Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken kêu gọi người Palestine và Israel xuống thang căng thẳng giữa “làn sóng bạo lực khủng khiếp” khi ông hạ cánh xuống Tel Aviv hôm thứ Hai. Một loạt các vụ chết người gần đây, bao gồm vụ tấn công bằng súng vào một giáo đường ở Đông Jerusalem và cuộc đột kích của Israel ở Bờ Tây, đã làm dấy lên lo ngại leo thang xung đột.
Ba Lan thông báo tăng chi tiêu quốc phòng lên 4% GDP trong năm nay, từ mức 2,4% của năm 2022. Đây sẽ là con số cao nhất trong số các thành viên NATO. Việc Nga xâm lược Ukraine đã khiến Ba Lan lo lắng. Nước này gần đây ký một thỏa thuận trị giá 1,4 tỷ USD để mua lô xe tăng Abrams thứ hai từ Mỹ.
GDP quý 4 năm 2022 của Đức kém hơn một chút so với dự kiến, khi giảm 0,2% so với quý ba. Bất chấp áp lực từ chi phí năng lượng và lãi suất cao, hầu hết giới phân tích đều dự đoán GDP Đức đi ngang. Như vậy Đức sẽ rơi vào suy thoái nếu GDP tiếp tục thu hẹp trong quý đầu năm 2023, điều những tưởng nước này đã có thể tránh được.
International Holding Company, công ty có giá trị nhất trên sàn Abu Dhabi, cam kết mua 400 triệu USD cổ phần của công ty Ấn Độ Adani Group đang gặp nhiều khó khăn. Cổ phiếu Adani rơi không phanh từ tuần trước sau bản báo cáo gay gắt từ Hindenburg Research, một công ty đầu tư ở New York. Báo cáo cho rằng Adani thao túng thị trường và gian lận kế toán, làm bốc hơi 65 tỷ đô khỏi thị trường chứng khoán.
Một vụ đánh bom tự sát ngay giữa giờ kinh chiều tại một nhà thờ Hồi giáo Pakistan đã giết chết ít nhất 47 tín đồ và làm bị thương nhiều người khác ở Peshawar, gần biên giới Afghanistan. Ít nhất 260 người có mặt trong tòa nhà này, vốn nằm gần trụ sở cảnh sát thành phố. Chưa có nhóm nào đứng ra nhận trách nhiệm. Thành phố này từng bị khủng bố bởi nhóm Tehreek-e Taliban Pakistan.
Unilever, gã khổng lồ hàng tiêu dùng sản xuất mọi thứ từ xà phòng đến súp, đã bổ nhiệm Hein Schumacher làm giám đốc điều hành mới. Ông Schumacher sẽ thay thế Alan Jope, người trong bốn năm qua đã không thể ngăn doanh thu và lợi nhuận sụt giảm; thất bại trong vụ mua lại hãng dược GlaxoSmithKline đã khiến ông từ chức. Thị trường hoan nghênh quyết định của Unilever khi cổ phiếu công ty tăng khoảng 1% trong phiên sáng.
Renault đồng ý giảm cổ phần tại Nissan từ 43% xuống 15%, qua đó cân bằng cổ phần của hai bên với nhau. Tỉ lệ sở hữu lớn hơn của công ty Pháp đối với đối tác Nhật Bản từ lâu đã là nguồn cơn xích mích trong liên minh. Đổi lại, Nissan sẽ đầu tư vào bộ phận xe điện của Renault. Hai bên đã đàm phán trong nhiều tháng qua để cải thiện liên minh nhiều rắc rối của mình.
Con số trong ngày: 11 tỷ, là tổng số khăn ướt mà người Anh vứt bỏ mỗi năm. Nhiều đến nỗi chúng đã bắt đầu hình thành các đảo nhỏ trên sông.
TIÊU ĐIỂM
Triển vọng kinh tế thế giới có thể cải thiện
Sức khỏe của nền kinh tế thế giới sẽ được kiểm tra vào thứ Ba khi IMF công bố dự báo mới nhất. Lần gần nhất họ làm điều này, vào tháng 10, dự đoán tăng trưởng toàn cầu năm 2023 chỉ đạt 2,7%, thấp nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu (trừ năm đáy của đại dịch).
