Nguồn: The term “global warming” appears for the first time, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1975, thuật ngữ “sự ấm lên toàn cầu” (global warming) đã xuất hiện lần đầu tiên, trong bài viết của Wallace Smith Broecker “Biến đổi Khí hậu: Phải chăng chúng ta đang trên bờ vực của sự ấm lên toàn cầu?” (Climatic Change: Are We on the Brink of a Pronounced Global Warming?) đăng trên tạp chí Science.
Năm năm trước đó, vào năm 1970, Broecker, một nhà nghiên cứu tại Đài quan sát Trái Đất Lamont-Doherty của Đại học Columbia, đã công bố một nghiên cứu về lõi trầm tích đại dương, trong đó tiết lộ rằng Kỷ Băng Hà đã chứng kiến sự chuyển đổi khí hậu nhanh chóng: đầu tiên, các tảng băng mất hàng chục nghìn năm để hình thành ở nhiệt độ đóng băng, sau đó là thời kỳ ấm áp đột ngột làm tan băng.
Bài báo năm 1975 của Broecker đã dựa trên khám phá này, đưa ra giả thuyết rằng những biến động nhanh chóng của Kỷ Băng Hà là do những thay đổi trong “Luân chuyển nhiệt muối” (thermohaline circulation): các dòng hải lưu và gió đưa nhiệt từ xích đạo lên phía bắc tới các cực và chuyển nước lạnh về phía xích đạo. Broecker đặt tên cho hệ thống này là “Băng chuyền Đại dương Lớn” (Great Ocean Conveyor). Ông tin rằng những thay đổi nhanh chóng về khí hậu một lần nữa có thể xảy ra nếu băng chuyền này bị thay đổi hoặc “tắt đi.”
Broecker lập luận rằng có một kịch bản ngày càng có nhiều khả năng xảy ra: sự gia tăng liên tục hàm lượng carbon dioxide trong khí quyển do khí thải nhiên liệu hóa thạch sẽ sớm bắt đầu làm hành tinh nóng lên, từ đó làm ấm nước ở bề mặt đại dương, và làm tan băng thành nước ngọt. Điều này sẽ làm giảm mật độ của nước, do đó ngăn nước lạnh chìm xuống, làm thay đổi dòng hải lưu, và theo đó sẽ “tắt” băng chuyền. Ông cho rằng nếu điều đó xảy ra, châu Âu sẽ trở nên lạnh lẽo như trong Kỷ Băng Hà. Tác động khủng khiếp hơn sẽ đến từ “sự thay đổi liên tục” không thể đoán trước của nhiệt độ toàn cầu. Như Broecker đã nói vào năm 1998, “hệ thống khí hậu là một con thú dữ và chúng ta đang dùng gậy chọc vào nó.”
Đánh giá của ông về xu hướng ấm lên toàn cầu vẫn còn phù hợp cho đến ngày nay. Năm 2017, một nghiên cứu của Đại học Columbia đã phát hiện ra rằng khi hành tinh ấm lên, nước ngọt cũng tràn vào các đại dương với tốc độ cao hơn.
Broecker qua đời năm 2019.
