Tác giả: Trương Nhất Phàm, Liễu Ngọc Bằng, Tạ Nhung Bân | Biên dịch: Nguyễn Hải Hoành
Sau gần một tháng gian khổ chiến đấu, cuối cùng đô thị quan trọng Severodonetsk [Bắc Donetsk] của Ukraine đã bị quân đội Nga chiếm được. Ngày 24/6/2022, Chính phủ Ukraine ra lệnh cho quân đội Ukraine cố thủ trong nhà máy hóa chất Azot tại Severodonetsk rút lui. Bộ Quốc phòng Nga cũng tuyên bố họ đã kiểm soát toàn bộ thành phố Severodonetsk. Sau khi chiếm Mariupol, đây là một thắng lợi nữa quân đội Nga giành được trong tấn công thành phố tại vùng Donbas. Giải quyết xong Severodonetsk, quân đội Nga đã tiến gần đến kiểm soát toàn bộ vùng Lugansk.
Nhìn lại trận công kiên thành phố Severodonetsk
Ngày 27/5/2022, quân đội Nga bắt đầu tấn công mặt đất thành phố Severodonetsk. Cho dù quân đội Nga đã rất nhanh chóng chiếm được phần lớn thành phố này, nhưng quân đội Ukraine dựa vào công sự trong nhà máy hóa chất Azot đã triển khai phòng ngự, hai bên lâm vào tình trạng chiến đấu trên đường phố. Quân đội Nga thẳng tay phá hủy 3 cây cầu nối Severodonetsk với thành phố Lysychansk ở bên kia sông nhằm bao vây cô lập quân Ukraine cố thủ trong nhà máy Azot. Trong tình trạng mất tiếp tế hậu cần, bị cô lập không có tiếp viện, quân đội Ukraine không còn nhiều lựa chọn. Để tránh tái diễn số phận buộc phải đầu hàng như binh sĩ Ukraine cố thủ tại nhà máy luyện thép Azovstal ở thành phố Mariupol và để bảo vệ sinh lực bộ đội nhằm tiếp tục chiến đấu, ngày 24/6 Chính phủ Ukraine tuyên bố rút lui chiến lược khỏi Severodonetsk.
Hiện nay tin tức nói quân Nga hoàn toàn kiểm soát Severodonetsk đã được cả hai bên xác nhận. Thế nhưng Thông tấn xã TASS của Nga ngày 26/6 đưa tin: Vitaly Kiselev, Trợ lý Bộ trưởng Bộ Nội chính “Nước CHND Lugansk” [tự xưng] hôm Chủ nhật tuyên bố chưa hoàn toàn thanh toán xong khu công nghiệp Severodonetsk, trong thành phố hãy còn các phần tử vũ trang Ukraine với số quân khoảng hơn 1000 người. Ngày 16, phía Nga bắt giữ 70 lính Ukraine cố thủ tại nhà máy hóa chất Azot. Ngày 26, TASS đưa tin, cơ quan ứng phó khẩn cấp nước cộng hòa Crimea thuộc Liên bang Nga xác nhận giàn khoan “Công ty Dầu khí Biển Đen” lại bị tấn công.
Sau khi Severodonetsk bị quân đội Nga bao vây, Tổng thống Zelensky của Ukraine đưa ra phát biểu: “Trận đánh tại Severodonetsk sẽ quyết định số phận của vùng Donbas”, qua đó có thể thấy tính chất chiến lược quan trọng của Severodonetsk. Việc để mất Severodonetsk sẽ hình thành một đòn đánh về chính trị có hậu quả không kém một thất bại về quân sự. Đối với phía Nga, hiện nay trong tình hình đã kiểm soát được hơn 90% vùng Lugansk, chiếm được Severodonetsk thì quân đội Nga sẽ có thể tập trung binh lực tấn công thành phố quan trọng Lysychansk, và như vậy Nga đã tiến gần tới mục tiêu chiếm toàn bộ vùng Lugansk.
TTX Liên bang Nga ngày 26/6 đưa tin: chuyên gia quân sự Nga Vladimir Yevseyev nói, sau khi đánh thắng quân Ukraine ở Donbas, quân đội Nga sẽ có thể tấn công Kharkiv và Zaporoge. Ông tin chắc là quân đội Nga trước hết sẽ tấn công Zaporoge nhằm đánh thông con đường đến Kharkiv. Họ cần phải cắt đứt tuyến thông tin, tuyến đường sắt và đường bộ của Kharkiv.
Trận đánh công kiên Lysychansk sẽ càng khó hơn?
