Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Chính quyền Biden lên án “bằng những từ ngữ mạnh mẽ nhất có thể” việc Nga bắt giữ một phóng viên của tờ Wall Street Journal vì cáo buộc làm gián điệp. Cơ quan an ninh nội địa Nga đã bắt giữ Evan Gershkovich tại Yekaterinburg, một thành phố ở rìa Siberia; họ cho rằng ông đang thu thập thông tin bí mật về các nhà máy quân sự của Nga. Ông là nhà báo đầu tiên làm việc cho một toà soạn Mỹ bị Nga bắt giữ kể từ đầu chiến tranh Ukraine — và là người đầu tiên bị bắt vì cáo buộc gián điệp kể từ sau Chiến tranh Lạnh.
Lạm phát của Đức giảm từ 8,7% xuống 7,4% so với cùng kỳ tháng 3 nhờ chi phí năng lượng lắng xuống. Con số này cao hơn dự đoán của giới phân tích và nhỏ so với mức giảm của Tây Ban Nha, nơi có lạm phát chỉ tăng 3,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Ước tính lạm phát cho cả khu vực đồng euro sẽ được công bố vào thứ Sáu. Lạm phát yếu hơn sẽ thúc đẩy Ngân hàng Trung ương châu Âu tạm dừng tăng lãi suất; cuộc họp tiếp theo của họ là vào tháng 5.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nói EU phải có cách tiếp cận “táo bạo” hơn trước một Trung Quốc “quyết đoán hơn” một tuần trước chuyến thăm đến nước này. Bà von der Leyen kêu gọi tăng cường kiểm soát thương mại trong các lĩnh vực quan trọng về quân sự, chẳng hạn như AI. Bà cũng ngụ ý rằng hiệp định thương mại giữa EU và Trung Quốc, được thống nhất từ năm 2020 nhưng chưa bao giờ được thực hiện, có thể bị gác lại.
Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn đã đến New York để quá cảnh đến Belize và Guatemala. Bà Thái được chào đón bởi đám đông cả ủng hộ lẫn phản đối. Bà dự kiến sẽ gặp chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy trên đường trở về. Trung Quốc nói bất kỳ cuộc gặp nào cũng “có thể dẫn đến đối đầu nghiêm trọng.” Mỹ kêu gọi Trung Quốc không “phản ứng thái quá” vì những chuyến đi như vậy của lãnh đạo Đài Loan là “chuyện bình thường.”
Giới chức Ukraine thừa nhận quân Nga đạt được một số bước tiến trong cuộc tấn công vào thị trấn Bakhmut ở miền đông đất nước. Song họ nói quân đội Ukraine đang “đứng vững.” Trong khi đó, Rafael Grossi, người đứng đầu cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc, đã đến thăm nhà máy điện hạt nhân Zaporizhia – nơi bị Nga chiếm đóng – và kêu gọi “mọi biện pháp có thể” để bảo vệ nhà máy.
Đại hội đồng Liên Hợp Quốc bỏ phiếu thông qua một nghị quyết có thể buộc các nước phải có trách nhiệm giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Nghị quyết tìm kiếm ý kiến pháp lý từ Tòa án Công lý Quốc tế về hậu quả nếu các nước không đáp ứng nghĩa vụ về biến đổi khí hậu. Thủ tướng quốc đảo Thái Bình Dương Vanuatu, Ishmael Kalsakau, đã thúc đẩy nghị quyết, gọi nó là “chiến thắng cho công lý khí hậu.”
Disney đã sa thải Isaac Perlmutter, chủ tịch của Marvel Entertainment, một công ty con của hãng chịu trách nhiệm sản xuất truyện tranh và một số sản phẩm tiêu dùng. Được Disney mua lại từ năm 2009, Marvel giờ đây sẽ được sáp nhập để tạo thành các đơn vị lớn hơn. Ông Perlmutter được cho là có xung đột với Bob Iger, chủ tịch Disney, về một số vấn đề. Việc sa thải ông nằm trong chiến dịch cắt giảm 5,5 tỷ đô la chi phí của Disney.
Con số trong ngày: 71%, là mức mở rộng GDP của Ấn Độ trong thập kỷ qua.
TIÊU ĐIỂM
Lạm phát có dấu hiệu quay đầu ở châu Âu
Số liệu lạm phát tháng 3 của châu Âu luôn mang lại sự nhẹ nhõm. Tác động của giá tăng do cuộc xâm lược Ukraine của Nga, bắt đầu từ cuối tháng 2 năm 2022, đang bắt đầu biến mất khỏi dữ liệu theo năm. Các con số được công bố ở Tây Ban Nha và Đức trong tuần này cho thấy lạm phát giảm mạnh: xuống chỉ còn 3,3% ở Tây Ban Nha, so với 6% một tháng trước đó; trong khi Đức chứng kiến mức giảm từ 8,7% xuống 7,4%.
Ước tính mới nhất cho toàn bộ EU sẽ được công bố vào thứ Sáu. Lạm phát giảm có thể khiến hội đồng của Ngân hàng Trung ương châu Âu giảm tốc độ tăng lãi suất – qua đó tháo bỏ các vấn đề ngân hàng đã làm chao đảo thị trường châu Âu. Cuộc họp tiếp theo của ủy ban chính sách tiền tệ là vào đầu tháng 5. Nhưng họ chưa nên mừng vội. Lạm phát cơ bản không tính giá năng lượng và lương thực vẫn là 7,5% ở Tây Ban Nha và còn cao ở phần còn lại của khu vực đồng euro.
Chính quyền Biden mạnh tay chống độc quyền
Ban lãnh đạo của Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC), một trong những cơ quan giám sát chống độc quyền chính của Mỹ, đáng lẽ phải có thành phần lưỡng đảng. Nhưng ủy viên duy nhất còn lại của đảng Cộng hòa ở uỷ ban sẽ từ chức vào thứ Sáu vì những khác biệt với chủ tịch Lina Khan.
Khi còn là sinh viên luật, bà Khan trở nên nổi tiếng khi ủng hộ việc chia nhỏ Amazon hoặc chịu quy định như một công ty tiện ích công cộng. Bà và các đồng nghiệp tại Bộ Tư pháp lập luận rằng các công ty lớn như Amazon gây ra rủi ro cố hữu cho người tiêu dùng, bất kể giá cả của họ có cạnh tranh ra sao. Tuy nhiên, cách tiếp cận khởi kiện để ngăn sáp nhập của chính quyền Biden đã không thu được nhiều kết quả: nỗ lực chặn các vụ mua lại của Meta, công ty mẹ của Facebook; Illumina, một công ty công nghệ sinh học; hay UnitedHealth Group, một công ty bảo hiểm y tế, đều thất bại.
Song nó có một tác động ít định lượng hơn là ngăn các doanh nghiệp tìm cách hợp nhất. Aon, Lockheed Martin và Nvidia – lần lượt là công ty bảo hiểm, nhà sản xuất quốc phòng và nhà sản xuất chip – đều chọn từ bỏ các thỏa thuận để tránh vướng vào kiện tụng. Đó là chưa kể đến nhiều công ty khác sẽ tránh xa ý tưởng sáp nhập ngay từ đầu.
