minh với Komeito, một đảng Phật giáo, vốn nắm giữ 29 ghế khác. Sức mạnh của LDP phản ánh sự yếu kém của phe đối lập Nhật Bản, chật vật suốt từ giai đoạn nắm quyền gần đây nhất.
Giáo hoàng sắp gặp Tổng thống Biden
Nhiều giám mục Công giáo Mỹ sẽ vui mừng đón xem Joe Biden gặp Giáo hoàng Francis tại Vatican vào thứ Sáu. Nhưng không phải ai cũng có tình yêu trong trái tim của họ. Các giám mục bảo thủ nhất tin rằng ông Biden, một người Công giáo, đã sai về vấn đề họ coi là quan trọng nhất: phá thai. Họ muốn rút phép thông công mọi chính trị gia ủng hộ quyền lựa chọn phá thai.
Bản thân Giáo hoàng cũng không được nhiều người trong số họ tán thành. Mặc dù Giáo hoàng thường xuyên mô tả việc phá thai là “tội giết người,” nhưng họ vẫn muốn ông nói về nó thường xuyên hơn. Khi bình luận về các chính trị gia và chuyện phá thai, ông đã nói rằng các giáo sĩ nên “là chủ chăn đừng làm kẻ đi buộc tội.”
Tuy nhiên, đối với hầu hết giáo dân Hoa Kỳ, cảnh tượng tổng thống Công giáo thứ hai (sau John Kennedy) gặp giáo hoàng đơn giản là một niềm vui lớn. Nhà Trắng cho biết hai vị sẽ nói về các vấn đề bao gồm “chấm dứt đại dịch covid-19, giải quyết khủng hoảng khí hậu và chăm lo cho người nghèo.”
Bức tranh kinh tế châu Âu
Các nhà kinh tế dự đoán chỉ số giá tiêu dùng tháng 10, được công bố vào thứ Sáu, sẽ cho thấy lạm phát theo năm là 3,7%. Dữ liệu của cả Đức và Tây Ban Nha, công bố vào đầu tuần này, đều cho thấy giá cao hơn dự kiến. Các nhà hoạch định chính sách tiền tệ tại Ngân hàng Trung ương Châu Âu đã thảo luận về “lạm phát, lạm phát, lạm phát” tại cuộc họp của họ vào thứ Năm, theo chủ tịch ngân hàng Christine Lagarde. Cũng như các ngân hàng trung ương khác, ECB dự kiến lạm phát sẽ nhanh chóng qua đi.
Vào thứ Sáu, các nhà thống kê cũng sẽ công bố tốc độ tăng trưởng quý 3 của Pháp, Đức và Ý. Dự đoán ngắn hạn đã xấu đi trong những tuần gần đây khi nền kinh tế thế giới tiếp tục đối mặt với tắc nghẽn chuỗi cung ứng. Song một số nhà đầu tư vẫn lạc quan về tăng trưởng dài hạn. Chính sách tài khóa nới lỏng ở Đức và chi tiêu của quỹ đầu tư “Thế hệ tiếp theo” của EU sẽ giúp khu vực đồng euro không bị trì trệ như sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu – miễn là lạm phát giảm.
Thêm nghiên cứu cho thấy tác dụng của vắc-xin covid-19 giảm dần qua thời gian
Một nghiên cứu của Anh được công bố hôm thứ Năm cho thấy những người được tiêm chủng covid-19 đầy đủ cũng dễ làm lây bệnh như người không tiêm chủng. Người đã tiêm phòng hết bệnh mau hơn, nhưng tải lượng virus đỉnh điểm của họ cũng tương tự như người chưa tiêm chủng. Do đó người đã tiêm và chưa tiêm có thể lây cho cùng một số lượng thành viên gia đình. Tuy nhiên, điều tạo nên khác biệt là liệu những người tiếp xúc trong gia đình đã tiêm ngừa hay chưa. Khoảng 25% số người tiếp xúc đã tiêm phòng dương tính, so với 38% ở người chưa tiêm phòng.
Một lý do dẫn đến kết quả không tốt là hiệu quả giảm dần của vắc xin. Dữ liệu từ các thành viên gia đình cho thấy kháng thể bị suy yếu trong vòng ba tháng sau khi tiêm liều hai. Điều này có nghĩa là những người đặc biệt dễ trở nặng có thể cần tiêm nhắc lại sớm hơn thời hạn 6 tháng. Đôi khi có thể cần đeo khẩu trang, thông gió và giãn cách xã hội, ngay cả ở những nơi có tỷ lệ tiêm chủng cao, chẳng hạn như Anh.