Về việc quân đội Ukraine rút khỏi Severodonetsk, ông Kirilov Budanov, Cục trưởng Cục Tình báo Bộ Quốc phòng Ukraine, nói, đây là biện pháp “tái tổ chức chiến thuật” của quân đội Ukraine. Ông nhấn mạnh, quân đội Nga đang sử dụng sách lược họ đã dùng ở Mariupol “xóa thành phố này ra khỏi Trái Đất”, quân Ukraine không thể kiên trì phòng thủ trên đống hoang tàn hoặc trên chỗ bằng phẳng trống trải. Vì thế quân đội Ukraine phải từ Severodonetsk tái tập kết đến vùng đất cao ở Lysychansk nhằm giành ưu thế chiến thuật. Điều đó cho thấy quân đội Ukraine chuẩn bị dựa vào thành phố này để tập trung binh lực ưu thế triển khai trận tử chiến với quân đội Nga. Trong trận công kiên thành phố Lysychansk, quân đội Nga sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trận đánh Severodonetsk.
Vitaly Kiselev, Trợ lý Bộ trưởng Bộ Nội chính “nước CHND Lugansk” [tự xưng], nói bên trong thành phố Lysychansk đã xảy ra giao chiến. Có khoảng 10 đến 12 nghìn quân khác cố thủ tại Lysychansk và vùng xung quanh, kể cả lính đánh thuê gọi là Tiểu đoàn Tự nguyện, Tiểu đoàn chủ nghĩa dân tộc. Về xu thế chiến sự tại Lysychansk, có chuyên gia phân tích nói, trước hết quân Nga phải hoàn tất việc bố trí phòng ngự tại Severodonetsk và quét sạch tàn quân Ukraine bên trong thành phố này. Do Severodonetsk rất gần Lysychansk nên Severodonetsk có thể bị quân đội Nga biến thành nơi bố trí pháo tầm xa bắn vào Lysychansk. Ngoài ra, các cây cầu nối hai thành phố này đều đã bị phá hủy, quân Nga phải mất thời gian tiến hành chuẩn bị hậu cần để đưa đại quân thuận lợi vượt sông Severodonetsk. Hơn nữa, quân Nga phải cắt đứt liên hệ giữa Lysychansk với bên ngoài, sao cho nơi này bị cô lập không nhận được tiếp viện. Trước đó quân Nga đã liên tục tấn công Bachmut thuộc Donetsk, đó là do tuyến tiếp tế hậu cần của quân Ukraine cố thủ tại Lysychansk đi từ Bachmut đến đường cao tốc Lysychansk. Trước khi hoàn toàn cắt đứt tuyến giao thông này, quân đội Nga có lẽ sẽ chưa có hành động quy mô lớn nào.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov tuyên bố, máy bay, tên lửa và pháo binh Nga đã bắn phá phía tây Lysychansk và 4 kho đạn của Ukraine và đã phong tỏa thành phố này từ phía Nam.
Các chuyên gia quân sự cho rằng sau khi quân đội Nga triển khai giai đoạn hai của Hành động quân sự tại Donbas, họ đã tiếp thu bài học tiến quân mạo hiểm, đánh nhanh thắng nhanh trước đấy, triệt để vận dụng ưu thế hỏa lực để tiến hành pháo kích lâu dài vào trận địa của Ukraine, sau đó mới tấn công. Theo dự đoán, quân đội Ukraine tại Lysychansk đã có sự chuẩn bị sẵn sàng về chiến thuật để đối phó. Đầu tháng 6, Tổng thống Zelensky từng đến thị sát Lysychansk và Bachmut, ông cũng nói lực lượng phòng thủ Lysychansk đã được tăng cường nhiều.
Nga dùng tên lửa tấn công với quy mô lớn là để răn đe phương Tây?
Điều đáng quan tâm là sau khi bộ đội mặt đất của Nga chiếm được Severodonetsk, từ ngày 25/6 phía Nga bắt đầu tiến hành một đợt công kích quy mô lớn bằng tên lửa vào toàn bộ lãnh thổ Ukraine.
Ngày 26, TTX Nga đưa tin: người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Konashenkov hôm đó nói, “Không quân Nga dùng vũ khí có độ chính xác cao và tên lửa Calibre tấn công quy mô lớn vào Trung tâm huấn luyện số 169 của Lục quân Ukraine ở gần làng Desna thuộc tỉnh Chernikov, Trung tâm huấn luyện số 199 của bộ đội đột kích nhảy dù Ukraine tại vùng Teterevka tỉnh Zhitomir, Trung tâm huấn luyện số 184 của quân Ukraine tại vùng Staric tỉnh Lviv. Kế hoạch điều động các đơn vị bộ đội Ukraine kể trên vì thế đã chết yểu.
