Thế giới hôm nay: 21/02/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Joe Biden đã có chuyến thăm bất ngờ tới Kyiv, thủ đô Ukraine, để gặp người đồng cấp Volodymyr Zelensky. Đây là chuyến đi đầu tiên của ông Biden tới Ukraine kể từ khi Nga xâm lược gần một năm trước. Ông Biden cam kết hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của Ukraine, đồng thời hứa sẽ chuyển giao các thiết bị quân sự mới bao gồm tên lửa chống tăng Javelin và radar.

Một trận động đất mạnh 6,3 độ đã tấn công tỉnh Hatay ở miền nam Thổ Nhĩ Kỳ, chỉ hai tuần sau các trận động đất mạnh 7,8 và 7,5 độ. Tâm chấn nằm ở Antakya, nơi có nhiều tòa nhà bị hư hại và hầu hết cư dân phải tạm trú trong lều trại. Động đất hôm 6 tháng 2 đã giết chết ít nhất 46.000 người và khiến hơn một triệu người ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria mất nhà cửa.

34 nước chất vấn khả năng cho phép các vận động viên Nga và Belarus thi đấu với tư cách “trung lập” tại Olympics tiếp theo như đề xuất của tổ chức phụ trách Thế Vận Hội. Thay vào đó họ yêu cầu cấm hoàn toàn. Các bên ký kết như Mỹ, Anh và Pháp — nước chủ nhà năm 2024 tại Paris — cho rằng vận động viên Nga và Belarus không thể được coi là trung lập “khi họ được nhà nước tài trợ và hỗ trợ trực tiếp.”

Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết Trung Quốc đang “xem xét hỗ trợ vũ khí sát thương” cho Nga ở Ukraine. Tại cuộc họp ở Hội nghị An ninh Munich, một sự kiện ngoại giao thường niên, ông Blinken cảnh báo Vương Nghị, nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc, rằng bất kỳ hỗ trợ nào như vậy sẽ gây ra “hậu quả nghiêm trọng”. Bộ Ngoại giao Trung Quốc bác bỏ tuyên bố này.

Hồng Kông đã công bố kế hoạch cho phép các nhà đầu tư bán lẻ được giao dịch hai loại tiền điện tử lớn nhất là Bitcoin và Ether. Các nhà tài chính giờ đây sẽ có thể giao dịch tiền điện tử trên các sàn giao dịch có cấp phép; trước đây, họ buộc phải dựa vào các nền tảng không giấy phép. Các thay đổi trên sẽ giúp Hồng Kông cạnh tranh với Singapore, nơi đã cho phép giao dịch tiền điện tử bán lẻ trong nhiều năm qua.

Meta công bố kế hoạch ra mắt dịch vụ đăng ký cho phép người dùng Facebook và Instagram xác minh tài khoản của mình. Ở mức giá $12-$15 một tháng, người dùng sẽ có “tích xanh” và được tăng bảo vệ chống mạo danh. Theo Mark Zuckerberg, ông chủ của Meta, dịch vụ này thuộc một loạt các tính năng được đề xuất sẽ “giúp những người sáng tạo nội dung làm việc hiệu quả và sáng tạo hơn.”

Một bộ phim nói tiếng Đức lấy bối cảnh chiến tranh thế giới thứ nhất đã bất ngờ chiến thắng tại giải thưởng điện ảnh lớn nhất nước Anh, BAFTA. “All Quiet on the Western Front” đã đánh bại các ứng viên nặng ký để giành giải Phim Hay nhất và thắng sáu giải khác, trong đó có giải Đạo diễn Xuất sắc nhất cho Edward Berger. Trong bài phát biểu nhận giải, ông Berger đã đề cập đến việc Nga xâm lược Ukraine. Ông nói: “Không có anh hùng trong bất kỳ cuộc chiến nào.”

Con số trong ngày: 42%, là tỷ lệ người trưởng thành ở Mỹ bị béo phì.

TIÊU ĐIỂM

Putin sẽ phản ứng ra sao trước chuyến thăm Đông Âu của Biden?

Tổng thống Vladimir Putin sẽ nghiên cứu kỹ các sự kiện ngoại giao trong tuần này ở Đông Âu. Hôm thứ Hai, Tổng thống Joe Biden đã bất ngờ tới thăm Ukraine, chuyến thăm đầu tiên của tổng thống Mỹ kể từ khi Nga xâm lược gần một năm trước. Vào thứ Ba, ông Biden sẽ có bài phát biểu tại Warsaw, thủ đô Ba Lan, trong đó Nhà Trắng cho biết ông sẽ gửi một thông điệp rõ ràng tới Điện Kremlin. Ông đã cam kết cung cấp thêm thiết bị quân sự cho Ukraine, bao gồm tên lửa chống tăng và radar.