Nhưng từ đó triển vọng đã được cải thiện phần nào. Thị trường tài chính tăng; nhiều cổ phiếu của các thị trường mới nổi cũng có khởi đầu năm tốt nhất trong nhiều thập niên qua. Lạm phát lõi giảm, cho phép các ngân hàng trung ương giảm tốc độ thắt chặt chính sách tiền tệ. Một mùa đông ấm áp ở châu Âu phần nào xoa dịu cuộc khủng hoảng năng lượng, trong khi Trung Quốc từ bỏ chính sách “zero covid” vốn gây cản trở kinh tế và làm đứt gãy chuỗi cung ứng. Kinh tế thế giới có thể tránh được suy thoái sâu. Nhưng lạm phát vẫn chưa được kiểm soát hoàn toàn và các nền kinh tế đang trên đà suy thoái vẫn rất khó đoán. Dù tiên lượng mới của IMF có sáng sủa hơn, các bất ổn vẫn còn đó.
100 ngày đầu tiên của tân chính phủ Ý trôi qua suôn sẻ
Chính phủ cánh hữu ở Ý của Giorgia Meloni hoàn thành 100 ngày đầu tại nhiệm vào thứ Ba. Cho đến nay họ đã xoá đi những nghi ngại ban đầu. Ý tỏ ra là một đồng minh kiên định của Ukraine trong khi vẫn theo đuổi một chương trình bảo thủ, nhưng không cực đoan, ở trong nước. Chính phủ cũng đã thuyết phục được quốc hội thông qua thành công bản ngân sách năm 2023. Đảng Anh em nước Ý (FdI) của bà Meloni đang có tỉ lệ ủng hộ 30%, so với tỷ lệ phiếu 26% trong cuộc tổng tuyển cử tháng 9 năm ngoái.
Nhưng đường dài mới biết ngựa hay. Số tăng ủng hộ của FdI sẽ ăn vào tỉ lệ của Liên đoàn phương Bắc và Forza Italia của Silvio Berlusconi, các đối tác trong liên minh có thể gây khó dễ cho bà Meloni, đặc biệt là về kế hoạch cải cách hiến pháp. Trong 100 ngày tới, Ý sẽ được nhận đợt thứ ba của gói 200 tỷ euro (218 tỷ USD) từ quỹ phục hồi hậu đại dịch của EU. Nhưng chi tiêu là quá chậm so với kế hoạch, có lẽ do bộ máy trì trệ. Và trong khi được thị trường nâng đỡ phần nào, trái phiếu của Ý, với khối nợ lớn của mình, vẫn dễ bị bán tháo trên thị trường.
Khủng hoảng bán khống của Tập đoàn Adani vẫn tiếp tục
Tuần trước Hindenburg Research, một công ty đầu tư nhỏ của Mỹ, đã công bố một báo cáo gọi Tập đoàn Adani, một tập đoàn lớn của Ấn Độ, là “vụ lừa đảo lớn nhất trong lịch sử kinh doanh”. Adani đã bác bỏ báo cáo và cho rằng đó là một mưu đồ của Hinenburg, với tư cách là người bán khống kiếm tiền khi giá cổ phiếu mục tiêu của họ giảm, nhằm ghìm giá cổ phiếu công ty trước đợt chào bán cổ phiếu thứ cấp, vốn kết thúc vào thứ Ba. Nếu sự thực là như vậy, thì kế hoạch của họ đã thành công. Giá trị thị trường của các công ty thuộc tập đoàn này đã giảm gần 70 tỷ USD—mặc dù công ty đã công bố một báo cáo bác bỏ các cáo buộc trên dài 413 trang.
Các hậu quả có thể còn tàn khốc hơn nữa. Life Insurance Corporation of India, một công ty bảo hiểm nhà nước với 365 tỷ rupee (4,5 tỷ USD) đầu tư vào các công ty của Adani, đang nghiên cứu các cáo buộc. Các đảng đối lập đã kêu gọi một “cuộc điều tra nghiêm túc”, chỉ ra mối quan hệ giữa thủ tướng Narendra Modi và Gautam Adani, người sáng lập và ông chủ của tập đoàn. Cho đến nay, ông Modi và các đồng minh vẫn im lặng. Các nhà đầu tư tiềm năng cũng thế. Đợt chào bán cổ phiếu mà Adani hy vọng huy động được 2,5 tỷ đô la đã thu hút được rất ít người mua.