Bộ Tư lệnh Không quân Ukraine cho biết, quân Nga đã phóng về phía Ukraine 50 tên lửa các loại từ trên đất liền, trên không và trên biển, các địa điểm bị bắn phá gồm Zhitomyr, Kiev, Khmelnitsky, Chernikov, Lviv, Nikolayev, Kharkiv và Dnipropetrovsk. Trong đó phía Nga đã huy động 6 máy bay ném bom TU-22M2 “Tia lửa nghịch” cất cánh từ Belarus phóng 12 tên lửa hành trình Kh-22 vào các mục tiêu mặt đất ở Kiev, Sumei và Chernikov. Đây là lần đầu tiên quân đội Nga bắn loại tên lửa này từ lãnh thổ Belarus. Bộ Tư lệnh Không quân Ukraine cho biết, phía Nga dùng tên lửa hành trình “Calibre” bắn từ biển vào mục tiêu ở phía Tây Ukraine, dùng tên lửa hành trình Kh-22 và tên lửa đạn đạo chiến thuật “Iskander” và “Polka-DOT U” bắn từ đất liền đánh phá mục tiêu ở phía Bắc Ukraine, dùng tên lửa hành trình “Onyx” và tên lửa chống hạm “Redoubt” bắn phá các mục tiêu ở miền Nam Ukraine. Căn cứ quân sự Yavoriv thuộc tỉnh Lviv lại bị Nga tấn công. Maxim Kozitsky, Tỉnh trưởng tỉnh Lviv, nói phía Nga phóng 6 tên lửa từ Biển Đen, trong đó 4 bắn trúng căn cứ trên. Hai tên lửa còn lại bị bắn hạ trước khi tới mục tiêu. Trong căn cứ Yavoriv có Trung tâm Giữ gìn hòa bình và an ninh quốc tế, cũng là nơi quan trọng cất giữ các vật tư do phương Tây viện trợ Ukraine.
Có phân tich cho rằng lúc này việc quân đội Nga tiến hành bắn tên lửa từ xa vào hầu như toàn bộ lãnh thổ Ukraine, trên mức độ lớn là để ra oai với Mỹ và phương Tây. Hiện nay, lãnh đạo Mỹ và châu Âu đang tề tựu họp một loạt hội nghị với chủ đề nhằm vào cuộc xung đột Nga-Ukraine. Đợt bắn tên lửa này của Nga cố ý đe dọa châu Âu, tỏ rõ ý chí quyết tâm của Nga sẽ không khuất phục trước sự trừng phạt của Mỹ và châu Âu.
Báo Nga “Quan điểm (Vzglyad)” ngày 25/6 đưa tin, khi bình luận về việc quân đội Nga gần đây liên tục công kích bằng tên lửa vào các mục tiêu quân sự của Ukraine, Tổng Biên tập tạp chí “Quốc phòng” Nga Igor Korotchenko nói, để thực hiện mục tiêu bước sau, quân đội Nga cần cắt đứt vận tải đường sắt bên trong Ukraine, là tuyến vận tải thường xuyên chuyên chở vũ khí cung cấp cho quân đội Ukraine. Để cắt đứt việc chuyên chở tất cả các vũ khí phương Tây viện trợ, cần đánh phá các cơ sở hạ tầng ngành đường sắt kể cả cầu đường. Phía Ukraine sẽ phải mất rất nhiều công sức và thời gian để khôi phục các cầu đường sắt, ngành vận tải đường sắt của Ukraine sẽ phải ngừng lại ít nhất 3 tháng. Trong tình hình đó, các nhà cung cấp vũ khí của phương Tây sẽ không thể không vận chuyển vũ khí qua Ba Lan hoặc Rumania. Vì thế gần đây quân đội Nga đã dùng tên lửa đánh các mục tiêu của Ukraine, chủ yếu là đánh các mục tiêu như vũ khí đạn dược phương Tây cung cấp cho Ukraine và các nhà máy công nghiệp quân sự của Ukraine, qua đó đạt mục tiêu làm suy yếu sức chiến đấu của quân đội Ukraine.
Thông tấn xã Ukraine ngày 25/6 đưa tin, Andrei Yermak, Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine, nói, việc phía Nga tấn công quy mô lớn bằng tên lửa cho thấy quân đội Nga hãy còn rất nhiều tên lửa.
Nguyễn Hải Hoành biên dịch từ nguồn tiếng Trung trên Hoàn cầu Thời báo 俄军拿下北顿涅茨克不只是攻占了一座城 2022-06-27.