Trong cùng khoảng thời gian đó, ông Putin cũng sẽ phát biểu thường niên trước quốc hội Nga. Ông khả năng cao sẽ đáp trả lại các chiến thuật ngoại giao của ông Biden. Nhưng sẽ không có một thông báo kịch tính về cuộc chiến. Thay vào đó, Điện Kremlin đưa ra nhận định về tình hình kinh tế và “lĩnh vực xã hội” của Nga. Và mỗi khi ông Putin nhắc đến Ukraine, ông chắc chắn sẽ lặp lại điệp khúc yêu thích của mình – đổ lỗi cho phương Tây.

EU xem xét thương vụ sáp nhập tỷ đô của Microsoft

Các luật sư của Microsoft sẽ gặp các quan chức chống độc quyền của EU trong một phiên điều trần kín vào thứ Ba để bảo vệ kế hoạch mua lại hãng sản xuất trò chơi điện tử Activision Blizzard. Trị giá 69 tỷ đô la, cho đến nay đây là thương vụ lớn nhất mà ngành công nghiệp trò chơi từng chứng kiến, nhưng nó đang gặp trở ngại. Như nhà chức trách Mỹ và Anh, Ủy ban Châu Âu lo ngại thỏa thuận này sẽ làm suy giảm cạnh tranh, đặc biệt nếu Microsoft chỉ cung cấp các game của Activision trên dịch vụ đám mây của riêng mình.

Tuy nhiên, châu Âu có thể linh hoạt hơn giới chức Mỹ và Anh. Ủy ban Thương mại Liên bang Mỹ đã đệ đơn kiện để ngăn vụ sáp nhập; còn Cơ quan Cạnh tranh và Thị trường của Anh thẳng thừng phản đối nó trong tuyên bố tạm thời hồi đầu tháng. Về phần mình, Ủy ban châu Âu dường như sẽ chấp nhận một thỏa thuận trong đó Activision được tách thành các công ty riêng biệt, điều Microsoft có thể sẽ đưa ra tại phiên điều trần. Nếu gã khổng lồ công nghệ Mỹ có thể đàm phán một thỏa thuận với EU, đó sẽ là khuôn mẫu cho các cơ quan quản lý khác đi theo.

Walmart: Đồng hồ kinh tế của Mỹ

Walmart, tập đoàn siêu thị khổng lồ của Mỹ, sẽ công bố kết quả kinh doanh quý bốn năm 2022 vào thứ Ba. Các nhà phân tích đang kỳ vọng tăng trưởng doanh số theo năm ở mức khoảng 4,4%. Mức giá cạnh tranh của Walmart đã giúp họ hoạt động tốt hơn các đối thủ trong bối cảnh lạm phát. Nhưng kết quả của Walmart còn được coi như một phong vũ biểu của lĩnh vực bán lẻ. Nhiều nhà bán lẻ khác vẫn chưa công bố kết quả quý trước, trong đó có đợt mua sắm dịp Giáng sinh.

Những năm gần đây khá gập ghềnh. Chi tiêu cao trong phong tỏa bắt đầu đi xuống vào năm ngoái vì giá cả tăng cao và xu hướng quay trở lại chi tiêu dịch vụ, đặc biệt là khách sạn và giải trí. Điều đó đã buộc nhiều nhà bán lẻ phải giải phóng hàng tồn kho với giá chiết khấu, làm giảm tỷ suất lợi nhuận. Các nhà đầu tư lo lắng về triển vọng của kinh tế Mỹ sẽ háo hức nhìn vào báo cáo của Walmart để dự đoán tăng trưởng cho năm nay.

Toà Tối cao Mỹ xem xét luật quản trị nội dung trên mạng xã hội

Vào thứ Ba, Tòa án Tối cao Mỹ sẽ xem xét một đạo luật về thông tin liên lạc trên internet đã gây khó chịu cho cả đảng Cộng hòa và Dân chủ. Mục 230 của Đạo luật về Khuôn phép Giao tiếp trao cho các nền tảng web quyền được tự quyết định lưu trữ hoặc xóa nội dung của người dùng mà không phải lo bị kiện vì xóa các từ ngữ hoặc hình ảnh gây tổn hại. Những người cánh tả nói luật cho phép các nền tảng truyền bá ngôn từ kích động thù địch; trong khi phe cánh hữu cho rằng nó cho phép đàn áp những tiếng nói bảo thủ. Mặc cho nhiều nỗ lực, Quốc hội vẫn chưa thể tìm ra cách khắc phục.

Giờ đây đến lượt các thẩm phán. Vụ Gonzalez kiện Google được đệ trình bởi gia đình của một phụ nữ bị Nhà nước Hồi giáo giết chết trong vụ tấn công khủng bố năm 2015 ở Paris. Họ lập luận rằng YouTube, nền tảng video của Google, phải phần nào chịu trách nhiệm cho cái chết của cô vì thuật toán của nó giúp các clip cực đoan của IS tìm đến các tân binh tiềm năng. Google phản bác là nếu không có Mục 230, các trang web sẽ mất khả năng giúp người dùng tìm nội dung trên internet – như “mò kim đáy bể.” Rất khó dự đoán phán quyết khi chỉ mới có một thẩm phán lên tiếng, nói rằng “quyền kiểm soát to lớn” lên tự do ngôn luận mà các nền tảng kỹ thuật số có được là đáng quan ngại.